Deelnemers van het Universe Awareness-netwerk uit 28 landen begonnen op 26 maart in de Oude Sterrewacht aan de workshop rond de vraaq: hoe breng je jonge kinderen overal ter wereld in aanraking met de sterrenkunde? De Leidse sterrenkundige George Miley, initiatiefnemer van het netwerk, kreeg een koninklijke…

Spinozapremiewinnaars Naomi Ellemers, Ineke Sluiter, Marijn Franx (Leiden) en Piet Gros (Utrecht) maakten op maandag 27 september 2010 bekend wat ze met hun premie van € 2,5 miljoen gaan doen. Dat gebeurde in Den Haag bij de officiële uitreiking door demissionair staatssecretaris van OCW, Marja van…

Voor het eerst is het gelukt de driedimensionale beweging van individuele sterren in een sterrenstelsel buiten de Melkweg te meten. Een Gronings-Leidse onderzoek geeft een inkijkje in de verdeling van de donkere materie die het stelsel domineert. Ze publiceren hun bevindingen op 27 november in Nature…

Met de nieuwe Wardjet A0612 kan de Fijnmechanische Dienst (FMD) snijden met een waterstraal van 4000 bar. Hiermee kan de FMD nog nauwkeuriger, sneller en uitgebreider werken.

Astronomen, onder leiding van Nienke van der Marel, hebben met de ALMA telescoop de sterkste aanwijzing tot nu toe gevonden dat in de schijven van gas en stof rond vier jonge sterren recent planeten zijn ontstaan. Publicatie in Astronomy & Astrophysics.

De vorming van sterrenstelsels Datum: maandag 17 september Tijdstip: 16.00 uur Locatie: Academiegebouw Bij oraties wordt het togaprotocol gehanteerd.

Veel mensen moeten er niet aan denken, op je 62e beginnen met promoveren. Toch was het voor de voormalige Teylers Museum conservator Bert Sliggers als een droom die uitkwam: ‘De kans die ik kreeg voelde als een cadeau, het heeft mij en het museum veel gebracht.’

De KNAW kent dit jaar een Prijs Akademiehoogleraren toe aan Ewine van Dishoeck, hoogleraar moleculaire astrofysica aan de Universiteit Leiden. Van Dishoeck is de meest geciteerde moleculair astrofysicus ter wereld. Ze ontving een aantal grote prijzen, waaronder in 2000 de Spinozapremie.

Op 27 november ontvangt Laura Driessen (Universiteit van Amsterdam) de jaarlijkse Afstudeerprijs voor Sterrenkunde bij de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) te Haarlem. Het De Zeeuw-Van Dishoeck Fonds financiert deze prijs van 3.000 Euro om jong talent in de astronomie te…

AstroEDU is een van de meest inspirerende onderwijsinnovaties ter wereld, aldus de experts van HundrED. Het is een plek voor het lager en voortgezet onderwijs om te leren en ontdekken, voor verandering en om astronomie en ruimtegerelateerde activiteiten te delen, en waar ze kunnen worden beoordeeld…

Een Amerikaans-Nederlands team van sterrenkundigen en chemici heeft keukenzout waargenomen in een planeetvormende schijf rond een jonge zware ster in de Orionnevel. Er was al wel zout gevonden rond stervende sterren, maar nu is er voor het eerst zout rond een jonge schijf ontdekt. De onderzoekers publiceren…

De grootste sterrenstelsels in ons heelal halen 'voedsel' uit kosmische oceanen van koud gas en groeien zo nog verder. Dat vermoedt een internationaal team van wetenschappers met daarin twee Leidse sterrenkundigen op basis van uitgebreide waarnemingen aan het Spinnenwebstelsel. De astronomen publiceren…

Het superzware zwarte gat in het centrum van het Circinusstelsel slokt gas op via twee spiraalarmen. Dat ontdekte promovendus Wout Goesaert. Maar slechts een klein deel van het gas verdwijnt uiteindelijk in het zwarte gat, de rest wordt uitgespuugd.

