Tentoonstellingen
De Universitaire Bibliotheken Leiden exposeert regelmatig stukken uit de Bijzondere Collecties. Zowel fysiek als online.
Naoorlogse Nederlandse kunstfotografie: Steef Zoetmulder
Iconische Rotterdamse gebouwen, stillevens, portretten en abstracte composities. Fotograaf Steef Zoetmulder (1911-2004) is een sleutelfiguur uit de naoorlogse Nederlandse kunstfotografie en staat bekend om zijn creatieve verbeelding van de alledaagse realiteit. Bijzondere structuren en patronen, benadrukt door onverwachte invalshoeken, belichting en uitsneden, zijn kenmerkend voor zijn werk. Van 2 september tot 7 januari 2024 is in de Kunsthal Rotterdam de tentoonstelling Steef Zoetmulder te zien. Ruim vijftig vintage prints, zonder uitzondering door Zoetmulder zelf vervaardigde en/of goedgekeurde afdrukken, worden voor het eerst getoond aan publiek. De tentoonstelling vindt plaats naar aanleiding van de recente verwerving door Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) van de kerncollectie van Zoetmulder.
Lees verder over de tentoonstelling.
's Werelds laatste beeldschrift: Naxi Dongba handschriften
Handschriften die op een stripboek lijken, zo zou je de manuscripten van de Dongba-bevolking uit China kunnen omschrijven. De handschriften zijn de laatste voorbeelden van een zogenaamd pictografisch schrift dat alleen kan worden geïnterpreteerd door Dongba-priesters, sjamanen, met kennis van de oude Dongba-cultuur.
De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) bezit een collectie van 33 handschriften die de gewoonten, religieuze gebruiken en het leven van de Naxi-bevolking in de Chinese provincies Yunnan en Sichuan vastleggen. Naxi-literatuur bestaat bijna uitsluitend uit rituele teksten geschreven in pictografisch schrift, ook wel Dongba-schrift genoemd. Het is alleen begrijpelijk voor Dongba-priesters met een diep begrip van de voorouderlijke cultuur van Naxi. De (Engelstalige) online tentoonstelling geeft een indruk van de handschriften, de manier waarop ze gelezen moeten worden en het onderzoek dat in China wordt gedaan naar deze cultuur.
Bekijk hier de online tentoonstelling.
Bewonderd en verguisd: leven en werk van Snouck Hurgronje
Christiaan Snouck Hurgronje (1857-1936) is bekend als islamoloog, auteur van het boek Mekka, bestuurder in Nederlands-Indië voor de Nederlandse regering en hoogleraar in Leiden. Wim van den Doel publiceerde in 2021 een biografie van Snouck Hurgronje. Onlangs verscheen de vertaling van de biografie in het Bahasa Indonesia voor het Indonesische publiek. Van de Doel maakte ter gelegenheid hiervan een online tentoonstelling, met daarbij veel aandacht voor Snoucks tijd in Nederlands-Indië, het huidige Indonesië.
Bekijk hier de online tentoonstelling.
Hendrik & Paula Kerstens: Self-Reflective
In Hendrik & Paula Kerstens: Self-Reflective brengt Museum Hilversum, in samenwerking met Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL), voor het eerst in tien jaar de kenmerkende indringende portretten van Hendrik en Paula Kerstens samen. De grote mid-career overzichtstentoonstelling geeft hiermee een reflectie op wat er in het werk van de Kerstens gaande is. De tentoonstelling is van 9 april tot en met zondag 25 juni in Museum Hilversum te zien.
Meer informatie over de tentoonstelling
Kaarten: navigeren en manipuleren
Zijn kaarten wel zo waarheidsgetrouw of zit er soms een andere boodschap achter dan je in eerste instantie waarneemt? Een kaart is altijd een vereenvoudiging van de werkelijkheid, waarbij verkleind, vervormd en geselecteerd wordt. Hierdoor kan de lezer letterlijk en figuurlijk worden gestuurd. De Universitaire Bibliotheken Leiden en het Museum Volkenkunde organiseren samen de tentoonstelling Kaarten: Navigeren en manipuleren. In tentoonstelling zijn kaarten van over de hele wereld te zien, in combinatie met werken van hedendaagse kunstenaars. De tentoonstelling in Museum Volkenkunde is te zien van 21 oktober 2022 tot en met 29 oktober 2023.
