Universiteit Leiden

nl en

Subject guide

Filosofie

Overzicht van databases, naslagwerken en websites voor filosofisch onderzoek.

Geschiedenis van de filosofie
Met name antieke filosofie (Aristoteles en Neo-Platonische tradities, receptiegeschiedenis van de antieke filosofie in de middeleeuwen en renaissance) en filosofie vanaf de negentiende eeuw. Daarnaast (kritische) verzamelde werken van belangrijke filosofen.
Ethiek en politieke filosofie
Nadruk op globalisering, wereldburgerschap, conflicten, economische ontwikkelingen en rechtvaardigheid. Daarnaast nadruk op morele psychologie, o.a. vrije wil problematiek, praktische rationaliteit en handelingstheorie.
Vergelijkende wijsbegeerte
Met name gericht op Azië en Midden-Oosten
Andere
Wetenschapsfilosofie in al haar aspecten en cultuurfilosofie (met name de invloed van nieuwe technologie (o.a. media) op het menselijk leven)

De papieren collectie Filosofie staat grotendeels in het magazijn van de centrale Universiteitsbibliotheek. Deze titels zijn op te vragen via de catalogus.

Op de eerste verdieping van de Universiteitsbibliotheek staat een vrij toegankelijke naslagcollectie met encyclopedieën, bibliografieën, woordenboeken en primaire en secundaire literatuur. Studiezaalmateriaal wordt niet uitgeleend, maar je kunt hier wel uit kopieren en scannen.

De naslagcollectie is geordend via de Library of Congress Classification (LCC). Titels op het gebied van de filosofie staan doorgaans in de rubriek B:

B Philosophy General
BC Logic
BD Speculative Philosophy
BF Psychology
BH Aesthetics

BL

Ethics

J-JC Political Philosophy

Papieren tijdschriften

Lopende jaargangen van tijdschriften waarvan geen digitale versie beschikbaar is zijn geplaatst in de ronde tijdschriftenkasten bij de entree van studiezaal 1. Oudere jaargangen van tijdschriften staan in het gesloten magazijn en zijn op te vragen via de Catalogus.

Bezoek de databases voor Filosofie in de catalogus.

Naar de catalogus

Artikelen vinden

Philosophers Index is een bibliografische database met abstracts uit tijdschriften en boeken vanaf 1940 binnen alle velden van de filosofie. 

International Philosophical Bibliography is een algemene bibliografie op het gebied van de filosofie, uitgegeven door het Institut Supérieur de Philosophie (Université Catholique de Louvain) en het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte (Katholieke Universiteit Leuven). De IPB bestaat uit twee databases: een voor de periode 1997 tot heden (Full edition) en een retrospectief deel (tot 1996).

PhilPapers: internationaal Open Access platform met wetenschappelijke artikelen (veelal pre-prints) van filosofen.

Philosophy : a guide to the reference literature (Hans E. Bynagle 2006): beschrijft bijna 450 algemene en gespecialiseerde naslagwerken (woordenboeken, encyclopedieën, bibliografieën, digitale bronnen) mbt Oosterse en Westerse filosofie. Ook geschikt voor het zoeken van literatuur over bekende filosofen. Te vinden op studiezaal 8 onder nummer Z7125 .B97 2006.  

Notre Dame Philosophical Reviews: this open access website publishes peer-reviewed reviews of scholarly books mostly within a few months after publication.

Over bijna elke grote filosoof zijn wel bibliografieën, al dan niet met samenvattingen en/of recensies te vinden. Zoek op naam + bibliography / bibliographie.

Bronteksten online

Intelex Past masters: gedigitaliseerde uitgaven van eerder gepubliceerde edities van onder meer Aristoteles, Hume, Kant en Hegel.

Nietzsche Online Database: toegang tot onder meer de Kritische Gesamtausgabe, het Nietzsche-Worterbuch en meer dan 80 monografieen met betrekking tot Friedrich Nietzsche. Titels staan niet in de Catalogus.

Naslagwerken

Cambridge Companions: met essays over historische onderwerpen en personen. Het bestand bevat een groot aantal titels op het gebied van de wijsbegeerte.

Cambridge Dictionary of Philosophy, 3rd ed. (Robert Audi, Cambridge UP 2015) Online. Let op: de zoekbalk levert geen resultaten op. Lemma's kunnen worden opgezocht door de eerste letter op te zoeken en daarna op View HTML te klikken. Scroll daarna door de tekst tot het juiste lemma is gevonden.

