Een doorbraak uit het promotieonderzoek van medisch-chemicus Elmer Maurits kan patiënten met auto-immuunziekten en bloedkanker in de toekomst mogelijk helpen. Maar, een ontdekking in het lab naar de kliniek brengen is niet zo vanzelfsprekend. Dankzij de Venture Challenge van NWO krijgen Maurits en zijn…

Met de camera van je telefoon maak je foto’s en selfies, of je scant een QR-code. Maar er is nog veel meer mee mogelijk. Sterrenkundige Olivier Burggraaff ontwikkelde een opzetstukje waarmee je met je smartphone metingen aan oppervlaktewater kan uitvoeren. Hij promoveert op 13 december.

Sinds kort vestigt de merel zich behalve in het bos ook in stedelijk gebied. De stadsmerel heeft zich in recordtempo weten te onderscheiden van zijn soortgenoot in het bos. Dit is de uitkomst van het promotieonderzoek van gedragsbioloog Erwin Ripmeester die 15 december zijn proefschrift verdedigt.

Een nachthemel van meer dan 40 petabytes groot, jonge sterrenclusters simuleren en begrijpen hoe het lichaam virussen afremt: drie Leidse projecten krijgen van NWO rekentijd op een van de geavanceerde nationale supercomputers.

De banden met Indonesië verstevigen en nieuwe mogelijkheden voor academische samenwerking verkennen. Dat was het doel van een vierdaags verblijf van een delegatie van de Universiteit Leiden eind februari in Jakarta en Yogyakarta.

Milieuwetenschapper Martina Vijver is dolblij met haar ERC Consolidator Grant. Deze prestigieuze beurs geeft erkenning, zo vindt ze, voor het bestuderen van het gedrag en de mogelijke toxiciteit van nieuwe nanomaterialen in biologische leefgemeenschappen.

Een anatomisch hartmodel, een grote graafmachine of foto’s van moeder en oma. In de dertien nieuwe vrouwenportretten in de Senaatskamer zijn motieven uit het onderzoek en persoonlijke drijfveren verwerkt. ‘Die kat is niet zomaar een lieve schootkat.’

Niet iedereen denkt meteen aan algen, als het gaat over bedreigde soorten. Maar ook onder algen zijn er soorten die het moeilijk hebben, zoals Aegagropila linnaei. In het tijdschrift BioScience beschrijft Christian Bödeker de wereldwijde achteruitgang van deze soort. Hij pleit voor bescherming.

NWO kent elf Leidse onderzoekers een Vidi-financiering van 800.000 euro toe. De onderwerpen lopen uiteen van Cicero en spierdystrofie tot de kern van crimmigatie.

Veel mensen denken dat zware metalen giftig zijn en mens en natuur altijd schade aanbrengen. Dat beeld moet genuanceerd worden, vindt hoogleraar Sylvestre Bonnet.

De welvaart en welzijn worden wereldwijd bedreigd door de degradatie van land en natuur. Alhoewel het tij nog te keren is, wordt gevreesd voor verdere achteruitgang in de komende decennia.

Biodiversiteit en natuurlijke ecosystemen in Europa zijn op hun retour, met ernstige gevolgen voor het menselijk welzijn. Dat is de conclusie van een rapport dat op 23 maart is goedgekeurd door delegaties van 127 regeringen tijdens een VN-top in Medellín, Colombia. Leids onderzoeker Alexander van Oudenhoven…

De European Research Council heeft aan vier Leidse onderzoekers een ERC Consolidator Grant toegekend. Met deze beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen zij hun wetenschappelijk onderzoek voortzetten en uitbreiden.

Kunnen mensen enkele fotonen waarnemen? Wat is onze plek in het heelal? Hoe maken we quantumcomputers stabieler? Vijf wetenschappers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen hebben financiering ontvangen voor hun onderzoeksproject binnen de Nationale Wetenschapsagenda.

Promovenda Jianhong Zhou wilde beter begrijpen of en hoe plantensoorten zich aanpassen aan bijvoorbeeld klimaatverandering. Ze ontwikkelde twee databanken waarmee ze analyseerde hoe gemakkelijk of moeilijk planten zich aanpassen aan veranderende omstandigheden. Zhou promoveerde op 4 september.

Vanaf 1 oktober zijn Dennis Claessen en Marcel Schaaf de nieuwe opleidingsdirecteuren (OD) van de studie Biologie. Zij vervangen daarmee Han de Winde. Schaaf zal zich ontfermen over de bachelor, en Claessen is verantwoordelijk voor het onderwijs voor de masterstudenten. We gaven studenten en het opleidingsbureau…

Was de introductie van een nieuwe functie op de operatiekamers van het Spaarne Gasthuis succesvol? Vier studenten van het Leiden Leadership Programme zochten het uit: ‘Ze wisten in korte tijd de vinger op de zere plek te leggen.’

