Veel van onze medewerkers en studenten hebben het afgelopen jaar een prijs gewonnen, een mooie subsidie binnengehaald, of ze zijn vanwege hun kwaliteit benoemd in een academisch genootschap of maatschappelijk geconsulteerd vanwege hun specifieke expertise. Reden om hen op te nemen in onze Eregalerij…

Twee directeuren. Allebei hoogleraar wiskunde, maar een van hen is bioloog. De een komt, de ander gaat. Roeland Merks volgt in september Arjen Doelman op als directeur van het Lorentz Center. Wat is er bereikt en wat zijn de plannen? En vooral, wat maakt het Lorentz Center zo bijzonder?

Werelden met elkaar verbinden, onderzoek en onderwijs verrijken en innovatieve oplossingen aandragen voor complexe maatschappelijke vraagstukken: dàt is de gedachte achter interdisciplinair onderzoek. Er gebeurde in 2023 enorm veel binnen de Universiteit Leiden op dat vlak. We doen een kleine, veelbelovende…

De zoektocht naar nieuwe antibiotica vergemakkelijken. Gilles van Wezel, hoogleraar moleculaire biotechnologie bij het Instituut Biologie Leiden (IBL), wil dit doen door te kijken naar overeenkomsten in het DNA van antibiotica-producerende bacteriën. Van Wezel heeft voor dit onderzoeksproject een ERC…

Astronoom Xander Tielens krijgt een Spinozapremie, de hoogste wetenschappelijke prijs van Nederland. Tielens is hoogleraar in de fysica en chemie van de ruimte tussen de sterren. In deze ruimte bestudeert hij grote en complexe, vaak organische, moleculen. De Spinozapremie bedraagt 2,5 miljoen euro.

Hoe bepaalt een boer of zijn koe een prijswinnaar is? Een antropoloog die deze boeren bestudeert, moet niet alleen naar de boeren zelf kijken, maar vooral ook leren hoe zij de wereld zien. Dat betoogt Cristina Grasseni, de nieuwe hoogleraar Antropologie. Oratie op 30 oktober.

Leiden University archaeologists receive multiple awards for research on interaction between the Greek and Roman world and ‘The East’

Veel Europese burgers voelen zich verbonden met de Europese Unie en hebben vertrouwen in de EU, blijkt uit promotieonderzoek van Eva Grosfeld. Maar een kwart ervaart de EU als bedreigend voor de nationale identiteit. Hoe herwint de EU hun vertrouwen?

Psycholoog Ellen de Bruijn onderzoekt de effecten van hormonale schommelingen op gedrag en hersenen tijdens de levensloop van vrouwen. Met een ERC Consolidator grant versterkt zij met drie PhD’s en een postdoc haar EEG-onderzoek naar de fases waarin meisjes en vrouwen te maken krijgen met sterke hor…

Zwangerschap veroorzaakt sterke veranderingen in hersenfuncties en die veranderingen beïnvloeden de band tussen moeder en kind. Dat ontdekten onderzoekers van Amsterdam UMC en de Universiteit Leiden. Met hun onderzoek, gepubliceerd in Nature Communications, schijnen ze licht op dit lang onontgonnen…

Met een oproep voor dialoog en samenwerking gaf vice-decaan Bart de Smit op dinsdag 3 september het startschot voor het nieuwe academische jaar voor de faculteit W&N. Theoretisch fysicus Carlo Beenakker schetste de mogelijkheden van quantum als disruptive technology.

De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie krijgt twee nieuwe directieleden. Ronald Stark (nu nog werkzaam bij NWO) is per 1 september de nieuwe uitvoerend directeur van NOVA. Amina Helmi (hoogleraar Dynamica, structuur en vorming van de Melkweg aan het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit…

Bacteriën herbergen in hun DNA talloze goudklompjes: stukken DNA die de bouwstenen kunnen vormen voor nieuwe medicijnen. Maar hoe kies je uit miljoenen stukjes de meest veelbelovende? Kijk naar de aan- en uitschakelaars, zegt moleculair bioloog Gilles van Wezel.

