Het veelgebruikte bestrijdingsmiddel thiacloprid kan zorgen voor een grootschalige afname in zoetwaterinsecten. Dat ontdekten de onderzoekers van het Levend Lab in Leiden. Drie maanden lang telden zij hiervoor de uitvliegende insecten in de 36 slootjes van het lab. Hun onderzoek is nu te lezen in PN…

Een internationaal team sterrenkundigen onder leiding van Violeta Gámez Rosas (Universiteit Leiden) heeft een superzwaar zwart gat waargenomen dat verscholen is in een ring van stof. Deze ontdekking past bij het idee dat de zogeheten actieve centra van sterrenstelsels veel meer op elkaar lijken dan…

De gemeente Den Haag heeft twee subsidies toegekend aan projecten van de Campus Den Haag. In deze programma’s werken onderzoekers en studenten samen met bewoners aan duurzame oplossingen voor lokale vraagstukken.

Maar liefst 72 nieuwe kandidaat-sterrenstelsels, dat is het resultaat van de diepste waarneemcampagne ooit. Een internationaal team astronomen met een grote Nederlandse en Leidse inbreng publiceert erover in tien artikelen in een speciale editie van het vakblad Astronomy & Astrophysics.

Jianfeng Ge and Milan Allen of Leiden University look for majorana quasiparticles using shot noise measurements

Hij heeft wel een antwoord op de vraag wat het kleinste deeltje is. Carlo Beenakker, hoogleraar Theoretische natuurkunde aan de Universiteit Leiden: ‘Dat is een puntdeeltje. Zo’n deeltje is altijd nul. Elektronen zijn puntdeeltjes; ze zijn zo klein dat je ze niet kapot kunt slaan.’ Maar: Beenakker geeft…

Onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) hebben ontdekt hoe malariaparasieten ontkomen aan het afweersysteem van muggen. Het zogenoemde QC-enzym verandert eiwitten aan de buitenkant van de malariaparasiet op zo’n manier dat de afweercellen de parasiet niet meer kunnen herkennen.…

Hartpatiënten die hun gezonde levensstijl thuis bijhouden, en daarmee korting bij winkels of op leuke uitjes verdienen. Het Tergooi Ziekenhuis start als eerste ziekenhuis in Nederland met deze unieke methode, die mede door de onderzoeksgroep van hoogleraar gezondheidspsychologie Andrea Evers en het…

Het wordt steeds duidelijker dat het placebo-effect een grote invloed heeft op (medische) behandelingen. Een internationaal en interdisciplinair team van wetenschappers onder leiding van hoogleraar Gezondheidspsychologie Andrea Evers van de Universiteit Leiden, heeft nu de eerste richtlijnen geschreven…

Bij het leren van een vreemde taal blijken er andere neurale processen actief te zijn dan eerder was aangetoond. Een Leids onderzoeksteam ontdekte parallelle maar afzonderlijke bijdragen van de hippocampus en het taalcentrum van Broca in de linkerhersenhelft. Ook de rechterhersenhelft blijkt een belangrijke…

Veel wetenschappers die zich bezig houden met belastingrecht hebben daarnaast een aanstelling bij een commercieel belastingadvieskantoor. Het lijkt er sterk op dat de combinatie van verschillende petten de onafhankelijke wetenschapsbeoefening kan belemmeren, betoogt Jan Vleggeert in zijn oratie op 30…

Robots, zenuwachtige blikken en vooral veel plezier. Kinderen tot en met 16 jaar kwamen op 16 november bij elkaar voor de MakeX competitie. Deze robotcontest, waarin kinderen zelf robots programmeren, moet leerlingen enthousiast maken voor technologie en programmeren.