Na bijna twintig jaar is het record van het verst verwijderde radiostelsel verbroken. Een team astronomen onder leiding van Leidse promovendus Aayush Saxena heeft een radiostelsel gevonden uit de tijd dat het heelal nog maar 1 miljard jaar oud was. Het staat op een afstand van 12 miljard lichtjaar.

Onderzoekers van het Laboratorium voor Astrofysica van de Sterrewacht Leiden zijn erin geslaagd om water te maken onder omstandigheden zoals die in de ruimte heersen.

Sinds de ontdekking van planeten rondom andere sterren dan de zon, beseffen astronomen dat het heelal krioelt van de exotische werelden. Wetenschapsjournalist George van Hal bespreekt in de Volkskrant de meest bijzondere en extreme bestemmingen in de kosmos en de lessen die astronomen als de Leidse…

Een nieuwe samenwerking tussen de Universiteit van Antioquia in Medellín (Colombia) en de Leidse Sterrewacht is van start gegaan. De samenwerking, die in eerste instantie vijf jaar duurt, is opgezet om de ontwikkeling te stimuleren en de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek in de sterrenkunde te…

Astronoom Adrian Hamers heeft uit handen van Marjan Hammersma, secretaris-generaal van het ministerie van OCW, de Christiaan Huygens wetenschapsprijs voor ruimtewetenschappen ontvangen. Hamers krijgt de prijs voor het onderzoek waarop hij in 2016 is gepromoveerd aan de Sterrewacht Leiden.

Het is Nederlandse astronomen als eersten ter wereld gelukt om isotopen te ontwaren in de dampkring van een exoplaneet. Het gaat hierbij om verschillende vormen van koolstof in gasreusplaneet TYC 8998-760-1 b. Het onderzoek wordt donderdag gepubliceerd in het vakblad Nature.

Op 8 juli verwelkomde de Leidse Sterrewacht acht bachelor studenten van de Beijing Normal University voor de BNU Astronomie Summer School. In twee weken tijd volgenden de Summer School-studenten een interactief programma over computationele astrofysica. ‘Het verbaast me hoeveel je kunt leren in twee…

Sterrenkundigen gebruiken een nieuwe supercomputer om de enorme hoeveelheden data van de LOFAR telescoop te verwerken. Naar verwachting zullen de data nieuwe inzichten bieden in het ontstaan van melkwegclusters en quasars.

Op 26 oktober hield de Universiteit Leiden haar eerste online ondertekeningsceremonie, waarbij ze een overeenkomst ondertekende met de Chinese topuniversiteit Tsinghua. Doel is om een ​​gezamenlijk PhD-programma op te zetten om jonge onderzoekers op het gebied van astronomie en astrofysica te begele…

De Leidse astronoom Margot Brouwer heeft als eerste de nieuwe theorie van de Amsterdamse theoretisch natuurkundige Erik Verlinde getest door middel van de lenswerking van zwaartekracht. De uitkomsten komen goed overeen met de theorie.

Een team van Europese astronomen heeft een weersysteem op basis van silicaat gevonden op een wollige gasplaneet rond de ster WASP-107. Het is voor het eerst dat astronomen zandwolken en -regen vinden. Ze concluderen bovendien dat de temperatuur dieper in de atmosfeer snel stijgt. 'De aanwezigheid van…

Hoe creëer je een onvergetelijk astronomie-uitje voor toeristen? En hoe zorg je voor leuke activiteiten die ook nog eens educatieve waarde hebben? De Astronomy & Society groep van de Leidse Sterrewacht heeft een handleiding vertaald die deze vragen beantwoordt. Het team hoopt op deze manier het grote…

