Astronomen van de Sterrewacht Leiden en de University of Rochester (VS) hebben ontdekt dat het planetaire ringenstelsel dat de zeer jonge zonachtige ster J1407 heeft bedekt, van enorme proporties is, veel groter en zwaarder dan het ringenstelsel van Saturnus. Het ringenstelsel - het eerste dat buiten…

Het DESHIMA-instrument van Nederlands-Japanse makelij heeft de eerste praktijktests doorstaan bij het meten van de afstanden en leeftijden van verre sterrenstelsels. De kern van het instrument is een chip ter grootte van twee euromunten die 49 tinten ver-infraroodlicht meet. De ontwikkelaars van de…

Een team van astronomen, onder wie de Leidse hoogleraar Ewine van Dishoeck, heeft met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) suikermoleculen ontdekt in het gas rond een jonge, zonachtige ster. Het is voor het eerst dat er in de ruimte rond zo’n ster suiker is gedetecteerd.…

Het eigen cellulaire recyclesysteem van zebravissen kan schadelijke bacteriën opeten en zo weerstand bieden tegen infecties als tuberculose en salmonellose. Dat schrijven Leidse biologen van de groep van Annemarie Meijer. Het stimuleren van deze vorm van afweer kan gebruikt worden in nieuwe behandelmethoden…

Stephen Brown wint de Leiden Psychology Blog award 2015. De beste masterscripties komen op naam van twee internationale studenten; Marianina Choleva en Hilmar Zech. Barbara Braams bedankt per video voor de promovendi-prijs. De hoofdprijs, psychologiedocent 2015 gaat naar ... Liesbeth Eurelings-Bont…

Kinderen vinden dat zowel dinofossielen als replica’s thuishoren in een museum, maar ze waarderen de echte objecten meer. Dit blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden en Naturalis Biodiversity Center. ‘Kinderen kijken verder dan oppervlakkig uiterlijk en hechten grote waarde aan minder duidelijke…

De Universiteitsbibliotheek Leiden heeft een internationaal unieke collectie onofficiële poëzie uit China. Deze poëzie verschijnt buiten het Systeem en doet dat al zo’n vijftig jaar. Ze is invloedrijk maar tegelijk lastig te vinden, want verspreiding vindt plaats via informele netwerken. Om die paradox…

Sociale angst komt vaak binnen de familie voor en is erfelijk. Uit hersenonderzoek blijkt dat sociale angst invloed heeft op de structuur van bepaalde hersengebieden. Bovendien zijn deze variaties erfelijk bepaald. Daarover publiceert neurowetenschapper Janna Marie Bas-Hoogendam in EBioMedicine, een…

De bijzondere tumorselectieve eigenschappen van apoptin zijn als eerste in de wereld in Leiden ontdekt. Onze studies tonen aan dat PTD4-apoptin eiwit in potentie ontwikkeld kan worden tot een veilig en effectief nieuw antitumormiddel.

Wat gebeurt er eigenlijk in de ruimte tussen de cellen in je lichaam? Met het project Collagen Canvas laten studenten van de Universiteit Leiden je het antwoord ervaren door wetenschap en kunst te combineren. Het interactieve kunstwerk neemt je mee in de dynamiek van de extracellulaire matrix, de onzichtbare…

Met het Schengenverdrag zijn systematische grenscontroles tussen EU lidstaten grotendeels komen te vervallen. Oplossingen voor de veiligheidsrisico's die daarmee gepaard gaan, worden vaak gezocht in informatietechnologie. Tim Dekkers onderzocht hoe dergelijke technologie in deze context wordt toegepast…

Astronomen hebben met behulp van ESO’s Very Large Telescope het meest heldere sterrenstelsel ontdekt dat tot nu toe in het vroege heelal is aangetroffen. Ook hebben ze sterk bewijs gevonden dat het stelsel sterren van de eerste generatie bevat. Het team, met de Leidse astronomen David Sobral, Jorryt…

Leidse onderzoekers zijn erin geslaagd in het lab te laten zien hoe moleculaire voetballen, ook wel buckyballs genoemd, in de ruimte kunnen ontstaan. De metingen zijn bijzonder, omdat een nieuwe chemie ten toon wordt gespreid: top-down, van groot naar klein, waarbij aromaten worden omgezet in interstellair…

HDL staat bekend als het ‘goede cholesterol’: het verlaagt de kans op hart- en vaatziekten. Sommige families hebben van nature veel HDL in het bloed. Onderzoek naar hun erfelijk materiaal kan bijdragen aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen die HDL verhogen.

De huidige productie van een aantal kritieke metalen is onvoldoende voor de grootschalige overstap naar elektrische auto’s. Dat stelt een rapport van milieuwetenschapper Benjamin Sprecher en organisaties Copper8 en Metabolic. Als oplossing pleiten ze onder meer voor elektrische deelauto’s, auto’s met…

Een team onder leiding van de Universiteit Leiden en het National Radio Astronomy Observatory heeft voor het eerst halfzwaar waterijs gedetecteerd rond een jonge zonachtige ster. In dit ijs is een deel van de gewone waterstofatomen vervangen door deuterium, een zwaardere variant van waterstof.

