Een internationaal team van sterrenkundigen, met daarbij ook astronomen van de Universiteit Leiden, heeft de ontbrekende schakel gevonden in het pad dat water aflegt via stervormingswolken en jonge sterren naar kometen en planeten. Ze deden dat met hulp van het ALMA-observatorium in Chili. De onderzoekers…

Een internationaal team van astronomen, waaronder Leidenaar Christian Ginski, heeft nog nooit eerder waargenomen structuren ontdekt in een stofschijf rond een nabije ster. Publicatie in Nature op 8 oktober.

Jianfeng Ge and Milan Allen of Leiden University look for majorana quasiparticles using shot noise measurements

Voor het eerst hebben astronomen complexe organische moleculen gedetecteerd in de protoplanetaire schijf rond een jonge ster. De ontdekking, gedaan met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili, bevestigt opnieuw dat de omstandigheden waaruit aarde en zon zijn voortgekomen niet…

Prof.dr. Gert Jan Kramer is bij de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen in deeltijd benoemd tot hoogleraar Sustainable Energy. Kramer is en blijft daarnaast manager Energy Futures bij Shell. Tot zijn aantreden in Leiden was Kramer hoogleraar bij de TU Eindhoven.

Het gedrag van deeltjes in hoge-temperatuur supergeleiders is mogelijk beter te verklaren met de snaartheorie dan met de kwantumtheorie. Fysicus Jan Zaanen stelt dit in een artikel in Nature.

Hoe ontstonden de eerste boerengemeenschappen en wat waren hun onderlinge relaties? Een recente studie naar de neolithische periode in West-Azië – bakermat van de landbouw – biedt nieuwe inzichten.

De aantrekkingskracht tussen personen is af te lezen aan het gelijk lopen van hun hartslag en huidgeleiding. Het verklaart waarom we met sommige mensen een romantische ‘klik’ voelen en met anderen niet. Dit blijkt uit onderzoek van psycholoog Eliska Prochazkova van het Leiden Institute for Brain and…

De zoektocht naar leven elders in het heelal is weer een stapje verder, dankzij de Leidse astrofysicus Matteo Brogi. In zijn proefschrift, waarop hij cum laude promoveerde, demonstreert hij een nieuwe methode om verre planeten te onderzoeken.

Zeldzame aardmetalen, Rare-earth materialen, zijn goede kandidaten om kwantuminformatie op te slaan, omdat de ongewenste interactie met hun omgeving minimaal is. Aan de andere kant zorgt dit gebrek aan interactie voor een erg lage respons op licht, waardoor data lezen en wegschrijven moeilijk wordt.…

Bredere en meer transparante indicatoren kunnen helpen om wetenschappelijke kwaliteit beter te beoordelen. Dat schrijven CWTS-onderzoekers Paul Wouters (tevens decaan Sociale Wetenschappen), Sarah de Rijcke en Ludo Waltman samen met 22 internationale collega’s in een commentaar in Nature.

Dat een schakeleiwit een rol speelt bij de bescherming van een plant tegen te veel zonlicht was al bekend, maar hoe precies nog niet. De onderzoeksgroep van Anjali Pandit heeft nu ontdekt dat dit eiwit van vorm verandert bij een overschot aan zonlicht. De resultaten zijn gepubliceerd in Nature Commu…

Een internationaal team met onderzoekers uit Leiden heeft ontdekt hoe een bacterie een intern systeem heeft herschikt om grip op beweging te krijgen. Gecontroleerde beweging is heel belangrijk bij het binnendringen van een gastheer, met mogelijk ziekte tot gevolg. Publicatie op 27 april in Nature Co…

Boeren die zich committeren aan natuurvriendelijk werken, zetten zich in de praktijk ook daadwerkelijk in voor agrarisch natuurbeheer – vooral wanneer dit niet gefinancierd wordt door de overheid. Dit blijkt uit onderzoek van Anne Marike Lokhorst, waarop ze 17 september promoveert.

Chemici Marc Koper en Ian McCrum hebben ontdekt dat de mate waarin een metaal bindt aan het zuurstofatoom van water beslissend is voor hoe goed de chemische omzetting van water tot waterstof verloopt. Dit inzicht helpt om betere katalysatoren te ontwikkelen voor de productie van duurzame waterstof,…

Een internationaal team van onderzoekers, onder leiding van Leidse sterrenkundigen, heeft voor het eerst scherpe radiokaarten gemaakt van het heelal op lage frequenties. Dankzij een nieuwe kalibratietechniek omzeilden ze de verstoringen van de aardse ionosfeer. Met de nieuwe methode bestudeerden ze…

Sterrenkundigen hebben voor het eerst in drie dimensies waargenomen dat gas vanuit spiraalvormige sterrenstelsels met hoge snelheid naar boven en naar beneden wordt geblazen, ver het sterrenstelsel uit. Ze bevestigen hiermee de theorie van de evolutie van sterrenstelsels: dat stervormende sterrenstelsels…

