Oratie

Lezing, Research seminar 1000-1800

Lezing

Lezing, Boekpresentatie - CoGloSS | Oosters Genootschap | LUP

Lezing, Onderzoeksseminar Middeleeuwse en Vroegmoderne Geschiedenis

Alumni-activiteit

Congres/symposium

Lezing, LIMS seminar

Symposium

Lezing, LIMS seminar

Na het klimaat snijden psychologen opnieuw een groot thema aan: oorlog en vrede. Of, misschien meer: samenwerking en conflict. Want hoe welwillend we ons ook opstellen na elkaar, in relaties ligt wrijving altijd op de loer. Onderzoekers Angelo Romano en Tom Roth bieden verklaringen en praktische adv…

Instituten en onderzoeksgroepen bij elkaar brengen, hoe doe je dat? De faculteit W&N stelde een gezamenlijk onderzoeksthema in en financierde drie promotieplaatsen. Na vier jaar loopt het profileringsprogramma Endocannabinoïden af. ‘Het heeft ons echt bij elkaar gebracht, en de samenwerkingen blijven…

Door op gerichte plekken de landbouw te hervormen, kunnen we op een veel effectievere manier de Natura-2000 gebieden beschermen. Dat schrijven Jan Willem Erisman van de Universiteit Leiden en Ton Brouwer van adviesbureau Gispoint in een rapport. Met een speciale stikstofkaart maken ze inzichtelijk in…

Wat op het eerste gezicht een gewoon meerkoetnest leek, bleek een vijfsterrenlocatie met een fascinerende geschiedenis. Onder een steiger bij het Rokin in Amsterdam ontdekte bioloog Auke-Florian Hiemstra een waar tijdcapsulenest, van mondkapjes uit de coronatijd tot een Mars-verpakking uit 1994.

Hij kondigde het nieuws eerder deze maand aan via een tweet: ‘Erg blij om aan te kondigen dat ik ben benoemd tot hoogleraar Global Security and Technology’. Een nadere kennismaking met Dennis Broeders (46) die vertelt waarom Institute of Security and Global Affairs (ISGA) zo goed bij hem past en wat…

‘Je hoeft de deur niet open te trappen’, vertelt Judi Mesman aan de deelnemers van het symposium Leadership for a better tomorrow. Tijdens deze inspirerende middag gaan studenten, docenten en partners met Judi en elkaar in gesprek over leiderschap. ‘Om leiderschap echt te begrijpen moet je kijken naar…

Om te voorkomen dat je naar de rechter moet, zijn er verschillende procedures om geschillen te beslechten. Soms maakt die mix aan mogelijkheden het ingewikkeld om te bepalen waar je met je klacht terecht kan. Het Expertisecentrum van Onderwijsgeschillen vroeg onderzoekers Stijn Voskamp en Jochem Streefkerk…

Een taks op de CO2-uitstoot van producten die de EU binnenkomen, biedt ongeziene mogelijkheden in de strijd tegen klimaatopwarming. Dat blijkt uit onderzoek waar de Leidse milieuwetenschapper Hauke Ward aan meewerkte. ‘Een nieuwe wereld gaat open’, zegt Ward. ‘Maar het succes staat of valt met hoe we…

We hechten collectief aan het behouden van ons natuurlijke en culturele erfgoed, zo lijkt het - wanneer historische plekken verloren gaan door oorlogs- of natuurgeweld wordt daar vaak op grote schaal om gerouwd. Maar wat nu als Werelderfgoed niet alleen een keurmerk is, maar ook een rookgordijn voor…

Na een hapje sprinkhaan luisteren naar tips van ‘migraineprof’ Michel Ferrari en dan naar de Schouwburg voor een duik in het puberbrein. In de Nacht van Kunst en Kennis smelten wetenschap en kunst vloeiend samen, met een flinke dosis humor als smeerolie.

Bliksem slaat vaak meerdere keren via dezelfde route in. De reden hierachter bleef lange tijd een raadsel. Recentelijk bracht een internationaal onderzoeksteam, waarbij ook de Leidse Sterrewacht aangesloten was, hier verandering in. Met de LOFAR radiotelescoop bestudeerden onderzoekers de bliksemflitsen…

HDL staat bekend als het ‘goede cholesterol’: het verlaagt de kans op hart- en vaatziekten. Sommige families hebben van nature veel HDL in het bloed. Onderzoek naar hun erfelijk materiaal kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen die HDL verhogen.

