Onderzoekers gebruiken smartphones en andere consumentencamera’s steeds vaker voor wetenschappelijke toepassingen, zoals citizen science. Toch is het nog steeds moeilijk om gegevens van verschillende apparaten te vergelijken en combineren. Promovendus Olivier Burggraaff ontwikkelde een nieuwe, gebruiksvriendelijke…

Astronomen van de Universiteit Leiden hebben in data van het SOFIA observatorium ontdekt dat de sterrenwind van een pasgeboren ster in de Orionnevel verhindert dat er in de directe omgeving meer sterren worden gevormd. Dat maakte coauteur Xander Tielens bekend tijdens een persconferentie op de 233ste…

Een Haags project pakt zowel het lerarentekort als de sociaal-economische ongelijkheid in het basisonderwijs aan. Tegelijkertijd wil het scholen helpen de uitdagingen van de Covid-19-pandemie in Nederland het hoofd te bieden. Studenten uit het hoger onderwijs en leerkrachten uit het basisonderwijs slaan…

De Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie krijgt twee nieuwe directieleden. Ronald Stark (nu nog werkzaam bij NWO) is per 1 september de nieuwe uitvoerend directeur van NOVA. Amina Helmi (hoogleraar Dynamica, structuur en vorming van de Melkweg aan het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit…

Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Ardjan Sturm van de Sterrewacht heeft voor het eerst een tweedimensionale inventaris gemaakt van ijs in een planeetvormende schijf van stof en gas rond een jonge ster. Ze deden dat met de James Webb-ruimtetelescoop. De onderzoekers, onder…

De problemen van Zuid-Afrika zijn mede met sterrenkunde aan te pakken en ook andere Afrikaanse landen profiteren hiervan. Dat zei Naledi Pandor, minister van Science and Technology van Zuid-Afrika, op 26 februari in het Academiegebouw.

'We moeten in samenwerking een plan opstellen om onze eigen mogelijkheden te produceren. Dit zal wetenschap, kleine bedrijven, banen en de maatschappij in Afrika en daarbuiten stimuleren.' Die woorden sprak Naledi Pandor bij de opening van het symposium Science Diplomacy and International Development,…

Als sterrenstelsels botsen, botsen de zwarte gaten in hun centrum dan ook om samen een supergroot zwart gat te vormen? Dat veronderstelt men wel, maar zo eenvoudig is dat niet, stelt Simon Portegies Zwart. De informaticus en sterrenkundige gaat het onderzoeken met een Vici-beurs.

Astronomen hebben zeven aardachtige planeten ontdekt rondom een dwergster in onze Melkweg. Drie van deze planeten bevinden zich in de leefbare zone van deze ster en kunnen vloeibaar water bevatten. ‘De volgende stap is om de atmosferen te onderzoeken naar aanwijzingen voor leven. In Leiden zijn we expert…

Een permanente expositie over de plaats van de mens in de kosmos. Ook daarvoor wil Franx zijn Spinozapremie gebruiken. ‘De vooruitgang is zo groot, dat we nog steeds bezig zijn om de vragen te definiëren. Bij het vinden van de antwoorden vallen we van de ene verbazing in de andere.’

Hoe kan je iets zien dat onzichtbaar is? Nou, met Euclid! Deze toekomstige ESA-telescoop gaat de structuur van het heelal in kaart brengen en zal ons meer leren over de onzichtbare donkere materie en donkere energie. Wetenschappelijk coördinator van Euclid en Leids sterrenkundige Henk Hoekstra legt…

Een team van Europese astronomen heeft met behulp van ESO’s Very Large Telescope en tal van andere telescopen de tot nu toe verste quasar ontdekt en onderzocht. Dit heldere baken, dat van energie wordt voorzien door een zwart gat dat twee miljard keer zo zwaar is als de zon, is verreweg het helderste…

Maak kennis met de nieuwste hoogleraar van de Sterrewacht Leiden: Joe Hennawi. Hennawi komt uit Santa Barbara, Californië en komt naar Leiden met een ERC Advanced Grant. Hij zal gaan onderzoeken hoe superzware zwarte gaten ontstaan.