Dictionary of untranslatables: a philosophical lexicon: woordenboek met vertalingen en historische context van meer dan 400 moeilijk vertaalbare filosofische termen en concepten.

Oxford Reference Online Philosophy bevat woordenboeken, encyclopedieen en andere naslagwerken, onder meer op het gebied van de filosofie (onder meer Companion to Philosophy en Dictionary of Philosophy).

Routledge Guidebooks: elk deel uit deze seriem richt zich op een belangrijke tekst van een invloedrijke filosoof.

Stanford Encyclopedia of Philosophy: kwalitatieve encyclopedie die Open Access wordt gepubliceerd en continu wordt bijgewerkt.

Boeken om mee te beginnen

Of luister naar de podcasts van History of Philosophy without Gaps van Peter Adamson, Professor of Philosophy bij de LMU in München en King's College London.

Artikelen vinden

L'Annee Philologique: bibliografie met citaties van wetenschappelijke publicaties (vanaf 1969) over de Griekse en Romeinse geschiedenis, taal en cultuur (200 voor Christus tot ca. 800 na Christus). Zie voor oudere literatuur: L'Annee Philologique (1928-...)

Gnonom Online: internationale bibliografie op het gebied van de oude geschiedenis, archeologie en klassieke talen. Indexeert artikelen vanaf 1998. Het bestand is ontsloten d.m.v. een uitgebreide hiërarchische thesaurus, maar het is ook mogelijk op vrijwel alle woorden en namen in het bestand zoeken. Bij sommige verwijzingen zijn ook samenvattingen aanwezig.

Zie ook de Subject Guide Griekse en Latijnse taal en cultuur.

Voor een uitgebreid overzicht van naslagwerken, monografieën, bronteksten en artikelen over allerlei aspecten van Griekse en Romeinse filosofie zie Oxford Bibliographies Classics.

Naslagwerken

The Greek philosophical vocabulary (J.O. Urmson, Duckworth 1990): uitleg van meer dan 500 filosofische termen. Staat op de studiezaal: PA455.P48 U76 1990

Boeken om mee te beginnen

Artikelen vinden

Voor middeleeuwse wijsbegeerte is de International Medieval Bibliography een goede bron.

Bibliographie annuelle du moyen-age tardif: auteurs et textes Latins: vers 1250-1500 (Jean-Pierre Rothschild, 1991-...). Staat op de studiezaal van Bijzondere Collecties (2e verdieping): Z5579.5 .B5

Die Philosophie im lateinischen Mittelalter: eind handbuch mit einem bio-bibliographischen Repertorium (Peter Schulthess, Artemis & Winkler 1996): het eerste deel van deze serie bestaat uit een historisch overzicht van Latijnse middeleeuwse filosofie van Alcuin tot Nicolas van Cusa (ca. 800-1450), met een speciale focus op de receptie van klassieke teksten in de middeleeuwen. Het tweede deel geeft biografische details van een groot aantal, ook kleinere, filosofische auteurs, aangevuld met een bibliografie (primaire en secundaire literatuur). Staat op de studiezaal: B721 .S295 1996

Repertorium edierter Texte des Mittelalters aus dem Bereich der Philosophie und angrenzender Gebiete (Rolf Schönberger. Akademie Verlag 1994): met meerdere indices (auteurs/ uitgevers en vertalers, manuscripten enz.). Tijdelijk online is de herziene editie uit 2011.

International bibliography of humanism and the Renaissance (Brepols 2013): wordt gepubliceerd vanaf 1965, loopt wat achter.

Iter Gateway to the Middle Ages & Renaissance: website met onder meer de Iter Bibliography (meer dan 1.3 miljoen citaties van secondaire literatuur), Iter Italicum (lijst van ongecatalogiseerde manuscripten) en links naar websites.

Renaissance humanism 1300-1550: a bibliography of materials in English (Benjamin Kohl, Garland 1985). Staat op de studiezaal: Z7128.H9 K64 1985

The recovery of ancient philosophy in the Renaissance: a brief guide (James Hankins, Olschiki 2008). Opvraagbaar

Medieval Studies en Renaissance and Reformation van Oxford Bibliographies Online geven een uitgebreid overzicht van bruikbare boeken, artikelen, tekstbronnen en naslagwerken voor een groot aantal onderwerpen.-->{C}

Naslagwerken

Oxford Handbook of medieval philosophy (John Marenbon, Oxford UP 2012). Print

Encyclopedia of the Renaissance (P.F. Grendler, Scribner’s 1999): almost 1200 articles on all aspects of the renaissance supplemented by maps and timelines.