Leidse scheikundigen hebben een nieuw model voorgesteld voor enzymatische reacties, waarin de flexibiliteit van het substraat veel belangrijker is dan voorheen werd gedacht. Het onderzoek kan grote gevolgen hebben voor medicijnontwikkeling en eiwit-technologie. Het team publiceerde de bevindingen in…

Het kanaal waarmee twee celonderdelen materiaal uitwisselen, blijkt zich aan de rand van hun contactoppervlak te vormen, en niet in het midden. Dat ontdekten de Leidse fysische scheikundigen Jelger Risselada en Edgar Blokhuis samen met onderzoekers van de Universiteit van Lausanne in Zwitserland. Ze…

Nu de universitaire gebouwen gesloten zijn hebben de meeste medewerkers van de faculteit zich thuis gevestigd. Enkele werknemers van de Faculteit der Wiskunde & Natuurwetenschappen delen hun eerste ervaringen vanuit hun thuiskantoor.

Weinig onderzoekers zien heil in onderzoek naar glioblastoom, een ongeneselijke hersentumor. Alexander Kros bracht collega’s bij elkaar die de uitdaging aangaan. Europese onderzoeksfinancier ERC stelde onlangs 10,6 miljoen euro ter beschikking, een jaar eerder stelde NWO 3 miljoen euro beschikbaar.…

Een van de heilige gralen in het geneesmiddelonderzoek is de veiligheid van chemische stoffen en farmaceutische producten te kunnen beoordelen zonder gebruik van proefdieren. Onderzoekers van onder meer de Universiteit Leiden krijgen daarvoor nu een subsidie van de Nationale Wetenschapsagenda.

Ze loopt al zeven jaar met het idee rond, nu kan milieuwetenschapper en conservatiebioloog Kat Stewart er eindelijk mee aan de slag. Ze krijgt van NWO een Vidi-subsidie om uit te zoeken hoe je met DNA uit wat water van alles kunt ophelderen over invasieve soorten en hun invloed op oorspronkelijke po…

Nanoplastics kunnen zich ophopen in harten die nog in ontwikkeling zijn. Dat blijkt uit een studie van Leidse biologen. Hun onderzoek naar kippenembryo’s werpt nieuw licht op hoe de piepkleine plastic deeltjes een gevaar vormen voor onze gezondheid.

Hoe kiezen dieren hun partner? Het antwoord is simpel: alles draait om kwaliteit. Willen wij mensen nog wel eens iets aantrekken wat toevallig in de mode is, dieren doen niets zomaar. Achter een mooi verenkleed of een oor¬verdovend brullen zit maar één boodschap: ik ben in topconditie. De evolutionaire…

Salamanders waarvan de helft van het nageslacht al vóór de geboorte sterft. Evolutionair bioloog Ben Wielstra onderzoekt hoe zoiets nadeligs kan bestaan in de natuur. Hij werkt voor zijn onderzoek samen met Naturalis Biodiversity Center.

Na een jarenlange lobby van milieuactivisten komt er per 1 juli dit jaar statiegeld op kleine plastic flesjes. Een van de boegbeelden in die strijd is alumnus Merijn Tinga. Ook de universiteit faciliteert de inzameling van plastic flesjes en steunt het citizen science-onderzoek Plastic Spotter.

Afgelopen jaar werd hij Docent van het Jaar vanwege zijn innovatieve (online) onderwijs, nu moet Alexander van Oudenhoven het roer opnieuw omgooien en weer fysiek lesgeven. Hoe zijn de eerste weken bevallen? ‘Laten we toepassen wat we geleerd hebben in de lockdownperiode.’

Hoe kunnen chimpansees zo nauw aan ons verwant zijn en toch amper ritmegevoel hebben? ‘De beste studenten ooit’ en gedragsbioloog Michelle Spierings lieten zien dat chimpansees wel degelijk in de maat trommelen en bewegen. Elk in hun eigen maat zelfs.

Een consortium van internationale wetenschappers komen met een unieke oplossing voor het energieprobleem. Door fotosynthese na te bootsen hopen ze duurzame brandstoffen te maken uit zonlicht, water en CO2. Hun geheim? ‘Zeepbellen’, zegt Leidse chemicus Sylvestre Bonnet, die deel uitmaakt van het con…

Of hij een gokje durfde nemen met zijn promotieonderzoek? Daar hoefde Jeroen Methorst niet lang over na te denken. Het kon mislukken óf heel mooi worden. Dat laatste is het geval. Methorst ontwikkelde een computersysteem dat onderzoekers helpt het eiwit te vinden dat ze nodig hebben ‘Onze hele groep…

Promovendus Willem Noteborn deed onderzoek naar supramoleculaire structuren. Die kunnen bijvoorbeeld nuttig zijn voor het laden van medicijnen of signaalmoleculen voor bijvoorbeeld cellulaire differentiatie. In zijn proefschrift beschrijft hij de werking.

Het in Leiden ontwikkelde antibioticum EVG7 slaagt erin om met een minimale dosis de gevaarlijke darmbacterie C. difficile te bestrijden. Bovendien komt de bacterie minder gemakkelijk terug, wat bij bestaande antibiotica een probleem is. Het onderzoek verscheen in Nature Communications.

