In een tour langs drie campussen in twee steden maakte de nieuwe VSNU-voorzitter Pieter Duisenberg kennis met de Universiteit Leiden. In gesprekken met onderzoekers en studenten ontdekte hij de grote diversiteit aan onderwijs en onderzoek.

Herstel van de natuur op uitgeputte landbouwgrond en in natuurgebieden verloopt moeizaam. ‘Bodemtransplantatie’ kan mogelijk uitkomst bieden. Dat betoogt Martijn Bezemer, hoogleraar Ecologie van Plant-Microbe-Insect interacties. Oratie op 18 december.

Sommige cichlidevissen in het Victoriameer lijken zich razendsnel aan te passen aan veranderde omstandigheden. Dr. Frans Witte van de sectie Integratieve Zoölogie heeft een NWO-subsidie (ruim € 240.000) in de wacht gesleept voor promotie-onderzoek naar de snelle veranderingen bij deze vissen.

Tijdens de Nacht van Kunst & Kennis verandert de Leidse binnenstad in een podium voor kunst en wetenschap, waar bezoekers op een toegankelijke manier mee in aanraking kunnen komen. Bijdragen vanuit de faculteit komen van o.a. Ewine van Dishoeck, Dirk Bouwmeester, Jaap van den Herik, Bas Haring, Roeland…

De bloeiende Chinese aquacultuurindustrie berust in toenemende mate op vismeel gemaakt van in het wild gevangen vis. Dit put de wildvisstand in de wereld uit. Nieuw onderzoek, uitgevoerd door onder meer Universiteit Leiden en Stanford University, stelt een duurzamere aanpak voor. Publicatie op 9 januari…

Afgelopen jaar zijn ongeveer 2000 internationale studenten gestart met een master aan de Universiteit Leiden. Om dit mogelijk te maken bestaan er verschillende beurzen waar internationale studenten aanspraak op kunnen doen. Een van die opties is de LExS-beurs: het Leiden University Excellence Scholarship…

Anderhalve hectare polder, een grote hoeveelheid water en een groep nieuwsgierige onderzoekers onder leiding van ecoloog Maarten Schrama. Dit zijn de benodigdheden voor het beantwoorden van de vraag: hoe beïnvloeden waterbergingen de natuur, de dieren en onze gezondheid?

Ernstigere droogtes die ook langer zullen aanhouden: het wordt vooral een probleem voor geïrrigeerde landbouwgrond. Gemengde bossen met een verscheidenheid aan plantensoorten zijn het minst kwetsbaar. Dit ontdekte milieuwetenschapper Qi Chen. Zij vergeleek de effecten van droogte op verschillende ecosystemen…

De bevordering van een speciale samenwerking tussen planten en schimmels, die een belangrijke rol speelt bij het vastleggen van koolstof in de bodem, kan klimaatverandering vertragen. Nu neemt de opname van koolstof in de bodem door menselijk handelen juist af. Dat stellen onderzoekers in een publicatie…

Tijdens twee drukbezochte alumni-diners in Yogyakarta en Jakarta ontmoetten alumni en onderzoekers elkaar. De oud-studenten haalden met elkaar herinneringen op en zagen hun docenten weer terug.

Ze kunnen een rol spelen in stofwisselingsziekten en sterke plantenvezels afbreken: β-glycosidases zijn belangrijke enzymen in de natuur. Fredj Ben Bdira veranderde deze enzymen om zo de productie van schone energie en behandelingen van patiënten met stofwisselingsziekten te verbeteren.

Begin december gaf docent Joris Timmermans het eerste virtual reality-college bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden. Samen met het Centre for Innovation ontwikkelde hij een innovatieve lesmethode voor het mastervak Methods in Biodiversity Analysis. De eerste resultaten zien er veelbelovend…

Hoe kunnen we in Nederland beter voorbereid zijn op infectieziekten overgedragen door muggen? Daarnaar gaat het Netherlands Centre for One Health komende 5 jaar onderzoek doen met bijna negen miljoen euro onderzoeksgeld toegekend van NWO. Ecoloog Maarten Schrama van het Centrum voor Milieuwetenschappen…

Alumnus Sangbreeta Moitra ontdekte tijdens haar master in Leiden dat haar hart ligt bij het toepassen van neurowetenschappelijke inzichten in de praktijk.

Staatssecretaris Sander Dekker roept universiteiten op kennis vrij toegankelijk te delen. ‘Kennis is pas kennis als ze gedeeld wordt.’ Zijn toespraak tijdens de opening van het academisch jaar is ook een ode aan geëngageerde dwarsdenkers.

In veel van 's werelds beschermde tropische gebieden neemt de biodiversiteit aanzienlijk af. Dit blijkt uit een wereldwijde studie waaraan ook onderzoekers van de Universiteit Leiden deelnamen. Een artikel over het onderzoek verscheen in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Toekomstige technologieën zullen ons alledaagse leven ingrijpend beïnvloeden. In hoeverre worden we daar beter van? Op het toekomstcongres Brave New World, op 2 en 3 november in Leiden, komen optimistische en zorgwekkende scenario’s langs.