Contemporaries of Erasmus: A Biographical Register of the Renaissance and Reformation. 3 vols. (Peter G. Bietenholz, University of Toronto Press 1985–1987). In the study room: PA8500 .C66 1974

Boeken om mee te beginnen

Naslagwerken

Encyclopedia of the Enlightenment (Alan Charles Kors, Oxford UP 2005): in 700 artikelen geven vooraanstaande wetenschappers een overzicht van de lange Verlichting, vanaf de opkomst van de leerlingen van Descartes in 1670 tot de restauratie van de Bourbon-monarchie in 1815. Online en op de studiezaal: B802 .E53 2003

Dictionary of seventeenth and eighteenth-century Dutch philosophers (Wiep van Bunge, Thoemmes Press 2003): rond de 365 biografieën van Nederlandse filosofen en bekende filosofen die in Nederland hebben verbleven, maar ook lemma's over Nederlandse universiteiten, uitgeverijen en tijdschriften. Staat op de studiezaal: B3871 .D53 2003

Cambridge companion to early modern philosophy (Donald Rutherford, Cambridge UP 2007). Online

Oxford handbook of philosophy in early modern Europe (Desmond M. Clarke, Oxford UP 2011). Opvraagbaar

Oxford handbook of British philosophy (opvraagbaar):

Tekstbronnen

Early English Books Online: werken van onder meer Malory, Bacon, More, Erasmus, Boyle, Newton en Galileo

Eighteenth Century Collections Online: bevat meer dan 135.000 publicaties tussen 1701-1800 in Groot-Britannië gepubliceerd in allerlei disciplines

Boeken om mee te beginnen

Artikelen zoeken

Zie de onder Algemeen genoemde databases.

Naslagwerken

Encyclopedia of postmodernism (Victor Taylor & Charles Winquist, Routledge 2001): bevat uitleg van terminologie, biografieën en essays. Print

American philosophy: an encyclopedia (John Lachs; Robert Talisse, Routledge 2008): meer dan 600 lemma's over filosofen, filosofische termen en geschiedenis van de Amerikaanse filosofie. Staat op de studiezaal: B850 .A43 2008

The Columbia History of Twentieth-Century French Thought (Lawrence Kritzman, Columbia UP 2006): behandeld personen, bewegingen en publicaties die de Franse filosofie hebben vormgegeven.Staat op de studiezaal: DC33.7 .C575 2006

-->{C}

Artikelen vinden

International Encyclopedia of Political Science (Sage): artikelen over onder meer de theoretische achtergrond van politieke systemen. Ook aandacht voor vergelijkende politicologie, politieke economie en internationale relaties. Online

Encyclopedia of Political Theory (Mark Bevir, Sage 2010): artikelen over geschiedenis, personen, terminologie en stromingen binnen de politieke filosofie.

Oxford Handbook of Ethical Theory (David Copp e.a., Oxford UP 2007): artikelen rond meta-ethiek en normatieve ethiek.

The Palgrave Macmillan dictionary of political thought (Roger Scruton, Palgrave MacMillan 2007): 1790 lemmas rond politieke filosofie, van invloedrijke personen en belangrijke politieke gebeurtenissen tot uitleg van termen als taboe en übermensch. In de bibliotheek Sociale Wetenschappen: F.S.W. WRB. VII-48.

Boeken om mee te beginnen

Handschriften, archieven en brieven

Middeleeuwse handschriften: filosofische teksten van onder meer Socrates, Plato, Aristoteles, Lucretius, Cicero, Seneca, Augustinus, Boethius, Thomas van Aquino.

Na-middeleeuwse handschriften en particuliere archieven:
-Collegedictaten van Leidse hoogleraren
-Archieven van Leidse filosofen: G.J.P.J. Bolland (incl. papieren P.C.E. Meerum Terwogt), D.G. Jelgersma, W.B. Kristensen, J.H.J. van der Pot, D.A. Wyttenbach.
-Archieven van instellingen: Legatum Stolpianum. Zie ook webpagina Overzicht.

Universiteitsarchieven: onder meer Senaat en Faculteiten, 1575-1877 (afd. II D), Faculteiten, 1815-1984 (afd. CA, DA)

Brieven: van en aan filosofen (zoek op naam in de brievencatalogus).

Deze website maakt gebruik van cookies.