Hoe uniek is het menselijke vermogen om te leren en zich aan te passen aan de omgeving? Met veldonderzoek - in het regenwoud en in dierentuin Artis - onderzoekt primatoloog Karline Janmaat op welke manier mensen en andere primaten zich aanpassen aan de omgeving in hun zoektocht naar voedsel. Als hoogleraar…

Ecoloog Sebastiaan Grosscurt werd na zijn studie een succesvol natuurjournalist. Toch besloot hij zich op de wetenschap te storten. Dit jaar begon hij aan zijn PhD-onderzoek naar het stapeleffect van licht- en geluidsvervuiling op het gedrag van dieren.

Elk jaar reikt het CML drie Stans Awards uit. Medewerkers konden studenten en collega's nomineren voor de prijzen: beste studentenscriptie, beste PhD paper en beste outreach van het afgelopen jaar. Juryleden Jan Willem Erisman en Nicole de Voogd maakten de uiteindelijke keuze.

Een groep eencellige organismen organiseert haar DNA op een soortgelijke manier als hogere organismen als planten, dieren en schimmels. Toch verschilt de manier waarop opgerold DNA van de twee verwante groepen wordt afgelezen, ontdekte Bram Henneman. Hij promoveert op 5 december.

‘Het gaf ons team een boost om te horen dat we echt met een goed idee zitten,’ zegt medisch-chemicus Elmer Maurits over het moment dat ze de Venture Challenge wonnen. Met hun bedrijf Iprotics willen ze een medicijn ontwikkelen dat patiënten met auto-immuunziekten en bloedkankers beter kan behandelen.…

Zijn passie voor duurzaamheid delen met studenten. Dat is wat Thijs Bosker het allerleukste vindt aan zijn werk. Als milieukundige doet hij ecotoxicologisch onderzoek, maar daarnaast is hij het liefste met onderwijs bezig. ‘Iedereen kan op zijn eigen manier een verschil maken.’

Leidse biologiestudenten hebben de herkomst van exotische Alpenwatersalamanders in Nederland bepaald met een speciale DNA-techniek.

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen op 8 januari jongstleden is bekend gemaakt dat Marthe Walvoort zich Ontdekker van het jaar 2012 mag noemen en Wouter Halfwerk het beste proefschrift van 2012 heeft geschreven. Ana Achúcarro is uitgeroepen tot de beste…

Met ingang van 1 mei 2018 is Nicole de Voogd benoemd tot Bijzonder hoogleraar Global Change and Marine Ecosystems bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML). Zij is momenteel senior onderzoeker bij Naturalis Biodiversity Center op het gebied van tropische mariene ecosystemen.

Voor het eerst is in levende cellen aangetoond hoe de bacterie E. coli genen reguleert die haar helpen te overleven in een nieuwe omgeving. Dat lukte biochemicus Fatema Zahra Rashid met een door haar gefinetunede techniek. Haar onderzoek naar veranderingen in de driedimensionale chromosoomstructuur…

Merijn Tinga vraagt met zijn plastic expedities op zee aandacht voor het groeiend afvalprobleem. Als kunstenaar verraste hij zijn publiek met illegaal geplaatste beelden in de openbare ruimte. Hoe komt zijn studie biologie van pas?

The Honours Class From Solar to Fuel with Bio bestond vrijwel geheel uit de workshop Solar Biofuels from Microorganisms die eind maart/begin april ruim tachtig specialistische onderzoekers naar het Lorentz Center trok. De studenten Erica Wenker (scheikunde) en Jasper van Dobben de Bruijn (rechten) schreven…

Het is de grootste database voor ruimte-ijs ooit: De Leiden Ice Database for Astrochemistry: LIDA. LIDA is gemaakt door astrofysici van de Leidse Sterrewacht en omvat niet alleen honderden meetgegevens, maar ook programma’s om astronomische waarnemingen te onderzoeken en nieuwe metingen met de James…

Gesprekken met wetenschappers van allerlei disciplines en een rondleiding door de nieuwbouw van de Science Campus. Vijftien nieuwe leden van de Gemeenteraad Leiden maakten op vrijdag 21 september kennis met de Universiteit Leiden. Hoe vonden zij deze eerste - of hernieuwde - kennismaking? En waar zien…

Hoogleraar Radiologie Lioe-Fee de Geus-Oei was al hoogleraar aan het LUMC en aan de Universiteit Twente. Nu is zij ook benoemd als Medical Delta hoogleraar de TU Delft. 'Praten met mensen uit andere disciplines maakt mij altijd enorm bescheiden, want dan valt het me op hoe anders zij tegen dezelfde…

Om brandstof uit zonlicht te maken zijn twee dingen nodig: een antenne die licht opvangt, en een licht-aangedreven katalysator. De efficiëntste antennes hebben bacteriën. Een internationaal team onder leiding van Huub de Groot maakte ze na en ontdekte hoe ze in elkaar zitten.

Lezing, NGL-lezing