Een continue stroom van geladen deeltjes barst uit het centrum van ons sterrenstelsel, de Melkweg. De deeltjesstroom is een bijproduct van de geboorte van nieuwe sterren en lijkt medeverantwoordelijk voor het magnetisch veld dat de Melkweg doordringt. Een onderzoeksgroep met onder anderen de Nederlandse…

Grafeen en andere laagjesmaterialen vormen samen compleet nieuwe stoffen. Leidse natuurkundigen leggen de basisregels vast voor het ontwerpen van zulke materialen door te meten hoe de lagen in een stapel met elkaar wisselwerken. Publicatie op 29 november in Nature Communications.

Natuurkundigen van de Universiteit Leiden en Stichting FOM hebben een manier gevonden om de eigenschappen van 'slimme', door de mens ontworpen materialen beter te begrijpen. Hun methode onthult hoe op elkaar gestapelde laagjes in zo’n materiaal samenwerken om het geheel tot een hoger niveau te tillen.…

Nanomaterialen kunnen veel verder doordringen in onze voedselketen dan tot nu toe werd gedacht. Dat komt doordat de deeltjes in elk organisme in de keten van vorm en grootte blijken te veranderen. Onderzoekers van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden ontdekten dit bij toeval, toen zij een door…

Schimmels zijn te gebruiken voor het maken van bouwmaterialen en vleesvervangers. Arthur Ram legt uit hoe schimmels ons kunnen helpen verduurzamen.

Technologische ontwikkelingen gaan in een razend tempo, zo ook op het gebied van kunstmatige intelligentie. Voor minderheidsgroepen zoals de LHBT+ gemeenschap kan die ontwikkeling echter gevaarlijk zijn, schrijft onderzoeker Eduard Fosch Villaronga in een ingezonden brief in Nature Machine Intellige…

Als een kind ongeveer vier is, begint het ineens te begrijpen dat andere mensen denken en dat hun kijk op de wereld vaak anders is dan die van onszelf. Onderzoekers in Leipzig en Leiden zochten uit hoe dat in zijn werk gaat. Publicatie in Nature Communications op 21 maart.

Oogst na oogst binnenhalen van rijstveld, zonder nieuwe rijstplanten te zetten? Door een ontdekking komt dit scenario misschien wel dichterbij. Leidse wetenschappers hebben een gen ontdekt waarmee ze eenjarige planten na het bloeien opnieuw laten groeien, in plaats van dat de planten sterven. Publicatie…

Deze week in Nature Chemistry & Biology: onderzoekers van de Universiteit Leiden en het AMC hebben een methode ontwikkeld om het enzym GBA1 zichtbaar te maken in levende cellen. Patiënten met de ziekte van Gaucher hebben een tekort aan dit enzym.

Hoog boven de zuidpool van de Saturnus-maan Titan verscheen in 2012 plotseling een geheimzinnige wolk. Planeetonderzoekers hebben nu ontdekt dat deze wolk verrassend genoeg bestaat uit zeer giftig blauwzuurijs, dat zich waarschijnlijk heeft gevormd na een snelle en extreme afkoeling van gassen in de…

Het was al de meest aangehaalde publicatie die ooit bij onze faculteit is geschreven, maar nu is een nieuwe mijlpaal bereikt. Een artikel van emeritus hoogleraar Jan Reedijk - en co-auteurs - ging afgelopen maand over de 10.000 citaties heen. En de teller tikt door.

Vooral neerslag en bodemzuurgraad bepalen welke microben in een bepaalde habitat overleven en welke niet. Deze kennis is van belang om de biodiversiteit in stand te houden. Leidse milieukundigen werkten mee aan het onderzoek. Publicatie in Nature op 1 augustus.

Leidse chemici hebben een nieuw ultradun membraan van slechts een molecuul dik gemaakt. Het molecuul wekt honderd keer meer stroom op uit zeewater dan de beste membranen die nu op de markt zijn. De onderzoekers publiceren hun bevindingen in Nature Nanotechnology.

Leids natuurkundige Sense Jan van der Molen heeft met zijn groep de eerste schakelbare moleculaire diode ontwikkeld. Deze is aan en uit te schakelen via luchtvochtigheid. Omgekeerd is dit een luchtvochtigheidssensor die werkt op de nanoschaal. Publicatie op 4 december in Nature Nanotechnology.