SRON Nederlands Instituut voor ruimteonderzoek gaat verhuizen. In 2021 zal de Utrechtse vestiging van het instituut zich vestigen in Zuid-Holland. Leids hoogleraar Paul van der Werf ziet de verhuizing als een grote verrijking: ‘Het wordt allemaal veel gemakkelijker als SRON hier straks op het parkeerterrein…

We weten al veel over genetica en het risico op borstkanker. Om geen vrouwen met een hoog risico te missen en het verloop van de ziekte nog beter te voorspellen, is er nog veel te doen in de borstkankergenetica. Dat zegt bijzonder hoogleraar Marjanka Schmidt in haar oratie op 4 maart 2022.

De uitlijning van de James Webb-ruimtetelescoop is voltooid. Het ruimteobservatorium is in staat scherpe, goed gerichte beelden vast te leggen met elk van zijn vier krachtige wetenschappelijke instrumenten aan boord. Het MIRI-instrument, waar onder andere hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van…

Het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS) is een trots lid van het NExt ApplicationS of Quantum Computing (NEASQC) consortium, dat onlangs een ERC H2020 subsidie heeft ontvangen om de state-of-the-art in industriële quantum computing te stimuleren. LIACS draagt bij aan onderzoek en ontwikkeling…

‘Nederland reageert inconsistent op de komst van het coronavirus.’ Dat stelt de Leidse politicoloog Arjen Boin, expert in crisismanagement. Kwetsbare groepen zoals ouderen hebben meer advies op maat nodig. ‘Je kunt beter bridgewedstrijden afgelasten dan voetbalwedstrijden.’

Twee consortia, onder leiding van Leidse wetenschappers, krijgen meer dan een miljoen euro van NWO en het ministerie van VWS om oplossingen te vinden voor antibioticaresistentie.

De meeste materie in het heelal is onzichtbaar, vermoeden veel astronomen. Maar hoe weeg je donkere materie die je niet kunt zien? Hoogleraar Henk Hoekstra zoekt naar een oplossing. Oratie op 25 juni.

Stephan Raaijmakers is sinds november jl. bijzonderhoogleraar Communicatieve AI (Artificial Intelligence) bij het LUCL. Raaijmakers onderzoekt hoe taalwetenschap kan helpen bij het slimmer worden van Artificial Intelligence.

Hoogleraar Sjoerd Douma van de Rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden is uitgeroepen tot beste docent op Coursera, het bekendste platform voor online cursussen. Studenten gaven hem gemiddeld een 9,8 als rapportcijfer. Best bijzonder voor een docent Internationaal Belastingrecht.

Archeologen interpreteren opengebroken graven meestal als grafroof, maar promovendus Martine van Haperen concludeert iets anders. Vermoedelijk openden middeleeuwers vaak graven om de band met hun familie en voorouders te versterken. Promotie op 16 mei.

Natuurkundige Martin van Exter werkt met licht op nanoschaal, en bevindt zich aan het front van het onderzoek naar de quantumcomputer. Maar als opleidingsdirecteur heeft hij ook een visie op natuurkunde-onderwijs. Oratie op 18 november.

Nanodeeltjes die medicijnen op een specifieke plek in het lichaam moeten brengen, worden meestal te vroeg afgebroken in de lever. Jeroen Bussmann van de Universiteit Leiden ontdekte een nieuwe manier om dat te voorkomen. Publicatie in ACS Nano.

Met citizen science wil Maurits Berger, hoogleraar Islam en het Westen, antwoord krijgen op die vraag. Via de website futureofislam.eu nodigt hij Europese moslims uit – anoniem –te vertellen hoe zij hun toekomst zien en wat de rol van de islam daarbij is. Op het Euro Science Open Forum in Leiden presenteert…

Eveline Crone, hoogleraar Neurocognitieve ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit Leiden, is benoemd tot de nieuwe vicepresident van de European Research Council (ERC). Ze wordt verantwoordelijk voor de ERC-activiteiten in het domein van de Sociale Wetenschappen en Humaniora.