Door tekortkomingen in de regelgeving rond arbeidsomstandigheden lijden piloten en bemanning van luchtvaartmaatschappijen aan vermoeidheid en onvoldoende bescherming. De Leidse promovendus Yuran Shi onderzocht hoe internationaal recht kan helpen om de arbeidsomstandigheden en veiligheid in de luchtvaartsector…

We weten nog niet zo lang dat ook eencelligen (bacteriën en archaea) histonen hebben - eiwitten die het DNA structureren. Nu heeft de Leidse promovendus Samuel Schwab ontdekt dat de histonen in deze organismen diverser zijn dan ooit gedacht. Schwab en zijn collega’s beschrijven maar liefst zeventien…

Zekerheid, het lijkt voor de meeste mensen een eerste levensbehoefte, een voorwaarde voor een goed leven. Maar als je er iets langer en dieper over nadenkt, zoals politiek filosoof Josette Daemen, dan zie je dat zekerheid soms ten koste gaat van andere belangrijke verworvenheden, zoals vrijheid en gelijkheid.…

De veranderingen die de mens aanbrengt aan het landschap blijken gunstig voor muggen die ziektes als Zika, chikungunya en knokkelkoorts verspreiden. Dat schrijven bioloog Maarten Schrama en zijn collega’s in vakblad Nature Scientific Reports. ‘Als we weten in welke leefomgevingen muggen het best gedijen,…

Een groep astronomen heeft onder leiding van de Leidse promovendus Sebastian Zieba met behulp van de James Webb Space Telescope (JWST) ontdekt dat de rotsachtige exoplaneet TRAPPIST-1 c een dunne atmosfeer heeft. Hoewel de planeet qua grootte en temperatuur bijna identiek is aan Venus, en de verwachting…

Per 1 november is Laura Heitman benoemd tot hoogleraar Moleculaire farmacologie bij het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR). Heitman draagt bij aan de ontdekking van nieuwe geneesmiddelen door onderzoek naar de interactie tussen medicijnen en hun aangrijppunt in het lichaam. ’Mijn uiteindelijke…

'We zijn heel blij met deze erkenning! Het mooie aan deze onderwijsprijs is dat het voor een teaminspanning is', reageert Joanne Mouthaan op de Casimirprijs voor het onderwijsproject 'E-learning Zelfmoordpreventie'. Maatje Maartje Schoorl noemt de Casimirprijs de kers op de taart van goed onderwijs…

Een stevig debat is het resultaat van de Annie Romein-Verschoorlezing in Leiden op 7 maart 2013, ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag. In de lezing belicht de Leidse puberbreinprofessor Eveline Crone het verschil tussen mannen- en vrouwenhersenen. Daarna is sociologe Christien Brinkgreve aan…

Jaarlijks sterven er wereldwijd meer dan 1,3 miljoen mensen aan tbc. Onderzoek naar de bestrijding is dus hard nodig. Vanuit allerlei disciplines doet Leiden onderzoek naar tbc. Een symposium op 24 maart belicht diverse activiteiten, om zo landelijke samenwerking verder te stimuleren.

Niet iedereen denkt meteen aan algen, als het gaat over bedreigde soorten. Maar ook onder algen zijn er soorten die het moeilijk hebben, zoals Aegagropila linnaei. In het tijdschrift BioScience beschrijft Christian Bödeker de wereldwijde achteruitgang van deze soort. Hij pleit voor bescherming.

Onderzoek met de ALMA-telescoop waaraan ook de Leidse wetenschappers John Tobin en Steven Bos meewerkten, heeft voor het eerst de sneeuwgrens van water binnen een protoplanetaire schijf in beeld gebracht. Publicatie in Nature op 14 juli

De gasprijzen overstijgen inmiddels de 300 euro per megawattuur – een recordprijs. De energietransitie van fossiele energie (aardgas, steenkool, aardolie) naar hernieuwbare energie is dus op korte termijn wenselijk. Maar hoe krijg je een maatschappij (en haar burgers) nu zo ver om om te schakelen naar…

Insecteneieren zijn niet zo weerloos als werd gedacht. Ze hebben een beschermlaag die hen behoedt voor invloeden van buitenaf. Dit ontdekte bioloog Chris Jacobs. De antibacteriële stoffen die in deze laag worden geproduceerd, zijn mogelijk goede antibiotica. Promotie 4 december.