Misselijkheid, zenuwpijn en haaruitval: een greep uit de nare bijwerkingen van chemotherapie. Het kan ook anders, liet biochemicus Liyan Zhang zien. Samen met onder meer Leidse biologen deed ze onderzoek naar een medicijn dat alleen actief is in combinatie met licht. Zhang promoveert op 4 juli.

Steeds vaker verdwalen, familieleden niet meer herkennen of woorden en namen vergeten: het zijn bekende symptomen van de ziekte van Alzheimer. Psychologen hebben nu ontdekt dat de ziekte zich ook op subtielere manier uit: in het ritme van een vingertik.

Een patiënt die zich begrepen voelt herstelt sneller. Maar hoe kan een arts zich beter inleven? Door literaire werken te lezen, stelt de Leidse emeritus hoogleraar medische psychologie, Ad Kaptein. Hij bespreekt er 26 in het boekje ‘Helende woorden – romans over ziek-zijn’.

Die vervelende regendruppels die voor een nat pak zorgen, ontstaan ergens in de lucht uit wolken van waterdamp. Het proces nucleatie beschrijft de manier hoe dit gebeurt. Edgar Blokhuis van het Leids Instituut voor Chemie ontwikkelde een theorie om dit overgangsproces nauwkeuriger te beschrijven. Scheikundigen…

Open Science verandert de manier waarop onderzoek wordt gedeeld en wordt samengewerkt. Anna van ’t Veer won een award voor haar Open Science-activiteiten.

Tijdens coronatijd én net na de 'functie elders'-affaire met frisse moed de Tweede Kamer in stappen: alumna Mariëlle heeft er zin in om wezenlijk bij te kunnen dragen aan de maatschappij.

Of hij een gokje durfde nemen met zijn promotieonderzoek? Daar hoefde Jeroen Methorst niet lang over na te denken. Het kon mislukken óf heel mooi worden. Dat laatste is het geval. Methorst ontwikkelde een computersysteem dat onderzoekers helpt het eiwit te vinden dat ze nodig hebben ‘Onze hele groep…

Natascha van der Zwan is een van de twaalf wetenschappers van de Universiteit Leiden die deze ronde een Vidi-financiering van 800.000 euro toegekend heeft gekregen. De universitair hoofddocent bij het Instituut Bestuurskunde doet onderzoek naar beleggingspolitiek en de verduurzaming van het financiële…

Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd een foto te maken van een superzwaar zwart gat en zijn schaduw. Ze maakten de opname met de Event Horizon Telescope (EHT), een wereldwijd netwerk van acht radiotelescopen, die samen een virtuele telescoop ter grootte van de aarde vormen. Het nieuws…

Hoe verhouden politiek en spel zich tot elkaar? Op die vraag hopen zes Leidse wetenschappers de komende jaren antwoord te vinden. Zij ontvingen een NWO-subsidie van 750.000 euro. Hoogleraar Sybille Lammes en universitair docent Bram Ieven vertellen hoe ze het geld willen besteden.

Mensen kunnen gemakkelijk misleid worden door grafieken. Maar je hoeft niet altijd misleid te blijven, blijkt uit onderzoek.

Als kinderen stoppen met heftige medicatie, krijgen ze net als volwassenen vaak last van ontwenningsverschijnselen. De ernst hiervan is vooraf vaak lastig te voorspellen. Medicijnwetenschapper Bas Goulooze ontwikkelde een computermodel om de beste afbouwstrategie voor elk kind te kunnen bepalen. Zijn…

Janneke Wesseling, Marcel Cobussen en Henk Borgdorff zijn per 1 februari benoemd tot hoogleraar bij de Universiteit Leiden en de Hogeschool der Kunsten Den Haag. Hiermee wordt de 15-jarige samenwerking tussen beide instituten bezegeld.

Publieke investeringen in fundamenteel onderzoek zijn essentieel voor innovatie en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen. Dat tonen hoogleraar Science Based Business Simcha Jong en zijn collega Hsini Huang aan na bestudering van Amerikaanse federale financieringsbeperkingen voor stamcelonderzoek onder…

Sinds ongeveer tien jaar kunnen artsen medicinale cannabis voorschrijven. Maar hoe vaak en aan bijvoorbeeld wie dit gebeurt, was nooit echt duidelijk. De Leidse bio-farmaceutisch onderzoeker Arno Hazekamp heeft dit samen met zijn Utrechtse collega farmaco-epidemioloog Rob Heerdink in kaart gebracht.…

De Leidse onderzoekers Arko Ghosh en Enea Ceolini analyseerden de gebruiksgegevens van honderden mobiele telefoons en ontdekten dat ons lichaam cycli kent van 7 tot 52 dagen. Deze cycly beïnvloeden hoe we ons gedragen. Hun onderzoek leidde tot een artikel in npj Digital Medicine journal, een publicatie…

De duurzame productie van waterstof kan mogelijk efficiënter door slim gekozen zout aan het proces toe te voegen. Onderzoekers van het Leids Instituut voor Chemisch onderzoek hebben in samenwerking met natuurkundigen van de Universiteit Twente ontdekt dat het type zout dat aanwezig is bij de productie…

Het vrouwentijdschrift VIVA maakt elk jaar een lijst van creatieve of ondernemende vrouwen. Dit jaar is onze alumna en hoogleraar Rechtssociologie Maartje van der Woude genomineerd. De uitreiking vindt plaats op 15 november.

