De Cleveringaleerstoel is ingesteld door de Universiteit Leiden ter herinnering aan hoogleraar Rudolph Pabus Cleveringa en zijn moedige optreden in november 1940 tijdens de Duitse bezetting en ter herdenking van de bevrijding in 1945.

Wat kunnen papyri ons leren over de oudheid? Studenten papyrologie in Leiden proberen vragen over het leven in de oudheid te beantwoorden met behulp van de papyri uit onze collectie.

Dankzij een subsidie van 4,8 miljoen euro van de NWO, komt er een nieuwe nationale onderzoeksfaciliteit voor materialen op atomaire schaal. Vier natuurkundigen van de Universiteit Leiden werken mee aan dit initiatief, dat belangrijke innovaties moet opleveren onder andere voor de energietransitie.

Pakketjes van DNA-strengen met daarin zilver, slechts twee of drie nanometer groot. Leidse natuurkundigen Donny de Bruin en Dirk Bouwmeester maken deze pakketjes, die uit zichzelf levende cellen in gaan. Met licht activeren ze vervolgens het zilver waardoor de cellen kapotgaan. En dat kan weer helpen…

Bega je een misdrijf, dan krijg je een passende straf; elke rechtsstaat kent dat uitgangspunt. Maar wat precies rechtvaardige en effectieve straffen zijn, daarover lopen meningen sterk uiteen. Onderzoek door de Universiteit Leiden voorziet politici, wetgevers, handhavers en het publiek van nieuwe informatie…

Goed werkgeverschap is net als goed werknemerschap een open norm. Daarmee is het onduidelijk en onzeker waar werkgevers zich op dienen te richten en welke rechten (en plichten) werknemers hebben in dat verband. De doelstelling van dit onderzoek is om invulling te geven aan de norm goed werkgeverschap…

Jaarlijks sluiten we de PRE-Classes af met een slotevenement, waar verschillende leerlingen hun resultaten presenteren. Kijk de presentaties van 2017 hieronder terug!

Promotie

Prof.dr. Dirk Bouwmeester heeft een VICI-subsidie van € 1,5 millioen gekregen voor zijn onderzoek op het gebied van kwantummechanica. De VICI is één van de grootste persoonsgebonden wetenschappelijke premies van Nederland.

Een nieuwe computer met ongekende rekenkracht, dat is de quantumcomputer. Op dit moment bestaat de quantumcomputer nog niet, maar er wordt hard aan gewerkt om dit een realiteit te maken. Wil je weten hoe het zit? Julia Cramer vertelt erover bij de NOS en NPO.

Het Leidse natuurkunde-instituut heeft drie van de twaalf beschikbare subsidies in de wacht gesleept uit de FOM-Projectruimte. Groepsleiders Milan Allan, Stefan Semrau en Carlo Beenakker krijgen allen rond de 400.000 euro voor hun onderzoek.

De winnaar van de Paul & Tatiana Ehrenfest natuurkunde proefschriftprijs 2020 is Koen Bastiaans. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek in de groep van Milan Allan en verdedigde zijn proefschrift in december 2019 cum laude aan de Universiteit Leiden.

Leidse natuurkundigen ontvingen vier prijzen tijdens het grote jaarlijkse Nederlandse natuurkundecongres in Veldhoven dat dit jaar online plaatsvond.

Promotie

Promotie

Een koffer beplakt met stickers van verschillende universiteiten, met hierin een quantumlichtbron. Sinds april 2024 bezoekt deze koffer in Europa wetenschappers die onderzoek doen naar losse fotonen: de kleinst mogelijke hoeveelheid van licht. De koffer, ook wel ‘Q-torch’ genoemd, reist van lab naar…

Voordrachten in het kader van het onderzoeksproject Zelfredzaamheid en sociale bescherming over de levenscyclus (aug. 2017 – dec. 2023).

De afgelopen tien jaar is ‘crisis’ de natuurlijke toestand van Europa geworden. De bankencrisis ging via de Eurocrisis naadloos over in de huidige vluchtelingencrisis. Waar men vroeger dacht dat Europese samenwerking automatisch steeds verder zou gaan (‘even closer union’), zetten mensen nu vaker vraagtekens…

Een team van Nederlandse (universiteiten van Leiden en Eindhoven) en Zwitserse onderzoekers is erin geslaagd om het oppervlak van een supergeleidende lichtdetector zeer nauwkeurig af te tasten. Deze nieuwe techniek kan het ontwerp van detectoren drastisch verbeteren. De detectoren hebben allerlei toepassingen,…

Even leek het wereldnieuws, maar de geclaimde ontdekking van supergeleiding bij kamertemperatuur is volgens hoogleraar theoretische natuurkunde Carlo Beenakker nu toch echt ontkracht. ‘Het was niet per se ongeloofwaardig, dus over de hele wereld sprongen natuurkundigen er bovenop om het experiment…

Vijftien jaar geleden hoorde je iedereen erover: grafeen was een heuse hype. Hoe staat het er nu voor met dit ultradunne materiaal? Natuurkundige Sense Jan van der Molen legt het uit in het NRC.

Zonder het Higgs-deeltje had de mensheid niet bestaan. In BNR-podcast In De Diepte vertelt hoogleraar Ivo van Vulpen waarom het zo belangrijk is dat we weten dat alle materie massa heeft.

Natuurkundige Jan Aarts gaat samenwerken met chipfabrikant Intel bij zijn fundamentele onderzoek naar zuinige cryogene computers.

Jan Aarts en Vadim Cheianov hebben een NWO Natuurkunde Projectruimte ontvangen. De Projectruimte maakt kleinschalige projecten mogelijk voor fundamenteel natuurkundeonderzoek met een vernieuwend karakter en wetenschappelijke, industriële of maatschappelijke urgentie.