Meer informatie over de tentoonstelling.
Anatomische tekeningen: een drietal visies
Het is bijna onmogelijk recht te doen aan de omvang en variatie van de collectie Anatomische tekeningen. Toch is dat wat de online tentoonstelling Anatomische tekeningen: een drietal visies beoogt. Door drie thematische paden te kiezen, geeft de tentoonstelling een goede indruk van de collectie in al haar gevarieerdheid, van oud tot nieuw. Die drie paden zijn Vergankelijkheid, Onderwijs en Tekentechnieken. De tentoonstelling werd samengesteld door Anne Wellink, die ook in de ‘Van Kluis naar Kussen’ aflevering is te zien, als opdracht tijdens een stage bij de UBL. De dichter Jolien Hilhorst draagt het gedicht ‘De gever’ voor, dat zij schreef voor het snijzaalmonument in Rotterdam.
Bekijk hier de tentoonstelling.
Leidse persgeschiedenis
Leiden heeft een roemrijke journalistieke geschiedenis. Al in de achttiende eeuw was de Gazette de Leyde, die officieel nooit zo heette, maar wel onder vier andere namen verscheen, dé kwaliteitskrant voor de Europese gegoede burger en elite. In de online tentoonstelling Leidse Persgeschiedenis wordt de kijker rondgeleid door de Leidse journalistieke geschiedenis aan de hand van gedigitaliseerd krantenmateriaal uit collecties van Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO) en de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL).
Bekijk de tentoonstelling.
De prentencollectie van Peter Chabot
Schepen en landschappen, maar ook voorbeelden van eigentijdse en buitenlandse prentkunst: een typisch Hollandse prentencollectie. Rotterdammer Peter Chabot is een groot liefhebber van oude grafiek. Dit bracht hem tot het verzamelen van een fraaie collectie prenten uit de zeventiende en achttiende eeuw. In 2020 schonk hij die collectie in een genereus gebaar aan de Universitaire Bibliotheken Leiden. De afgelopen twee jaar zijn de prenten geïnventariseerd en gedigitaliseerd. Nu presenteren we een selectie uit de Chabot-collectie in een online tentoonstelling.
Bekijk de tentoonstelling.
Tentoonstelling Books that made History
Van Galileo Galilei tot Albert Einstein, van Anna Maria van Schurman tot Anton de Kom: het is slechts een greep uit 25 auteurs die met hun boeken en ideeën een buitengewone invloed hebben gehad op de wereld, soms zelf tot nu. De Universitaire Bibliotheken Leiden en het Rijksmuseum van Oudheden organiseren samen de zomertentoonstelling Books that made History. De tentoonstelling gaat over 25 buitengewone en invloedrijke boeken uit de collectie van Universitaire Bibliotheken Leiden en was te zien van 22 juni tot en met 4 september 2022 in het Rijksmuseum van Oudheden.
Borderlands – Ukraine in historical maps
De oorlog tegen Oekraïne begon niet in februari 2022, maar in het voorjaar van 2014 toen Rusland plotseling de Krim annexeerde en separatistische milities in de Donbas steunde. Vorig jaar deed president Poetin een oproep voor een herstel van de geopolitieke en spirituele drie-eenheid van Groot-Russen, Wit-Russen en Klein-Russen (Oekraïners). Maar nu worden de Russische troepen geconfronteerd met massale tegenstand van Oekraïnse soldaten en burgers. Moskou pleit daarom voor een ‘denazificatie van de Oekraïense natie.’ Deze online tentoonstelling Borderlands – Ukraine in historical maps is bedoeld om enig licht te werpen op de historische achtergronden van de huidige oorlog van Rusland tegen Oekraïne.
Bekijk de tentoonstelling.