Op feestelijke wijze is een begin gemaakt met het grondwerk voor ESO’s European Extremely Large Telescope (E-ELT). Op donderdag 19 juni werd een deel van de 3000 meter hoge berg Cerro Armazones opgeblazen om de top, waarop de grootste optische/infraroodtelescoop ter wereld komt te staan, te kunnen e…

Alle superzware centrale zwarte gaten in sterrenstelsels blijken periodes te hebben dat ze materie uit hun nabije omgeving verorberen. Maar verder houden de overeenkomsten wel zo'n beetje op. Dat blijkt uit onderzoek van sterrenkundigen uit Groningen, Manchester, Leiden en Pretoria. Ze onderzochten…

Dit jaar selecteert de Europese ruimtevaartorganisatie ESA de wetenschapsgebieden voor de komende twee grote ruimtemissies. Als een van de onderwerpen gravitatiestraling wordt, willen Nederlandse astronomen en fysici via een nieuw samenwerkingsverband lid worden van het Europese eLISA-consortium, en…

Tijdens de Nederlandse Astronomen Conferentie te Lommel, België (15 tot 17 mei 2013), zal de Pastoor Schmeitsprijs voor de Sterrenkunde worden uitgereikt aan Dr. Rychard J. Bouwens, verbonden aan de Sterrewacht van de Universiteit Leiden.

Noorderlicht, sterrenwinden en exoplaneten. Daarom draaide het promotieonderzoek van astronoom Rob Kavanagh. Hij ontwikkelde wiskundige modellen om de interacties tussen exoplaneten en sterrenwinden beter te begrijpen en kenmerken van exoplaneten in kaart te brengen. Kavanagh promoveert op 15 novemb…

Sterrenkundigen hebben voor het eerst in drie dimensies waargenomen dat gas vanuit spiraalvormige sterrenstelsels met hoge snelheid naar boven en naar beneden wordt geblazen, ver het sterrenstelsel uit. Ze bevestigen hiermee de theorie van de evolutie van sterrenstelsels: dat stervormende sterrenstelsels…

Drie sterrenkundigen van de Universiteit Leiden hebben aangetoond dat er tussen bekende, ongevaarlijk geachte planetoïden toch ruimterotsblokken zitten die in de toekomst met de aarde kunnen botsen. Ze deden hun onderzoek met behulp van een kunstmatig neuraal netwerk. De resultaten zijn geaccepteerd…

Twee radiotelescopen hebben een aantal opmerkelijke groepen mensen bijeengebracht in het Amerikaanse Green Bank. In het bezoekerscentrum van de Oude Sterrewacht is een nieuwe fototentoonstelling geopend over een afgelegen gemeenschap in Green Bank, West Virginia. Wegens de coronacrisis is de Sterrewacht…

Het ontwerp voor het METIS-instrument voor de Extremely Large Telescope (ELT) is definitief. De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft groen licht gegeven voor de productie van alle onderdelen van het instrument. Het is het eerste ELT-instrument, ontworpen en te bouwen onder Nederlandse leiding,…

De uitlijning van de James Webb-ruimtetelescoop is voltooid. Het ruimteobservatorium is in staat scherpe, goed gerichte beelden vast te leggen met elk van zijn vier krachtige wetenschappelijke instrumenten aan boord. Het MIRI-instrument, waar onder andere hoogleraar Moleculaire Astrofysica Ewine van…

Twee teams met sterrenkundigen van onder andere de universiteiten van Amsterdam en Leiden hebben ontdekt hoe hete gasreusplaneten zijn gehuld in grote halo’s van ijl heliumgas, een teken dat ze langzaam hun atmosfeer verliezen. Het helium, dat onlangs voor het eerst door de Hubble-ruimtetelescoop is…

Zoals geologen aardbevingen bestuderen om meer te weten te komen over het binnenste van de aarde, kijken sterrenkundigen naar sterbevingen. Maarten van Hoven deed onderzoek naar trillingen van magnetars, neutronensterren met een extreem sterk magnetisch veld. En ontdekte dat het standaardmodel dat astronomen…

Een internationaal team van astronomen, onder wie de in Leiden werkzame dr. Hongsheng Zhao heeft een onverwacht verband gevonden tussen de raadselachtige donkere materie en de zichtbare sterren in sterrenstelsels.