Bekend is dat autisme en ADHD vaker voorkomen bij mannen, en een depressie of angststoornis vaker bij vrouwen. Toch is nog steeds de invloed niet duidelijk van geslachtsverschillen op mentale gezondheid. Daarom organiseerde Lara Wierenga samen met Marieke Bos een vijfdaagse Lorentz-workshop met 25 internationale…

Het jongste instituut van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen heeft de afgelopen jaren een ware groeispurt gehad. Het is aan Martina Vijver als kersvers wetenschappelijk directeur om die groei vast te leggen en het CML door te ontwikkelen. ‘Dit is een nieuwe uitdaging waar ik ontzettend veel…

Voor het eerst heeft een internationale groep astronomen de hittegloed van een botsing van twee ijzige reuzenplaneten kunnen waarnemen. Ook zagen ze hoe de door de botsing ontstane stofwolk enkele jaren later voor de moederster langs trok. Onder leiding van de Leidse astronoom Matthew Kenworthy hielden…

Marian Klamer legt verdwijnende Austronesische en Papuatalen vast en werpt nieuw licht op de Indonesische geschiedenis.

Kinderen, hartpatiënten of mensen met ernstig overgewicht. Hoe kunnen we de dosering van pijnstillers voor deze patiënten verbeteren? Ziekenhuisapotheker Sjoerd de Hoogd van het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht onderzocht het. Hij combineerde hiervoor data uit de praktijk met de kennis en kunde van…

Het tijdschrift New Scientist selecteerde twee jonge Leidse wetenschappers voor zijn Top 25 van jong talent in Nederland en Vlaanderen: historicus Karwan Fatah-Black en neuropsycholoog Mariska Kret. Wie komt op één? Stem op een van hen.

Luca Giomi heeft de eerste resultaten van zijn ERC-consolidatorbeurs. Hij ontdekte dat epitheelcellen collectief bewegen, maar op verschillende manieren, afhankelijk van de schaal waarnaar je kijkt. Het is hexatisch op kleine schalen en wordt nematisch op grotere schalen: het is een multischaal orde.…

Drie quantumveilige cryptografiemethoden zijn sinds deze week gestandaardiseerd voor wereldwijd gebruik. Léo Ducas is medeontwerper van de twee primaire PQC-methoden die voor deze standaardisatie zijn geselecteerd. Ducas maakt deel uit van de Cryptologie-groep van Centrum Wiskunde & Informatica (CWI)…

Hoe ontstaan sterren en planeten? Is er leven mogelijk buiten de aarde? Dit onderzoekt hoogleraar moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck van de Universiteit Leiden. Voor haar baanbrekende werk krijgt ze de prestigieuze Kavli-prijs in de categorie astrofysica: 1.000.000 dollar en een gouden medaille.…

Uitvoeringsambtenaren hebben enige beleidsvrijheid om naar eigen inzicht te handelen. Dat is meestal wenselijk, maar kan ook leiden tot uitwassen zoals etnisch profileren. Vaak wordt vergeten dat die beslissingen niet op zichzelf staan, maar ook veel te maken hebben met beleidskeuzes. Hoogleraar Maartje…

Het grote internationale onderzoeksproject Connected Communities in early medieval Europe (COCO) heeft een belangrijke Europese subsidie ontvangen: de ERC Synergy Grant. Het gaat om een omvangrijke subsidie van € 11.194.464 voor de onderzoeksperiode van zes jaar. Het project COCO wordt geleid vanuit…

Komende vrijdag vieren we alweer onze 445ste dies natalis: een mooie gelegenheid om nog even terug te blikken op alle activiteiten waarmee we het afgelopen jaar de 444-viering binnen de Faculteit Geesteswetenschappen samen vorm hebben gegeven.

