De Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) heeft een zeer bijzondere manuscriptkaart van Suriname verworven. De kaart uit 1830 is bijna 2,5 meter lang en is zeer gedetailleerd uitgevoerd. De kaart is met de hand getekend door Helmuth Hendrik Hiemcke (1808-1858), een van de officiële landmeters in dienst…

De vroege natuurfotografen werden bewonderd en bejubeld. Deze ‘jagers met camera’ wilden het publiek raken en winnen voor de natuur met close-ups van planten, dieren en vogelnesten. Ze fotografeerden zonder moderne tele- of macrolenzen. Dat maakt hun werk des te indrukwekkender.

Een vers semester betekent een verse faculteitsagenda. Ook de komende maanden is er weer van alles te doen aan de faculteit. We zetten vijf interessante activiteiten op een rijtje.

Een meerjarig onderzoek naar de dekolonisatieoorlog in Indonesië heeft geleid tot nieuwe conclusies over deze periode. Docent Oude Geschiedenis Miko Flohr meent dat deze historie vele maler inclusiever kan worden belicht, bijvoorbeeld waar het de term 'bersiap' betreft.

Een team van Leidse psychologen en pedagogen heeft samen met jongeren animatiefilmpjes gemaakt, gefinancierd door het Pilotfonds Gewaardeerd! van de KNAW. Annelinde Vandenbroucke: 'We hebben dit gedaan door aan kinderen te vragen wat ze wilden weten over het brein en welk type output ze het leukste…

Kenniscafé

In het jaarverslag 2021 van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) kijken we terug op het tweede jaar van de coronapandemie. Ook dit jaar had het coronavirus invloed op onze dienstverlening. Dit bracht zowel beperkingen als kansen met zich mee.

In een afgesloten ruimte in het Van Steenisgebouw staan honderden dozen onder TL-lichten te wachten tot iemand ze komt bekijken. De wirwar van handgeschreven en gedrukte labels verraadt hoe vaak de collectie al is gereorganiseerd, verhuisd en opnieuw ingedeeld. Dozen vol potscherven en aardewerk, menselijke…

Gezondheidspsycholoog Andrea Evers doet baanbrekend onderzoek naar het placebo-effect. Dat werkt zo: als mensen meer vertrouwen hebben in het effect op de behandeling, slaat deze ook beter aan. Daarover vertelt Evers in diverse media.

In 2023 is het vijftig jaar geleden dat Vietnam en Nederland diplomatieke betrekkingen aanknoopten. Dat wordt in beide landen herdacht. Begin november bracht demissionair minister-president Mark Rutte een bezoek aan Hanoi, de hoofdstad van Vietnam. Bij die gelegenheid lanceert de Universitaire Bibliotheken…

Moderne Arabische titels in de catalogus van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) zijn nu ook raadpleegbaar in origineel Arabisch schrift. Het zoeken naar Arabische titels in de catalogus is hierdoor voor gebruikers, zonder transliteratie van titels, veel eenvoudiger en efficiënter geworden.

Ooit maakten wrede piraten het Caribisch gebied onveilig. Hoe gingen ze te werk? Promovendus Aart Ruijter vertelt erover in de UBLpodcast.

Caspar Reuvens bekleedde als allereerste hoogleraar ter wereld een leerstoel in de archeologie. Ruurd Halbertsma treedt als conservator bij het Rijksmuseum van Oudheden in zijn voetsporen, en vertelt over zijn grote inspiratiebron.

Congres/symposium

Kenniscafé

Optredens, exposities, workshops en inspirerende lezingen: kom 16 september naar kunst- en kennisfestival De Nacht van Ontdekkingen en ga op een ware ontdekkingstocht. Verschillende onderzoekers van de universiteit spreken tijdens het festival, we lichten er een paar uit.

Een passie voor videogames, beeld en wetenschap: het lijkt bijna onmogelijk samen te brengen. Toch heeft wetenschappelijk animator Vera Williams die droomcombinatie gevonden bij het microscopielab van NeCEN. ‘Een afbeelding of animatie helpt om de inhoud van complex onderzoek duidelijker te maken.’

De Irispenning voor Excellente Wetenschapscommunicatie is dit jaar gewonnen door Hoogleraar Wetenschapscommunicatie Ionica Smeets.

Toen hobbyduikers een bijna 400 jaar oud scheepswrak voor de kust van Texel ontdekten, vonden ze meer dan 1000 voorwerpen in houten kisten. Acht jaar later heeft postdoc Janet Dickinson aan de hand van de gevonden boeken een profiel samengesteld van de mysterieuze eigenaar.

De Universitaire Bibliotheken Leiden heeft een uitzonderlijke schenking van twee vijftiende-eeuwse gebedenboeken ontvangen. Behalve een Nederlandstalig getijdenboek uit Zwolle omvat de schenking ook een Latijns psalter. De fraai verluchte handschriften zijn een schenking van het echtpaar Margriet Gosker…

Ruim 160 jaar geleden was het de Haagse fotopionier en reiziger Alexine Tinne (1835-1869) die het huidige Zuid-Soedan en haar bewoners vastlegde op de gevoelige plaat. Ze behoren tot de aller vroegste foto’s die in het hart van het Afrikaanse continent werden gemaakt.