De Leidse hoogleraar astronomie Mike Garrett zoekt naar tekenen van buitenaardse intelligentie. In zijn Kaiser Lentelezing op 23 april zet hij uiteen hoe ver de wetenschap op dit punt is.

Ochtendyoga, je cv laten checken op de informatiemarkt, of dansen voor inclusiviteit: een kleine greep uit de activiteiten van de eerste Science PhD Day op donderdag 18 april. Zo’n 120 promovendi van alle acht instituten van onze faculteit namen deel aan de dag. ‘Een groot succes', aldus een van de…

De Directeur Generaal van ESO, Tim de Zeeuw, ontving President van Chile, Michelle Bachelet Jeria, voor een ceremonie waarbij de eerste steen van ESO’s Extremely Large Telescope (ELT) werd gelegd.

De Leidse masterstudent Arend Moerman heeft een tien gekregen voor zijn afstudeeronderzoek naar de simulatie van de chaotische interacties van drie zwarte gaten. Uit de simulaties blijkt dat lichtere zwarte gaten elkaar meestal wegslingeren, terwijl zwaardere vooral samensmelten. Het onderzoek, een…

Dave Lommen heeft ontdekt dat planeetvorming in een proto-planetaire schijf een verbazingwekkend homogeen proces is. Daarvoor bestudeerde hij met verschillende telescopen het stof zoals zich dat rond jonge sterren bevindt. Het onderzoek naar schijven rond jonge sterren staat centraal in “The first steps…

Astronoom Alexander Mushtukov, momenteel werkzaam bij de Universiteit van Amsterdam, ontvangt een Veni grant van 250.000 euro die hij in Leiden gaat besteden. Onder supervisie van Simon Portegies Zwart zal Mushtukov geavanceerde stimulaties gebruiken om de onbekende fysica in extreem heldere neutronensterren…

Het bezoekerscentrum van de Oude Sterrewacht heeft vanaf 4 december 2017 twee splinternieuwe installaties. Deze installaties maken deel uit van de permanente tentoonstelling en zijn een voorproefje van de plannen die de sterrenwacht heeft voor de toekomst.

Het heelal heeft veel meer massa dan we kunnen aantonen. Zien we iets over het hoofd, of gebruiken we foutieve rekenmodellen? Margot Brouwer vertelt erover tijdens de Nacht van Kunst & Kennis op 16 september.

De astronomen Simon Portegies Zwart van de Sterrewacht Leiden en Ed van den Heuvel van de Universiteit van Amsterdam hebben een mogelijke verklaring gevonden voor de gigantische massa-uitstoot van de dubbelster Èta Carinae. In hun computersimulatie vinden er twee sterbotsingen plaats, waarbij een van…

Een maansteen van de Apollo 17-missie, antieke globes en de kosmos volgens Wassily Kandinsky. Ewine van Dishoeck, hoogleraar Moleculaire astrofysica, stelde een indrukwekkende expositie samen in Rijksmuseum Boerhaave.

Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van Leidse sterrenkundigen, heeft voor het eerst scherpe radiokaarten gemaakt van het heelal op lage frequenties. Dankzij een nieuwe kalibratietechniek omzeilden ze de verstoringen van de aardse ionosfeer. Met de nieuwe methode bestudeerden ze…

Astronoom en wetenschapscommunicator Pedro Russo wint de K.J. Cathprijs en € 2.500 euro voor zijn outreach-inspanningen om wetenschap bij het grote publiek te brengen. ‘Er zijn zo veel briljante wetenschappers, en zo weinig mensen die over wetenschap communiceren.’