Met zijn slimme meetmethoden was Ignas Snellen de eerste die met zijn team onder andere koolmonoxide ontdekte bij exoplaneten. Voor zijn pionierswerk ontvangt de Leidse astrofysicus de Spinozapremie, de belangrijkste wetenschapsprijs van Nederland. Dankzij de premie van 2,5 miljoen euro kan zijn onderzoeksgroep…

Per 1 november is Laura Heitman benoemd tot hoogleraar Moleculaire farmacologie bij het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR). Heitman draagt bij aan de ontdekking van nieuwe geneesmiddelen door onderzoek naar de interactie tussen medicijnen en hun aangrijppunt in het lichaam. ’Mijn uiteindelijke…

Een consortium van internationale wetenschappers komen met een unieke oplossing voor het energieprobleem. Door fotosynthese na te bootsen hopen ze duurzame brandstoffen te maken uit zonlicht, water en CO2. Hun geheim? ‘Zeepbellen’, zegt Leidse chemicus Sylvestre Bonnet, die deel uitmaakt van het con…

This week we welcomed a high-level delegation from the Dutch Research Council (NWO) and the National Natural Science Foundation of China (NSFC) to Leiden’s Institute of Environmental Sciences (CML).

In de AD-rubriek de 'Zomeruniversiteit' vertellen de knapste koppen van Nederland over de ontwikkelingen in hun vakgebied. Deze week was de beurt aan hoogleraar Moleculaire astrofysica Ewine van Dishoeck.

De indiaanse cultuur in het Caribisch gebied veranderde weliswaar flink na de komst van Columbus, maar is zeker niet weggevaagd. Hoe die veranderingen plaatsvonden, laten zo’n veertig Leidse wetenschappers mooi zien in het NEXUS1492-project.

In de 13e eeuw v.Chr. werden in Mykeens Griekenland ambitieuze programma’s van monumentale bouwwerken uitgevoerd. Hoe werden mensen en middelen ingezet en welke socio-economische invloed had dat? De Leidse archeologe dr. Ann Brysbaert gaat het met een ERC Consolidator Grant onderzoeken.

Weinig onderzoekers zien heil in onderzoek naar glioblastoom, een ongeneselijke hersentumor. Alexander Kros bracht collega’s bij elkaar die de uitdaging aangaan. Europese onderzoeksfinancier ERC stelde onlangs 10,6 miljoen euro ter beschikking, een jaar eerder stelde NWO 3 miljoen euro beschikbaar.…

Op 7 en 8 oktober 2016 werd de Faculteit der Rechtsgeleerdheid bezocht door de visitatiecommissie, onder leiding van dhr. Hammerstein. Deze visitatiecommissie legt verslag van de geboekte resultaten en geeft advies over hoe deze resultaten kunnen worden verbeterd in de toekomst. De resultaten van deze…

Gilles van Wezel stopt per 17 juni a.s. als wetenschappelijk directeur (WD) van het Instituut Biologie Leiden (IBL). Hij bekleedde deze functie sinds september 2018. Van Wezel wordt tijdelijk opgevolgd door Hubertus Irth, de huidige WD van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR). Irth blijft…

Alireza Mashaghi van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) zal met behulp van de modernste technologie verkeerd gevouwen eiwitten onderzoeken die een rol spelen bij spierdystrofie. Zijn doel: tot nieuwe inzichten komen die in de toekomst leiden tot nieuwe therapieën. Mashaghi ontvangt…

Universitair hoofddocent Rick Honings is per 1 juli 2020 benoemd tot Scaligerhoogleraar. De komende vijf jaar houdt hij zich o.a. bezig met het bevorderen van het onderwijs en onderzoek rond de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek. Honings volgt boekhistoricus Erik Kwakkel op, die de…