Brexit, populisme, gele hesjes en het klimaat: de verdeeldheid in Europa lijkt toe te nemen en vraagstukken rond de Europese Unie zijn actueler dan ooit. Met het oog op de verkiezingen van het Europees Parlement in mei biedt Europa in de Praktijk jou de uitgelezen kans om je in deze vraagstukken te…

In digitale archieven liggen ongelooflijk veel archeologische rapporten opgeslagen. Wie daar informatie in wil zoeken, moet dat vaak handmatig doen. En dat is echt monnikenwerk. Archeoloog Alex Brandsen heeft nu met deep learning, een vorm van kunstmatige intelligentie, een zoekmachine ontwikkeld die…

Sinds de ontdekking van planeten rondom andere sterren dan de zon, beseffen astronomen dat het heelal krioelt van de exotische werelden. Wetenschapsjournalist George van Hal bespreekt in de Volkskrant de meest bijzondere en extreme bestemmingen in de kosmos en de lessen die astronomen als de Leidse…

Jonge sterrenstelsels zijn minder rommelig dan verwacht en blijken ook al spiraalarmen, balken en ringen te bevatten. Dat stelt een internationaal team van onderzoekers onder leiding van assistant professor Jacqueline Hodge. De jonge, ver van ons vandaan staande sterrenstelsels waren tot nu toe wazige…

Bevolkingsgroei, economische expansie en het hieraan gerelateerd landgebruik leidt er aantoonbaar toe dat een toenemend aantal vogelsoorten uitsterft en dat de koolstofopslag in de natuur afneemt. Dit schrijft een internationaal team van wetenschappers van onder meer het Centrum voor Milieuwetenschappen…

Reinforcement learning, agents en classificatie: dit zijn slechts enkele van de onderwerpen die onderzoekers op de BNAIC/BeneLearn-conferentie 2020 hebben besproken. Het was de eerste keer dat de Universiteit Leiden als gastheer optrad voor de jaarlijkse Belgisch Nederlandse Kunstmatige Intelligentie…

Patiënten met baarmoederhalskanker hebben een grotere overlevingskans door een therapeutisch HPV-16 vaccin. Een nieuwe studie van het Leidse biotechnologie bedrijf ISA Pharmaceuticals B.V. en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) bewijst dat de response van het vaccin versterkt kan worden in…

De vroegste sterrenstelsels in het heelal lijken op een draaikolk, vergelijkbaar met ons eigen sterrenstelsel de Melkweg. Dat ontdekte een internationaal team astronomen uit onder andere Leiden.

Een internationaal team van wetenschappers waaronder de Leidse Joseph Callingham heeft met behulp van radiotelescopen negentien rode dwergsterren ontdekt die onverwacht radiogolven uitzenden. De uitbarstingen ontstaan mogelijk door interactie met exoplaneten. De resultaten van het onderzoek staan in…

Het is Nederlandse astronomen als eersten ter wereld gelukt om isotopen te ontwaren in de dampkring van een exoplaneet. Het gaat hierbij om verschillende vormen van koolstof in gasreusplaneet TYC 8998-760-1 b. Het onderzoek wordt donderdag gepubliceerd in het vakblad Nature.

Promovendus Robbin Bastiaansen past wiskunde toe om problemen in de praktijk inzichtelijk te maken. Door wiskundige modellen te vergelijken met de ontwikkelingen in bestaande ecosystemen, hoopt hij het proces van verwoestijning te ontraadselen. Zijn onderzoek is gepubliceerd in Proceedings of the National…

Ons zonnestelsel ontstond waarschijnlijk op dezelfde manier als de meeste andere planetenstelsels bij ons in de buurt. Dat blijkt uit Duits-Oostenrijks-Nederlands onderzoek aan meer dan 870 planeetvormende schijven in de Orionwolk A. De vijf onderzoekers, onder wie drie van de Leidse Sterrewacht, publiceren…