In de Caribische literatuur is de doorwerking van het kolonialisme en slavernij een alomtegenwoordig thema. Bij gebrek aan historische bronnen zijn schrijvers van zowel fictie als non-fictie aangewezen op mondelinge overlevering. Onderzoek doen naar deze geschiedenis en erover schrijven gaat altijd…

Ter gelegenheid van de 220ste sterfdag van Betje Wolff (en Aagje Deken) én ter gelegenheid van de verschijning van de nieuwe biografie door Marita Mathijsen, wordt op donderdag 12 december een symposium gehouden over Betje Wolff, misschien wel de modernste schrijver van de achttiende eeuw.

De collectie Visuele Etnografie van de Universiteit Leiden is toegevoegd aan Alexander Street Press, een educatieve streaming video service. De masterspecialisatie Visuele Etnografie heeft inmiddels al veel getalenteerde studenten ondersteund bij het produceren van inspirerende films. Ongeveer 70…

Ingrid Simons, Annesas Appel, Natasja Kensmil, ze zijn allen aanwezig met hun werk in de collecties van de UBL. Met hen nog zo’n 120 andere vrouwelijke kunstenaars. Dat lijkt heel wat maar het aantal mannelijke kunstenaars is vele malen groter, ongeveer 4000. Wat vinden wij van die cijfers, wat zouden…

Bibliotheek, Sociaal

Dat hedendaagse studenten regelmatig kattenkwaad uithalen is natuurlijk bekend. Maar ook in de zestiende eeuw konden ze er al wat van, vertelt letterkundige Olga van Marion aan de hand van historische documenten. Al ging het er destijds nog wel iets ruiger aan toe dan nu.

De universiteit en haar hoogleraren profiteerden van de Nederlandse koloniën, blijkt uit een recent rapport. Onderzoeker Ligia Giay vertelt.

Officieel werd de slavernij in Suriname in 1863 afgeschaft. Maar contractarbeiders uit Indonesië leefden daarna nog jaren onder slechte omstandigheden op de plantages.

De Universiteit Leiden kent een lange geschiedenis van beroemde wiskundigen. In deze podcast laat wetenschapper Jan Vonk zien dat wiskunde altijd in ontwikkeling is, en dat doet hij aan de hand van stukken uit de Bijzondere Collecties.

Een tot slaaf gemaakte man stuurde brieven naar huis over het harde leven op een slavenplantage. Of is niet alles wat het lijkt?

In het jaarverslag van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) blikken we niet alleen terug op het afgelopen jaar, maar kijken we met ons nieuwe meerjarenbeleidsplan ‘Open for all’ ook vooruit.

Joseph Dalton Hooker was een Britse wetenschapper die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de botanische wetenschappen. Botanisch filosoof Norbert Peeters vertelt over zijn fascinatie voor Hooker.

Leidse wetenschappers wisten vanaf de zestiende eeuw het Arabisch toegankelijk te maken voor een Westers publiek. Maar hoe deden zij dat?

Historici startten onlangs het vooronderzoek naar de rol van de Universiteit Leiden in het koloniale en slavernijverleden. De kennis hierover is nog te beperkt en te versnipperd. Met een nieuwe bril inventariseren ze Leidse archieven en collecties. Een interview met historici Alicia Schrikker en Ligia…

Het oudste bekende kledingstuk van Nederland is een felrood en blauw geblokte wollenjurk van bijna 2800 jaar oud, zo blijkt uit recent onderzoek. Fragmenten van dit kledingstuk zijn samen met bronzen en ijzeren sieraden in 2010 gevonden in een rijk graf uit de ijzertijd, tijdens opgravingen van een…

Maar liefst drie interessante lezingen op onze faculteit op donderdag 8 september, en alle drie zijn ze online te volgen! Maxim Osipov, onze Russische ‘gastschrijver’, geeft zijn eerste openbare Leidse lezing, Renske Cohen Tervaert, curator bij Kröller-Müller, vertelt in de Van de Waallezing over de…

Nurturing Student Creativity: Innovative Approaches to Sharing Scientific Results. Bridging Generations and Empowering Ethical Exploration in Anthropology Education

Een succesvolle reeks lezingen over interieur, een symposium over hemelbedden en een nieuwe reeks studiemiddagen in het vooruitzicht: universitair docent Alexander Dencher weet een groeiend publiek aan zich te binden. Hoe doet hij dat? En wat maakt juist de geschiedenis van interieur zo leuk?

Nieuw archeologisch onderzoek laat zien: mannen met zwaarden blijken ineens vrouwen te zijn, en omgekeerd. Betekenen zulke ontdekkingen dan ook dat de rolverdeling vroeger anders was? Onder meer Leidse archeoloog Luc Amkreutz duidt dit nieuwe onderzoek in een artikel in de Volkskrant.

Buitenpromovendus Liselore Tissen onderzoekt de invloed van 3D-printen op kunst. Hierover sprak ze tijdens de Nacht van de Ontdekkingen op 16 september.