Het is voor het eerst gelukt om een brief uit de zeventiende eeuw te lezen zónder het zegel te verbreken en zo het waardevolle fysieke bewijsmateriaal te behouden. Met geavanceerde technologie wist een internationaal onderzoeksteam de brief digitaal te openen. Nadine Akkerman, universitair hoofddocent…

De Gouy-Chapman-theorie beschrijft wat er gebeurt in de buurt van een elektrode in een zoutoplossing, maar doet dat niet correct. Onderzoeker Kasinath Ojha, universitair docent Katharina Doblhoff-Dier en hoogleraar Marc Koper presenteren een nieuwe versie. ‘De volgende generatie studieboeken over elektrochemie…

Bij onethische medische experimenten denken we al snel aan nazi-Duitsland. Dat ook in gekoloniseerde gebieden tests werden gedaan zonder expliciete toestemming van de proefpersoon, is minder bekend. Universitair docent Fenneke Sysling krijgt een Europese beurs om hier onderzoek naar te doen.

Hoe kregen de Arabieren het voor elkaar om gedurende 300 jaar een enorm, op islamitische leest geschoeid, rijk in stand te houden? Arabist Petra Sijpesteijn en haar team bestuderen dit, gesteund door een ERC Consolidator Grant, de komende vijf jaar. Ze doen dit aan de hand van correspondentie van gewone…

Diverse Leidse wetenschappers hebben een Europese subsidie gekregen om hun eerdere onderzoeksresultaten geschikt te maken voor commerciële of maatschappelijke implementatie.

Een weldoordacht idee presenteren aan Schiphol-deskundigen, een oud-ambassadeur of een veiligheidsexpert. Voor studenten van de bachelor Security Studies was dit vorige week een unieke ervaring én een grote kans. ‘Wie weet kunnen ze in de toekomst bij ons aan de slag!’

Salamanders waarvan de helft van het nageslacht al vóór de geboorte sterft. Evolutionair bioloog Ben Wielstra onderzoekt hoe zoiets nadeligs kan bestaan in de natuur. Hij werkt voor zijn onderzoek samen met Naturalis Biodiversity Center.

Natuurkundige Marileen Dogterom is een van de winnaars van de Spinozapremie 2018. Ze is hoogleraar aan de TU Delft, waar ook haar lab staat, en is daarnaast verbonden aan de Universiteit Leiden als Medical Delta Professor. Ze verdient de prijs voor haar onderzoek naar het geraamte van de cel.

Wie hielden zich tussen 1550 en 1650 professioneel bezig met taal? En wat leverde die taalsector financieel op? Universitair docent Alisa van de Haar ontvangt een ERC Starting Grant om de situatie in Noordwest-Europa tussen 1550 en 1650 in kaart te brengen.

Hoe ethisch verantwoord is onderzoek met mensen en robots? En kan onderzoek over kunstmatige intelligentie in de foute handen ook voor problemen zorgen? Bij elk onderzoek waarbij mensen of hun data betrokken zijn, beoordeelt de ethische commissie waar de knelpunten zitten. Universitair hoofddocent bij…

Politieke spelletjes zijn van alle tijden, maar wat is de rol van ‘spel’ in de manier waarop de Amerikaanse politieke wereld zich ontwikkeld heeft? Universitair docent Sara Polak krijgt een ERC Starting Grant om dat te onderzoeken.

Wiskundige Tyron Lardy werkte tijdens zijn promotieonderzoek aan een nieuwe manier om hypotheses te toetsen. In plaats van de klassieke p-waarde gebruikt hij zogeheten e-waardes. Die blijken flexibeler; zeker als je tussentijds naar je resultaten wilt kijken.

Een sterrenstelsel is al onvoorstelbaar groot, maar het kan nóg groter. Astronoom Reinout van Weeren onderzoekt clusters van sterrenstelsels, die behoren tot één van de grootste structuren in het heelal. Voor zijn onderzoek naar het ontstaan en de evolutie van deze clusters haalde hij een ERC Starting…