De onderzoeksgroep van Leids chemicus Marc Koper heeft een katalysator ontdekt die de productie van chloorgas tijdens de elektrolyse van zout water minimaliseert. De uitvinding kan de directe productie van waterstof uit zeewater mogelijk maken. Het artikel is gepubliceerd in de Journal of the American…

Giles Scott-Smith is de nieuwe dean van het LUC (Leiden University College) in Den Haag. Hij volgt Judi Mesman op en begint op 1 juli. Scott-Smith: 'Toetreden tot LUC als dean is een serieuze eer en ik treed in de voetsporen van drie decanen die ik respecteer en bewonder.'

Onderzoek naar oppervlaktes van vaste stoffen: het lijkt misschien niet relevant voor energieverbruik, maar toch is het zo. Marcel Rost bestudeert hoe platina-elektroden slijten. Die elektroden zijn een cruciaal onderdeel in brandstofcellen voor auto’s op waterstof. ‘We moeten de overstap maken van…

Bernou Melisse schrok van de lange wachtlijsten in Nederland voor eetbuistoornispatiënten. In Saoedi-Arabië was er nog geen onderzoek naar eetstoornissen gedaan. Daarom heeft ze onderzocht hoe mensen met eetbuien beter geholpen kunnen worden in hun eigen werelddeel, Promotie op 13 september.

Een internationaal team onder leiding van de Leidse sterrenkundige Paul van der Werf heeft ontdekt dat zich rond een zwart gat in het jonge heelal een ondoorzichtige schijf van gas en stof bevindt waarin in hoog tempo jonge sterren ontstaan. Het team deed de onverwachte ontdekking bij een succesvolle…

Chemicus Sylvestre Bonnet werkt aan een methode om tumorcellen met licht te bestralen en vervolgens te bestoken met antikankermoleculen die niet werken in het donker, maar wel zeer giftig worden zodra ze met licht bestraald worden. Deze methode kan ernstige bijwerkingen in het lichaam voorkomen. Om…

Door een jeugdtrauma kan iemand soms een leven lang met zichzelf in de knoop zitten. Veel behandelaars durven deze kwetsbare patiënten niet te confronteren met hun verleden, omdat ze bang zijn dat de patiënten dit niet aankunnen. Toch kan zogeheten exposure-therapie heel zinvol zijn voor deze groep…

Wetenschappers moeten vaak complexe systemen analyseren zonder de belangrijke parameters te kennen of zelfs zonder toegang tot alle informatie. Een groep netwerktheoretici, waaronder Diego Garlaschelli (IMT Lucca/Leiden), heeft nu een review artikel gepubliceerd in de eerste editie van Nature Reviews…

De banen van 27 sterren die ronddraaien op kleine afstand van het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg, zijn erg chaotisch. Daardoor kunnen onderzoekers niet betrouwbaar voorspellen waar ze over zo'n 462 jaar zijn. ‘Dat is werkelijk verbazingwekkend kort’ , aldus sterrenkundige Simon Portegies…

Van 1967 tot 1982 ondernamen de Verenigde Naties verschillende vredesoperaties in het Midden-Oosten. In zijn proefschrift onderzoekt Diego Salama van het Instituut voor Geschiedenis hoe deze operaties samenhingen en wat hun effect op de regio is geweest.

Precies een eeuw geleden namen astronomen de eerste twee diffuse interstellaire banden (DIBs) in de ruimte waar. Bij een DIB ontbreekt een kleur licht in de straling van sterren achter een interstellaire wolk. Hoewel er inmiddels zo’n 500 DIBs bekend zijn, bleven ze tot voor kort onverklaarbaar. Een…

Er gaat veel mis met de behandeling van patiënten met PTSS als gevolg van jeugdtrauma. Bijzonder hoogleraar Maartje Schoorl wil dat oplossen door wetenschappelijk onderzoek en praktijk nader tot elkaar te brengen. Oratie op vrijdag 29 april.

Katoen is de meest gebruikte natuurlijke vezel voor kleding. Maar hoe vervuilend zijn onze katoenen spijkerbroeken en T-shirts eigenlijk? Milieuwetenschapper Laura Scherer coördineerde een internationaal onderzoeksproject naar de impact van katoen. ‘Wat consumenten hier in Europa kopen, kan bijdragen…

Lezing, Studium Generale

Kunst en vrije tijd, Kunst en vrije tijd

Kunst en vrije tijd, Kunst en vrije tijd