Een internationaal team van astronomen, met daarbij een hoofdrol voor onderzoekers van de Sterrewacht Leiden, heeft de brandstof voor het vormen van sterrenstelsels in kaart gebracht in het iconische Hubble Ultra Deep Field. De resultaten van het onderzoek zijn geaccepteerd voor publicatie in The Astrophysical…

Simulaties van de vorming van sterrenstelsels leveren veel meer informatie over sterrenstelsels dan een telescoop. Simulaties worden de laatste jaren steeds beter. Sterrenkundige Evgenii Chaikin leverde daaraan zo’n belangrijke bijdrage, dat hij 27 februari cum laude, met lof, promoveerde.

Deze zomer staan Leiden, Den Haag, Noordwijk en Delft in het teken van de ‘Sizzling Summer of Space’. Het internationale Space Studies Program vindt hier plaats, en daarom worden allerlei activiteiten over ruimtevaart georganiseerd. Van filmvertoning tot Science Café en van een tentoonstelling met satellieten…

Alle kometen delen mogelijk hun geboorteplaats, stelt nieuw onderzoek. Voor het eerst ooit heeft astronoom Christian Eistrup chemische modellen toegepast op veertien bekende kometen, waarbij hij tot zijn verrassing een duidelijk patroon vond. Zijn publicatie is geaccepteerd in het blad Astronomy & A…

Er moet koolstof zijn, en water. Het moet er niet te koud zijn, maar ook niet te warm. En liefst blijven de omstandigheden miljarden jaren lang stabiel. Recent onderzoek laat zien dat er genoeg plekken in het universum eigenschappen hebben die ze mogelijk geschikt maken voor leven. Maar, vertelde hoogleraar…

Sterrenkundigen van de Universiteit Leiden hebben - voor het eerst - zeldzame isotopen van koolstof en zuurstof gemeten in onze buur-sterren. Het is een nieuwe manier om de chemische evolutie van ons heelal beter te begrijpen. Het resultaat is vandaag gepubliceerd in het vakblad Nature Astronomy.

Een internationaal team van astronomen onder leiding van de Leidse promovenda Leah Morabito heeft met de LOFAR-radiotelescoop de grootste koolstofatomen buiten onze Melkweg ontdekt. Astronomen kunnen nu bepalen hoe koud en compact het gas rond deze atomen is. Dit gas heeft invloed op stervorming en…

SRON Nederlands Instituut voor ruimteonderzoek gaat verhuizen. In 2021 zal de Utrechtse vestiging van het instituut zich vestigen in Zuid-Holland. Akira Endo is universitair docent bij de TU Delft, waar hij een geavanceerd instrument bouwt voor astronomisch onderzoek. ‘SRON is de sleutel om een idee…

Universiteit Leiden en 4 andere universiteiten gaan 51 promovendi aanstellen om voor en met het Afrikaanse continent oplossingsgericht onderzoek te doen.

Met een nieuw waarnemingsinstrument, MUSE, op de Very Large Telescope in Chili, onderzocht David Carton hoe verre sterrenstelsels gas opslokken en 'vervuilen'. Dit kan leiden tot dieper inzicht in de evolutie van sterrenstelsels.

Is ons universum opgebouwd uit warme of koude donkere materie? Het standaardmodel gaat uit van koude donkere materiedeeltjes, maar astronoom Sylvia Ploeckinger test momenteel de potentie van een warme tegenhanger: steriele neutrino’s. Voor dit project ontving ze een NWO Natuurkunde/V-subsidie, speciaal…

Bliksem slaat vaak meerdere keren via dezelfde route in. De reden hierachter bleef lange tijd een raadsel. Recentelijk bracht een internationaal onderzoeksteam, waarbij ook de Leidse Sterrewacht aangesloten was, hier verandering in. Met de LOFAR radiotelescoop bestudeerden onderzoekers de bliksemflitsen…