Vliegen is goedkoper dan autorijden, maar een ramp voor het milieu. Toch durven weinig politici accijns op kerosine voor te stellen. Het is slechts één voorbeeld uit een wereld waar emoties en geschreeuw de feiten ondersneeuwen, en waarin wetenschappers de verbinding met de samenleving verliezen.

Vandaag, 23 september, wordt Paul Hooykaas, hoogleraar moleculaire genetica in het Instituut Biologie Leiden (IBL), geïnstalleerd als Akademiehoogleraar.

Alumnus Esmée Winkel, wetenschappelijk tekenaar en botanisch kunstenaar, heeft voor een serie van zes aquarellen een gouden medaille gekregen van de Britse Royal Horticultural Society.

De milieurisico’s van nieuwe bestrijdingsmiddelen met nanodeeltjes worden te beperkt onderzocht. Dat stellen vier Leidse wetenschappers in het wetenschappelijk tijdschrift Environmental Science & Technology. Zij roepen op naar de langetermijn- en omgevingseffecten te kijken van bestrijdingsmiddelen…

Een doorbraak uit het promotieonderzoek van medisch-chemicus Elmer Maurits kan patiënten met auto-immuunziekten en bloedkanker in de toekomst mogelijk helpen. Maar, een ontdekking in het lab naar de kliniek brengen is niet zo vanzelfsprekend. Dankzij de Venture Challenge van NWO krijgen Maurits en zijn…

Met de camera van je telefoon maak je foto’s en selfies, of je scant een QR-code. Maar er is nog veel meer mee mogelijk. Sterrenkundige Olivier Burggraaff ontwikkelde een opzetstukje waarmee je met je smartphone metingen aan oppervlaktewater kan uitvoeren. Hij promoveert op 13 december.

De banden met Indonesië verstevigen en nieuwe mogelijkheden voor academische samenwerking verkennen. Dat was het doel van een vierdaags verblijf van een delegatie van de Universiteit Leiden eind februari in Jakarta en Yogyakarta.

Een nachthemel van meer dan 40 petabytes groot, jonge sterrenclusters simuleren en begrijpen hoe het lichaam virussen afremt: drie Leidse projecten krijgen van NWO rekentijd op een van de geavanceerde nationale supercomputers.

Sinds kort vestigt de merel zich behalve in het bos ook in stedelijk gebied. De stadsmerel heeft zich in recordtempo weten te onderscheiden van zijn soortgenoot in het bos. Dit is de uitkomst van het promotieonderzoek van gedragsbioloog Erwin Ripmeester die 15 december zijn proefschrift verdedigt.

Milieuwetenschapper Martina Vijver is dolblij met haar ERC Consolidator Grant. Deze prestigieuze beurs geeft erkenning, zo vindt ze, voor het bestuderen van het gedrag en de mogelijke toxiciteit van nieuwe nanomaterialen in biologische leefgemeenschappen.

Een anatomisch hartmodel, een grote graafmachine of foto’s van moeder en oma. In de dertien nieuwe vrouwenportretten in de Senaatskamer zijn motieven uit het onderzoek en persoonlijke drijfveren verwerkt. ‘Die kat is niet zomaar een lieve schootkat.’

Niet iedereen denkt meteen aan algen, als het gaat over bedreigde soorten. Maar ook onder algen zijn er soorten die het moeilijk hebben, zoals Aegagropila linnaei. In het tijdschrift BioScience beschrijft Christian Bödeker de wereldwijde achteruitgang van deze soort. Hij pleit voor bescherming.

NWO kent elf Leidse onderzoekers een Vidi-financiering van 800.000 euro toe. De onderwerpen lopen uiteen van Cicero en spierdystrofie tot de kern van crimmigatie.

Een internationale groep wetenschappers heeft ontdekt dat bepaalde cellen van ons immuunsysteem – de zogenaamde T-cellen – onderling communiceren en als een team samenwerken: om een infectie te bestrijden stimuleren ze elkaars groei, maar tegelijkertijd remmen ze elkaar af wanneer er een overschot aan…

Bacteriën herbergen in hun DNA talloze goudklompjes: stukken DNA die de bouwstenen kunnen vormen voor nieuwe medicijnen. Maar hoe kies je uit miljoenen stukjes de meest veelbelovende? Kijk naar de aan- en uitschakelaars, zegt moleculair bioloog Gilles van Wezel.

Veel mensen denken dat zware metalen giftig zijn en mens en natuur altijd schade aanbrengen. Dat beeld moet genuanceerd worden, vindt hoogleraar Sylvestre Bonnet.