Prentenboeken staan vol dieren, maar dat blijken vooral zoogdieren te zijn. Vooral huisdieren en exotische dieren zijn daarbij populair. Een groot deel van de Nederlandse fauna zijn veel minder te zien, maar bioloog Michiel Hooykaas van de Universiteit Leiden ziet kansen genoeg voor een biodiverser…

Een zeeplaagje waarvan chemisch gezien beide zijden verschillend zijn. Het is de nieuwste doorbraak in het onderzoek van de groep van chemicus Sylvestre Bonnet. Deze unieke zeepfilm, en een innovatief apparaat dat voortdurend nieuwe zeepfilms kan produceren, vormen samen belangrijke puzzelstukjes voor…

De staalproductie zal waarschijnlijk een groot deel van ons toekomstige koolstofbudget opslokken. Het afvangen van CO₂ bij de productie lost het probleem niet op. Technologieën op basis van hernieuwbare energiebronnen zijn effectiever, maar niet voldoende om netto-nul-uitstoot te bereiken.

Een patiënt die zich begrepen voelt herstelt sneller. Maar hoe kan een arts zich beter inleven? Door literaire werken te lezen, stelt de Leidse emeritus hoogleraar medische psychologie, Ad Kaptein. Hij bespreekt er 26 in het boekje ‘Helende woorden – romans over ziek-zijn’.

Pas in 1878 schreven de eerste vrouwelijke eerstejaars zich in aan de Leidse universiteit. Leiden liep al snel in de pas met andere universiteiten. Maar de discussie of vrouwen eigenlijk wel geschikt waren om te studeren zou nog heel lang duren.

Samen lachen, huilen of even klagen: hechte vrienden zijn er in goede en slechte tijden. Ontwikkelingspsycholoog Lisa Schreuders duidt de effecten op lichaam en geest. Kunnen we de magische klik een handje helpen? En wat adviseert de onderzoeker studenten die nu op zoek zijn naar nieuwe vriendschapp…

Biodiversiteit en natuurlijke ecosystemen in Europa zijn op hun retour, met ernstige gevolgen voor het menselijk welzijn. Dat is de conclusie van een rapport dat op 23 maart is goedgekeurd door delegaties van 127 regeringen tijdens een VN-top in Medellín, Colombia. Leids onderzoeker Alexander van Oudenhoven…

Menselijke cellen beschermen hun eiwitten tegen ontvouwen en samenklonteren. Dat ontdekten biofysicus Alireza Mashaghi en zijn team na zeven jaar diepgaand onderzoek naar de vouwmechanismen van eiwitten. Met een nieuwe, baanbrekende methode slaagde het team erin om een afzonderlijk eiwit te vouwen en…

In het oriëntatieseminar van het Leiden Leadership Programme deelden docenten en alumni hun ervaringen en stelden potentiële deelnemers hun vragen. Ze leerden dat ook zij leiderschap kunnen tonen. ‘Het LLP geeft je de kans om te reflecteren op wie je bent.’

Op 22 mei opende ruimtevaarder André Kuipers de nieuwe Mediterrane tuin van de Hortus. Met dit waterzuinige tuindeel wil de Hortus inspiratie bieden voor toekomst- en klimaatbestendige tuinbeplanting. Ook tekenden prefect Paul Keßler en wetenschappelijk directeur van het instituut Sterrewacht Leiden…

Mensen met relatief veel vetten in hun bloed krijgen minder vaak allergische aandoeningen, zoals eczeem en astma. Deze vetten zorgen dat genen die een sleutelrol spelen in allergische reacties minder actief zijn. Dat schrijven onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in Nature…

Astronomen hebben diep in de ruimte het het gas freon-40 gedecteerd. Dit molecuul staat ook bekend als methylchloride en wordt op aarde gevormd door biologische processen. Het is voor het eerst dat het in de interstellaire ruimte is gedetecteerd. De ontdekking wijst erop dat methylchloride niet zo geschikt…