Alexine Tinne, fotograaf – Haar wereldbeeld
Naast de tentoonstelling: ‘Alexine Tinne, fotograaf – Haar wereldbeeld’ in het Haags Historisch Museum is ook een online versie van de tentoonstelling te zien. Een groot aantal kwetsbare originele historische foto’s uit de fysieke tentoonstelling werd in maart gewisseld. In de online tentoonstelling zijn foto’s uit de eerste helft van de tentoonstelling in het Haags Historisch Museum zo nog voor het belangstellende publiek te zien. Net als de fysieke tentoonstelling geeft de online tentoonstelling een overzicht van het fotografisch oeuvre van Tinne en wordt haar fotografie in internationale context geplaatst.
Bekijk de tentoonstelling.
Beelden van de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949
Vanaf 18 januari is via de website van de UBL de online tentoonstelling Beelden van de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949, te bekijken. De tentoonstelling is het resultaat van samenwerking tussen het Koninklijk Instituut voor Taal, Land en Volkenkunde (KITLV) en de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL). In de tentoonstelling wordt een selectie getoond van materiaal uit de Bijzondere Collecties van de UBL, waarvan veel materiaal afkomstig is uit de collecties van het KITLV-KNAW. De tentoonstelling brengt een grote verscheidenheid aan bronnen voor het voetlicht, van posters en tekeningen tot fotografie en van persoonlijke getuigenissen op papier of in interviews tot officiële stukken van de strijdende partijen.
Bekijk hier de tentoonstelling.
De bloemen van het kwaad: Charles Baudelaire in Nederland
In 2021 is het tweehonderd jaar geleden dat Baudelaire geboren werd, op 9 april 1821. Maar een andere datum is misschien nog wel belangrijker, die van de verschijning van Les Fleurs du mal in 1857. De tentoonstelling 'De bloemen van het kwaad: Baudelaire in Nederland' presenteert het werk van Frankrijks bekendste dichter en laat zijn grote invloed in de Nederlandse literatuur zien aan de hand van zijn boeken, in het Frans en in vertaling, de illustratoren en enkele documenten. Ook is er aandacht voor Baudelaires reputatie, verschillende recente vertalingen en de literaire gekibbel tussen vertalers en recensenten.
Bekijk hier de tentoonstelling.
De wereld van Jan Wolkers
Als gastcurator heeft Onno Blom, samen met conservatoren van de UBL, een tentoonstelling samengesteld die een inkijk geeft in het bijzondere leven van de beeldhouwer-schilder-schrijver Jan Wolkers. De tentoonstelling is gebaseerd op het rijke archief van Jan Wolkers, dat berust bij de UBL, en gaat in op de belangrijkste thema’s in Wolkers’ leven: familie, beeldende kunst, schrijven, activisme, natuur, seks en dood. Uitgelicht aan de hand van manuscripten, typoscripten, tekeningen, foto’s en objecten. Ook het archief zelf wordt in de tentoonstelling specifiek toegelicht. Elk thema is door Onno Blom voorzien van een inleidende tekst, die de lezer meeneemt langs de stukken. Ook zijn er audiofragmenten van Wolkers te horen, toegelicht door Blom.
Bekijk hier de tentoonstelling.
Rembrandt and Leiden University
Rembrandt is misschien wel de bekendste Nederlandse kunstenaar ooit. Deze tentoonstelling concentreert zich op zijn Leidse tijd, de jaren 1606 tot 1631. In 'Rembrandt and Leiden University' ziet u een aantal documenten die onmisbaar zijn voor onze kennis van Rembrandts leven, waaronder een niet eerder gepubliceerd archiefstuk. Daarnaast wordt een selectie uit het vroege etswerk getoond dat in de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) wordt bewaard en een aantal werken van tijdgenoten met wie Rembrandts leven nauw verbonden was, zoals zijn leermeester Jacob van Swanenburg, zijn collega en vriend Jan Lievens en zijn medewerker Jan Gillisz. van Vliet.
Bekijk hier de tentoonstelling.
Cicero in Leidse handschriften
Marcus Tullius Cicero (106-43 v.Chr.) is een van de beroemdste Latijnse auteurs uit de klassieke oudheid. Zijn ongeëvenaard geachte retorische vaardigheden hebben grote invloed gehad op het politieke bedrijf. Ook zijn republikeinse idealen informeren nog steeds het politieke debat. In de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) berust een groot aantal Cicero-handschriften. De online tentoonstelling, Cicero in Leidse handschriften, geeft een indruk van de rijkdom van deze collectie.