Embryonische stamcellen hebben het opmerkelijke vermogen om zich door te ontwikkelen tot elk type cel. Tijdens hun metamorfose richting bijvoorbeeld een lever- of hartcel, moeten ze steeds weer kiezen tussen verschillende ontwikkelingspaden. Hoe ze deze beslissingen maken is grotendeels onbekend. Een…

Hoe complexer het voorwerp, des te ingewikkelder het is om op te vouwen. Een ruimtevaartuig heeft al snel vele motortjes nodig om een instrument-arm in elkaar te vouwen en mensen hebben zelfs moeite met een wegenkaart. Natuurkundigen uit Leiden en Amsterdam hebben nu een structuur ontworpen die zichzelf…

Dankzij een slimme nieuwe techniek zijn Leidse astronomen er voor het eerst in geslaagd om de atmosfeer van een exoplaneet gedetailleerd te onderzoeken. De resultaten van hun onderzoek worden op 28 juni gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Een publicatie in Nature Plants van een team Leidse biologen heeft in nationale en internationale media de aandacht getrokken. De wetenschappers kunnen eenjarige planten meerdere keren laten bloeien dankzij de ontdekking van een bepaald gen.

Cultuur en diverse niet-Westerse kennissystemen spelen een significante rol bij het beoordelen van hoe de natuur de mens helpt, laat een nieuwe opinie-paper in Science weten. Alexander van Oudenhoven en dertig internationale experts presenteren hierin een nieuwe aanpak die de effectiviteit en legitimiteit…

Een nieuwe techniek, die gebruikt maakt van fluorescente beeldvorming om het gedrag van enzymen te volgen, kan de medicijnontwikkeling voor kanker, ontsteking en nierziekte bevorderen. Onderzoekers van de Universiteit van York en Universiteit Leiden hebben deze bevindingen in Nature Chemical Biology…

Het Lorentz Center bestaat 25 jaar. Een goede reden om bij te dragen aan een serie TEDx-lezingen die binnen het kader van Leiden City of Science plaatsvindt. Arjen Doelman, directeur van het Lorentz Center, betrad het virtuele podium.

In het wetenschappelijk tijdschrift Nature, werden afgelopen week vier onderzoeken gepubliceerd. Het gaat om een analyse van het DNA van meer dan 1600 individuen die de afgelopen 25.000 jaar in Europa leefden. Dit leverde een enorme genetische ‘atlas’ op, en bood zo onder meer antwoord op de vraag:…

De grofweg 3 miljoen huiskatten en verwilderde huiskatten in Nederland bedreigen belangrijke ecosystemen. Systeembioloog Maarten Schrama onderzoekt daarom het gedrag van zo’n vijftig verwilderde huiskatten op Schiermonnikoog. Wetenschapsprogramma De Kennis van Nu zocht hem op.

Woensdag 14 juli publiceerden Nederlandse astronomen een primeur in vakblad Nature. Het was hen als eersten ter wereld gelukt om isotopen te ontwaren in de damkring van een exoplaneet. Een ontdekking die ons meer kan leren over het ontstaan van planeten. Verschillende media schreven over de bijzondere…

Het onderzoek van Leidse natuurkundigen Alexandre Morin en Joshua Saldi stond op 13 augustus in het NRC: ‘Hoe drukker het is, hoe meer deze metalen bolletjes bewegen.’

De Universiteit Leiden is met plaats 82 de derde Nederlandse universiteit in de Shanghai Ranking 2015. Op deze ranglijst staan de 500 beste universiteiten ter wereld.

Oude landbouwgrond terugbrengen naar zijn natuurlijke staat geeft dubbele klimaatwinst. Dat lieten Leidse onderzoekers vorige week zien in Nature Foods. Hoogleraar Arnold Tukker legt het uit in het NRC.

Laura Heitman van het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR) is genomineerd voor de Prix Galien Research Award. Deze belangrijke farmaceutische prijs bekroont jonge, vooraanstaande onderzoekers wiens wetenschappelijk onderzoek van grote betekenis is voor fundamenteel of klinisch geneesmidd…

De Universiteit Leiden is vijf plaatsen gestegen in de ‘Academic Ranking of World Universities’ van de Universiteit van Shanghai. Wereldwijd staat Leiden nu op plaats 65.

In de Nederlandse natuur verdwijnen plantensoorten die afhankelijk zijn van bestuiving door insecten. Milieuwetenschapper Kaixuan Pan toont dat aan na analyse van 87 jaar aan metingen van meer dan 365.000 locaties. Verschillende media in binnen- en buitenland berichtten over de studieresultaten. Hieronder…

De Leidse Farmacie en Natuurkunde staan in de top 100 van de ‘Shanghai Ranking 2014’. Het onderzoeksveld Clinical Medicine & Pharmacy staat op plaats 30 en de discipline Physics op plaats 51-75.

Een kijkje nemen in de atmosfeer van planeten ver buiten ons eigen zonnestelsel: de James Webb Space Telescope maakt het mogelijk. Leidse astronomen Yamila Miguel en Ignas Snellen leggen in de Volkskrant uit waarom de resultaten die binnenkort in Nature verschijnen zo spannend zijn.