Hoe ontstaan moleculen in de ruimte, en hoe evolueren ze? En hoe bepaalt dat uiteindelijk de chemische samenstelling van planeten en hun atmosferen? Het Dutch Astrochemistry Network (DANIII) krijgt 1,6 miljoen euro van NWO om dat uit te zoeken. Een grote groep Leidse astronomen en chemici neemt draagt…

Tijdens de Nacht van Kunst & Kennis verandert de Leidse binnenstad in een podium voor kunst en wetenschap, waar bezoekers op een toegankelijke manier mee in aanraking kunnen komen. Bijdragen vanuit de faculteit komen van o.a. Ewine van Dishoeck, Dirk Bouwmeester, Jaap van den Herik, Bas Haring, Roeland…

Bij diepe waarnemingen met de MUSE-spectrograaf van de Very Large Telescope van ESO zijn rond verre sterrenstelsels gigantische kosmische reservoirs van atomair waterstof ontdekt. De extreme gevoeligheid van MUSE stelde de onderzoekers in staat om deze vage waterstofwolken in het vroege heelal rechtstreeks…

De sfeer proeven op locatie en een proefcollege volgen om er achter te komen wat de studie precies inhoudt. Twee studies vergelijken of alvast ervaren hoe het is om een bepaalde studie te volgen. Zo’n 500 bezoekers kwamen vandaag Proefstuderen bij de opleidingen van de faculteit.

Na een hapje sprinkhaan luisteren naar tips van ‘migraineprof’ Michel Ferrari en dan naar de Schouwburg voor een duik in het puberbrein. In de Nacht van Kunst en Kennis smelten wetenschap en kunst vloeiend samen, met een flinke dosis humor als smeerolie.

Bernhard Brandl, de nieuwe Leidse hoogleraar Infraroodastronomie, bouwt mee aan instrumenten waarmee de grootste telescopen ter wereld worden uitgerust. Met die telescopen kan de mens in het heelal objecten observeren die soms meer dan dertien miljard jaar oud zijn. Op 26 september houdt Brandl zijn…

Een internationaal team van astronomen, met onder anderen de Leidse promovendus Elia Pizzati, heeft een aantal oude quasars waargenomen die verrassend genoeg in hun eentje lijken te zweven in het vroege heelal (minder dan een miljard jaar na de oerknal). Tot nu toe gingen astronomen er op basis van…

Op 20 september verandert Leiden tijdens de Nacht van Kunst en Kennis in één grote proeftuin. Het festival mixt wetenschap met theater, cabaret, kunst en muziek. Leer van penisexpert Menno Schilthuizen en swing mee met Spinvis. Kaarten nu verkrijgbaar!

Astronomen hebben met behulp van ESO’s Very Large Telescope het meest heldere sterrenstelsel ontdekt dat tot nu toe in het vroege heelal is aangetroffen. Ook hebben ze sterk bewijs gevonden dat het stelsel sterren van de eerste generatie bevat. Het team, met de Leidse astronomen David Sobral, Jorryt…

Leiden scoort goed bij de Vici's. Onder de 31 Vici-winnaars wier namen NWO begin februari bekendmaakte, zijn vier Leidse wetenschappers. De winnaars zijn: gezinspedagoog Marian Bakermans-Kranenburg, informaticus Peter Grünwald, sterrenkundige Harold Linnartz en hoogleraar Boeddhisme Jonathan Silk.

Een internationaal team van sterrenkundigen onder wie de Leidse hoogleraar Ewine van Dishoeck heeft voor het eerst het gas benzeen (C6H6) waargenomen in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. De waarnemingen vertellen ons meer over het ontstaan van planeten in deze schijf, zoals ook onze aarde.…

Leidse sterrenkundigen en chirurgen gaan samen met bedrijven een optisch instrument ontwikkelen dat tijdens operaties tumorweefsel en een afwijkende bloedtoevoer snel en nauwkeurig in beeld brengt

Leidse onderzoekers zijn erin geslaagd in het lab te laten zien hoe moleculaire voetballen, ook wel buckyballs genoemd, in de ruimte kunnen ontstaan. De metingen zijn bijzonder, omdat een nieuwe chemie ten toon wordt gespreid: top-down, van groot naar klein, waarbij aromaten worden omgezet in interstellair…

Voor het eerst kan een internationaal team van wetenschappers onder leiding van de Sterrewacht Leiden en SRON de extreme straalstromen die rond de evenaar van alle reuzenplaneten worden waargenomen met één model verklaren.