Bekijk hier de tentoonstelling.
Grotius, a Life Between Freedom and Oppression
In 2021 is het precies 400 jaar geleden dat Hugo de Groot (Grotius) op gewaagde en wonderbaarlijke wijze aan zijn levenslange gevangenisstraf in Slot Loevestein ontsnapte in zijn boekenkist. Alhoewel zijn ontsnapping algemeen bekend is in Nederland wordt vaak voorbijgegaan aan de man achter dit verhaal en de reden van zijn gevangenschap. In deze kleine online tentoonstelling introduceren negen studenten van Leiden University College Den Haag Hugo de Groot aan het brede publiek met een selectie van boeken, prenten, kaarten en brieven uit de Leidse Bijzondere Collecties.
Bekijk hier de tentoonstelling.
Nederlands oudste literaire vrouwengenootschap
Op maandag 8 maart 2021, op Internationale Vrouwendag, droeg student Evi Dijcks acht gedichten voor van Anna van der Aar de Sterke (1755-1831). Evi Dijcks, derdejaars student Nederlandse Taal en Cultuur, ontdekte in de collecties van Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) het oudste literaire vrouwengenootschap in Nederland, genaamd ‘Die Erg Denkt Vaart Erg In ’T Hart’. Het genootschap werd in 1782 opgericht door dichteres Anna van der Aar de Sterke. Rond de gedichten werd ook een kleine online tentoonstelling gemaakt.
Bekijk hier de tentoonstelling
De wraak van Diponegoro
Op donderdag 19 november 2020 was auteur en historicus Martin Bossenbroek te gast in de online boekensalon van de UBL en uitgeverij Athenaeum. Ter gelegenheid van de boekensalon maakten conservatoren van de UBL de online tentoonstelling De wraak van Diponegoro. De tentoonstelling vertelt in enkele thema’s het verhaal van prins Diponegoro, zijn strijd met andere Javaanse vorsten, zijn opstand tegen de Nederlanders en zijn ballingschap. Daarnaast wordt de dekolonisatieoorlog van de jaren 1945-1949 belicht, waarvoor Diponegoro een bron van inspiratie was. In de tentoonstelling worden diverse topstukken uit de Leidse collecties getoond, waaronder portretten, handschriften, Diponegoro’s ‘autobiografie’, foto’s en affiches.
Bekijk hier de tentoonstelling.
Keuzes in oorlogstijd
In de Tweede Wereldoorlog kwamen studenten en hoogleraren voor moeilijke keuzes te staan: het al dan niet tekenen van de loyaliteitsverklaring, meewerken met de bezetter, in het verzet gaan, of noodgedwongen onderduiken. Aan de hand van stukken uit de Leidse collecties worden hun keuzes en dilemma’s in de tentoonstelling Keuzes in oorlogstijd belicht. In de tentoonstelling zijn naast origineel beeldmateriaal verschillende video’s te zien, waaronder straatinterviews en mini-documentaires.
Bekijk hier de tentoonstelling.
Reizigers van een nieuwe tijd
Ter gelegenheid van de Maand van de Geschiedenis in 2020 maakte Abdelkader Benali samen met conservatoren van de UBL de online tentoonstelling Reizigers van een nieuwe tijd. De tentoonstelling gaat over de Barbarijse zeerovers die vooral in de zeventiende eeuw bekend stonden als de schrik van de Middellandse Zee, opererend vanuit Tunis, Tripoli, Algiers, Salé en andere havens in Marokko. In de tentoonstelling toont Benali diverse topstukken uit de Leidse collecties, waaronder kaarten, prenten en boeken. De stukken zijn door Benali persoonlijk van commentaar voorzien. Ook zijn in de tentoonstelling ingesproken teksten van Benali te beluisteren en leidt hij in een video de tentoonstelling in.
Bekijk hier de tentoonstelling.
Stukken uit de Bijzondere Collecties worden regelmatig uitgeleend voor tentoonstellingen in musea wereldwijd. Via social media houden we u op de hoogte. Volg ons op Twitter, Facebook en Instagram.