Bladetende rupsen blijken hun darmflora sterk te verrijken door het eten van grond. Je ziet zo zelfs effecten van planten die eerder in die grond groeiden als ‘erfenis’ terug in de bacteriën en schimmels in rupsen. Dat schrijven onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en…

Onderwaterherrie, afkomstig van seismisch onderzoek, zorgt ervoor dat Noordzeekabeljauwen zich anders gaan gedragen. Dat blijkt uit onderzoek van Leidse biologen in samenwerking met Belgische collega’s. Tijdens de verstoring zijn de vissen minder actief dan anders, is hun dag-en-nacht-ritme verstoord,…

De Casimir Research School en de Graduate School Experimental Plant Sciences gaan deelnemen aan het eerste Graduate Programme. Dat maakte minister Plasterk (OCW) woensdag 12 augustus bekend. De Universiteit Leiden is partner in beide scholen. Negen Nederlandse onderzoeksscholen en graduate schools krijgen…

De leefgebieden van zoetwatervissen worden bedreigd door het opwarmen van de aarde, met name door de stijgende watertemperatuur. Dit is aangetoond in een studie van de Radboud Universiteit, in samenwerking met onder andere de Universiteit Utrecht, Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en Universiteit…

Een Nederlands consortium ontvangt 6,7 miljoen euro om samen met patiënten het ontwikkelen van nanomedicijnen te versnellen. Onderzoekers van de Universiteit Leiden spelen daarbij een belangrijke rol.

Eén klein molecuul dat zowel griep-, corona-, hiv- en zika-virussen kan vernietigen: het bestaat. Biofysicus Niek van Hilten droeg eraan bij, hij promoveert 14 september.

Insecteneieren zijn niet zo weerloos als werd gedacht. Ze hebben een beschermlaag die hen behoedt voor invloeden van buitenaf. Dit ontdekte bioloog Chris Jacobs. De antibacteriële stoffen die in deze laag worden geproduceerd, zijn mogelijk goede antibiotica. Promotie 4 december.

Eiwitten uit het Golgi-complex van de cel op een gecontroleerde manier vernietigen. Dat is de focus van het baanbrekende onderzoek van chemicus Marta Artola. Door een nieuwe technologie te ontwikkelen gericht op specifieke eiwitten in het Golgi-complex, wil Artola nieuwe mogelijkheden voor medicijnontwikkeling…

Na een jarenlange lobby van milieuactivisten komt er per 1 juli dit jaar statiegeld op kleine plastic flesjes. Een van de boegbeelden in die strijd is alumnus Merijn Tinga. Ook de universiteit faciliteert de inzameling van plastic flesjes en steunt het citizen science-onderzoek Plastic Spotter.

Afgelopen jaar werd hij Docent van het Jaar vanwege zijn innovatieve (online) onderwijs, nu moet Alexander van Oudenhoven het roer opnieuw omgooien en weer fysiek lesgeven. Hoe zijn de eerste weken bevallen? ‘Laten we toepassen wat we geleerd hebben in de lockdownperiode.’

Hoe kunnen chimpansees zo nauw aan ons verwant zijn en toch amper ritmegevoel hebben? ‘De beste studenten ooit’ en gedragsbioloog Michelle Spierings lieten zien dat chimpansees wel degelijk in de maat trommelen en bewegen. Elk in hun eigen maat zelfs.

Een consortium van internationale wetenschappers komen met een unieke oplossing voor het energieprobleem. Door fotosynthese na te bootsen hopen ze duurzame brandstoffen te maken uit zonlicht, water en CO2. Hun geheim? ‘Zeepbellen’, zegt Leidse chemicus Sylvestre Bonnet, die deel uitmaakt van het con…

Of hij een gokje durfde nemen met zijn promotieonderzoek? Daar hoefde Jeroen Methorst niet lang over na te denken. Het kon mislukken óf heel mooi worden. Dat laatste is het geval. Methorst ontwikkelde een computersysteem dat onderzoekers helpt het eiwit te vinden dat ze nodig hebben ‘Onze hele groep…

Diersoorten waar we in Nederland veel waarde aan hechten, leven vaak een groot deel van het jaar in gebieden op andere continenten. Maar deze gebieden staan onder grote druk, zijn vaak slecht beschermd en zijn armer dan het wereldwijd gemiddelde. ‘Als de dieren ons echt zo veel waard zijn, dan moeten…

Bij ziekte kunnen stijfheid of stroperigheid van cellen veranderen. Tom Evers liet dat zien door voor het eerst zulke eigenschappen van menselijke immuuncellen te meten. ‘De stijfheid van bepaalde cellen kan een manier zijn om een diagnose te stellen.’ Evers promoveerde 26 maart.

In tropische bossen heerst een lianenpandemie. Daardoor slaan de bossen steeds minder koolstof op en verliezen zo hun vermogen om klimaatverandering te remmen. Twee recente Leidse studies maken het probleem zichtbaar. ‘We snappen nu waarop lianen op satellietbeelden zichtbaar zijn.’

Op 28 september bezocht de beroemde scheikundige Carolyn Bertozzi de Universiteit Leiden om te spreken tijdens de LED3 seminar. Precies één week later werd bekend dat zij de Nobelprijs voor Scheikunde zou ontvangen. De Leidse chemici Sebastian Pomplun en Hermen Overkleeft zijn fan: ‘Het is een hele…