Ruimte maken voor verschil

Een onderzoek naar de invloed van afgeleid eten op consumptiebeleving en het consumptiegedrag.

Hoewel veel beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg aangeven vaak gebruik te maken van placebo-effecten en de mechanismen ervan, is er weinig formele training over hoe om te gaan met placebo- en nocebo-effecten in de klinische praktijk. Dit project wil deze kloof tussen wetenschappelijke kennis over…

De meest trillingvrije, cryogene ‘scanning tunneling’ microscoop ter wereld maken. Een gedurfde missie, die promovendus Irene Battisti met succes heeft uitgevoerd samen met de Fijn Mechanische Dienst. De nieuwe microscoop kan mogelijk nieuw licht werpen op hoe onconventionele supergeleiding precies…

De Oude Sterrewacht heeft een rijke geschiedenis. Op deze pagina vindt u een beknopte versie van de historie die zich in het observatorium heeft afgespeeld.

Sociaal wetenschappelijk onderzoek leert ons om menselijk gedrag en maatschappelijke structuren te begrijpen. Deze worden bepaald door veel verschillende factoren. Dat maakt het onderzoek complex en vergroot de kans op onterechte conclusies. Het kiezen van de onderzoeksmethoden en analyses is dan ook…

Wie Westerse media volgt, denkt al snel aan 'Afrika' als het herkomstoord van wanhopige migranten, continent van honger en ziektes, broedplaats voor internationaal terrorisme. Wie een breder beeld wil hebben, kan terecht bij de Leidse Afrikanisten. Juist door hun nauwe banden met Afrikaanse partners…

De wetenschappelijke onderbouwing van beleid wordt cruciaal geacht voor goed bestuur. Maar ondanks de overvloed aan beschikbare kennis uit onderzoek en evaluaties, weten we nog maar weinig over de daadwerkelijke invloed die dergelijke evidence heeft op overheidsbeleid. Het onderzoeksprogramma ‘Power…

Ondanks regen en algeheel rotweer stond hij toch nog binnen een week op de muur. De Van der Waals-toestandsvergelijking is de achtste muurformule

Innovatieve algoritmes ontwerpen, out-of-the-box denken en brainstormen met zijn collega's bij de koffie - dat is waar natuurkundige Stefano Polla het meest van geniet. Het plezier in zijn werk heeft effect: zijn thesis werd genomineerd voor C.J. Kok Juryprijs 2024 voor proefschrift van het jaar.

Grafeen en andere laagjesmaterialen vormen samen compleet nieuwe stoffen. Leidse natuurkundigen leggen de basisregels vast voor het ontwerpen van zulke materialen door te meten hoe de lagen in een stapel met elkaar wisselwerken. Publicatie op 29 november in Nature Communications.

Een belangrijke ontdekking door Leidse natuurkundigen maakt niet te kraken communicatie tussen meerdere personen mogelijk. Die communicatie kan ook nog complexe informatie betreffen.

Ionische vloeistoffen zijn belangrijk binnen de wetenschap omdat ze veel lading kunnen aanbrengen over een oppervlak. Leidse fysici hebben nu ontdekt dat het ladingsproces binnen een ionische vloeistof puur afhankelijk is van tegengestelde ladingen die elkaar aantrekken. Chemische reacties zijn soms…

Leids natuurkundige Sense Jan van der Molen heeft met zijn groep de eerste schakelbare moleculaire diode ontwikkeld. Deze is aan en uit te schakelen via luchtvochtigheid. Omgekeerd is dit een luchtvochtigheidssensor die werkt op de nanoschaal. Publicatie op 4 december in Nature Nanotechnology.

Stijve materialen breken gemakkelijker dan flexibele. Deze simpele constatering leidt tot een manier om de breedte van een barst te voorspellen en beheersen. Theoretisch begrip van hoe materialen breken is handig in bijvoorbeeld de productie van auto’s en beeldschermen. Publicatie in PNAS.

Leidse fysici en chemici zijn erin geslaagd om twee grafeenlagen zo dicht bij elkaar te brengen dat een elektrische stroom spontaan overspringt. In de toekomst stelt dit wetenschappers mogelijk in staat om de randen van grafeen te bestuderen en ze te gebruiken voor het uitlezen van DNA met een hogere…

Tim Koopmans is een van de grote denkers in de geschiedenis van de Nederlandse en Europese rechtswetenschap. Hij doceerde rechten als professor in Leiden en andere universiteiten, waaronder Gent, Cambridge en Utrecht.

Gedichten van Sense Jan van der Molen over het elektron en het tau-neutrino zijn bekroond in de NNV-dichtwedstrijd 'Dicht een Deeltje', samen met nog vijftien gedichten over de deeltjes van het standaardmodel.

Van de vier Spinozapremies gaan er dit jaar twee naar Leidse onderzoekers: natuurkundige Dirk Bouwmeester en archeologe Corinne Hofman. Dat maakte NWO 6 juni 2014 bekend tijdens het wetenschapsevenement Bessensap in Utrecht.

Experimenteel natuurkundige Jan Aarts heeft een FOM Projectruimtesubsidie in de wacht gesleept van 545.000 euro. Hij gaat het geld gebruiken om de interactie te bestuderen tussen supergeleidende stroom en ferromagnetisme. In de toekomst leidt dit mogelijk tot computergeheugen met verwaarloosbaar ene…

In deeltjesversnellers worden elementaire deeltjes opgejaagd tot bijna de lichtsnelheid om ze vervolgens op elkaar te laten botsen. En dat met steeds hogere snelheden om de allerkleinste deeltjes te onderzoeken. Hoogleraar Theoretische Tatuurkunde Koenraad Schalm werpt hier licht op in Trouw.