Op de ESO-sterrenwacht La Silla in Chile zijn er drie Nederlands-Belgische telescopen in werking getreden. Deze zogeheten BlackGEM-array zal de zuidelijke hemel scannen om op jacht te gaan naar kosmische gebeurtenissen die zwaartekrachtgolven produceren, zoals fusies van neutronensterren en zwarte gaten.…

In drie jaar tijd liet wetenschapseducatieproject Space Awareness 230.000 mensen in 68 landen kennismaken met alle spannende en uitdagende kanten van ruimtewetenschap en -technologie. De Leidse Sterrewacht coördineerde het project, dat eind maart afliep. Het project is nu geëvolueerd.

Wat gebeurt er als alle verlichting in een groot gedeelte van de stad wordt uitgezet? Hoeveel sterren kun je zien zonder al die lichtvervuiling? Dat gaan wetenschappers, kunstenaars en inwoners van Leiden samen onderzoeken tijdens Seeing Stars Leiden, op 25 september. ‘Leiden is de ideale plek voor…

Een team onder leiding van de Universiteit Leiden en het National Radio Astronomy Observatory heeft voor het eerst halfzwaar waterijs gedetecteerd rond een jonge zonachtige ster. In dit ijs is een deel van de gewone waterstofatomen vervangen door deuterium, een zwaardere variant van waterstof.

Xander Tielens, hoogleraar fysica en chemie van de interstellaire ruimte, krijgt een ERC Advanced Grant voor de studie van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) in de ruimte. De combinatie van astronomische observaties, computermodellen en labonderzoek maakt het onderzoek zeer interdisc…

Astronoom Xander Tielens krijgt een Spinozapremie, de hoogste wetenschappelijke prijs van Nederland. Tielens is hoogleraar in de fysica en chemie van de ruimte tussen de sterren. In deze ruimte bestudeert hij grote en complexe, vaak organische, moleculen. De Spinozapremie bedraagt 2,5 miljoen euro.

Het EU-UNAWE project van de Universiteit Leiden inspireert kansarme jonge kinderen met het heelal en presenteert met trots deze lichte, opgeblazen versie van onze planeet. De Earth Ball is een eenvoudig hulpmiddel voor in de klas en wordt geleverd met een activiteitenboek vol ideeën over hoe dit lesmateriaal…

Van het ontstaan van het heelal tot de moleculen in de atmosfeer van een planeet. De eerste vijf foto’s van de James Webb Space Telescoop (JWST) laten de enorme verscheidenheid zien waarbinnen de ruimtetelescoop kan werken. Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica, wierp dinsdag in Rijksmuseum…

Sterrenstelsels bevinden zich vaak in een cluster. In zo'n cluster zijn ook veel slapende stelsels die al lang geen sterren meer vormen. Een internationaal team onder leiding van Andra Stroe (Universiteit Leiden) en David Sobral (Leiden en Lissabon) heeft nu ontdekt dat deze comateuze sterrenstelsels…

iSPEX, het citizen science-project waarbij in de zomer van 2013 duizenden burgerwetenschappers metingen hebben gedaan aan de blauwe lucht, blijkt nauwkeurig te werken en kan een waardevolle aanvulling vormen op professionele fijnstofmetingen.

Acht jonge wetenschappers van de Universiteit Leiden ontvangen een Rubiconbeurs van wetenschapsfinancier NWO. Hiermee kunnen zij een periode onderzoek doen aan een topinstituut of -universiteit in het buitenland.