Het nieuwe platform Sport Data Valley biedt coaches en sporters inzicht in hun data en maakt onderzoek rond sport en bewegen efficiënter, effectiever en toegankelijker. De Universiteit Leiden lanceerde het platform op 7 september samen met een consortium van kennisinstellingen. Het platform verbindt…

De Europese Commissie heeft 50 miljoen euro vrijgemaakt om kunstmatige intelligentie in Europa te versterken. Vijf consortia werden geselecteerd om deze 50 miljoen te besteden om het onderzoek naar kunstmatige intelligentie in Europa voor te bereiden op grotere investeringen. Hiervoor worden vier nieuwe…

Het Nederlands Zwarte Gaten Consortium ontvangt 4,9 miljoen euro van NWO voor het ontrafelen van de raadselen van zwarte gaten en andere mysteries van het heelal. De The Astronomy & Society groep van de Leidse Sterrewacht is aangesloten om het vooraanstaande onderzoek in te zetten om mensen van alle…

De winning van grondstoffen uit mijnen zorgt voor schade aan het milieu. Maar we hebben ze wel hard nodig, zowel voor de ontwikkeling van landen als voor de omschakeling naar een duurzaam energiesysteem. Hoogleraar duurzaam grondstofgebruik Ester van der Voet onderzoekt hoe we de impact op het milieu…

Geneesmiddelen worden steeds preciezer en innovatiever, maar ook steeds duurder. Aan universiteiten de taak om met hun innovaties meer competitie en daardoor lagere prijzen te bewerkstelligen. Dat betoogt Hubertus Irth, de nieuwe hoogleraar Biomoleculaire analyse. Oratie op 4 december.

Ecoloog Rosaleen March van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden doet onderzoek naar functionele biodiversiteit: een maatstaf om waarde toe te kennen aan ecosystemen. Na haar eerdere Marie Curie co-financiering, ontvangt ze nu een volledige Marie Curie fellowship. March: ‘We moeten weten wat de…

De onderzoeksgroep van biochemicus Mario van der Stelt sluit zich aan bij het Oncode Institute. Samen met 61 andere onderzoeksgroepen verspreid over 12 academische instellingen gaan zij de strijd aan tegen kanker. Van der Stelt: ‘Hopelijk kunnen onze nieuwe moleculen dienen als startpunt voor nieuwe…

Ariane Briegel wil bacteriën inzetten om vroegtijdig kanker te detecteren. Samen met postdoc Alise Muok ontwikkelt ze een methode om de urine van patiënten snel en goedkoop te kunnen testen op de aanwezigheid van verdachte moleculen. Ze ontvangen hiervoor een beurs van ongeveer 150.000 euro van KWF…

Promovenda Esmee Koedoot onderzocht de onderliggende processen die verantwoordelijk zijn voor uitzaaiingen bij een gevaarlijk type borstkanker. Ze hoopt nieuwe mogelijkheden te vinden om de ziekte te behandelen. In december 2019 promoveerde zij cum laude.

Een uitgebreid en multidisciplinair team van verouderingsexperts krijgt ruim 8,5 miljoen euro voor een grootschalig onderzoek naar factoren en oplossingen die bijdragen aan het gezond ouder worden en het vergroten van vitaliteit. Onder andere het LUMC en het Leiden Academic Centre for Drug Research…

De vernieuwde Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) zorgt voor een fundamentele wijziging in de verhouding tussen de veiligheidsdiensten en de politiek. Dat brengt risico’s met zich mee van politisering van inlichtingen, zegt hoogleraar Paul Abels. Oratie op 16 februari.

Burgers en overheidsprofessionals nemen om uiteenlopende redenen deel aan buurtpreventieteams en andere samenwerkingsverbanden met de overheid, zoals een cliëntenraad in een zorginstelling of een medezeggenschapsraad op een basisschool. Bestuurskundige Carola van Eijk pleit daarom voor samenwerking…