De Nobelprijs voor Natuurkunde gaat dit jaar naar onderzoek in de quantumfysica. De prijs wordt op 10 december uitgereikt in Stockholm. Natuurkundige Bas Hensen legt uit waarom dit belangrijk is en hoe zijn onderzoek in Leiden hieraan relateert.

Online diensten zijn opgeslagen op servers in datacentra. Remko Fermin onderzocht technieken die geheugens in datacentra energiezuiniger kunnen maken.

Een dunne goudlaag is praktisch ondoorzichtig, maar met een rooster van minuscule gaatjes erin laat hij verrassend veel licht door. Het mechanisme hierachter stond bijna een decennium ter discussie. De Leidse onderzoekers dr. Martin van Exter en Frerik van Beijnum MSc, en student Chris Smiet, werkten…

Maite Boden werd begin 2020 de eerste student ooit die de Young Star award in ontvangst mocht nemen. Ze ontving de prijs onder meer voor haar bijdrage aan onderzoek naar het beruchte spookdeeltje: de neutrino. Met ook haar masterdiploma inmiddels op zak, is ze nu op zoek naar een baan in de data analyse.…

De sfeer proeven op locatie en een proefcollege volgen om er achter te komen wat de studie precies inhoudt. Twee studies vergelijken of alvast ervaren hoe het is om een bepaalde studie te volgen. Zo’n 500 bezoekers kwamen vandaag Proefstuderen bij de opleidingen van de faculteit.

Leids experimenteel natuurkundige Dirk Bouwmeester zorgde voor een aantal belangrijke doorbraken in de kwantummechanica. Zijn Europese onderzoekgroep werkt ook aan een nieuwe DNA-detectietechniek en hoopt kernfusiereactoren drastisch te verbeteren.

Op 10 december 2025 treedt de Kazachstaanse pianist en componist Rakhat-Bi Abdyssagin op in de Stadsgehoorzaal Leiden. Een bijzonder evenement waarbij muziek en moderne natuurkunde samenkomen.

Leidse natuurkundigen krijgen 1,5 miljoen euro voor het ontwikkelen van een hybride microscoop met nanometer-resolutie. 'Het idee is om de voordelen van elektronenmicroscopen te combineren met die van optische microscopen.'

Natuurkundige Koen Bastiaans en collega's hebben een nieuwe quantumvloeistof ontdekt. Dat is ze gelukt met een techniek die te vergelijken is met luisteren naar regendruppels die op het dak vallen. Publicatie in Science, 29 oktober 2021.

Gastschrijver Thomas Rosenboom nam afgelopen donderdag deel aan een discussieavond over duurzame energie, waarvoor een door hem gedane uitvinding de inzet vormde. Zijn gesprekspartner Frans Saris maakte er een solo-college van, en verkondigde dat kernenergie passé is.

Van een nietszeggend blok kunststof tot een geavanceerd onderdeel dat bijdraagt aan de energietransitie. De technici en wetenschappers van onze faculteit denken het tot in de details uit én maken het werkelijkheid. Ook dit bijzondere project laat zien dat ze niet zonder elkaar kunnen.

Natuurkundige Remko Fermin van de Universiteit Leiden heeft een Rubiconbeurs van NWO gewonnen. Daarmee gaat hij onderzoek doen naar supergeleidende diodes die zouden kunnen bijdragen aan het verminderen van de CO2 uitstoot van datacenters.

Micrometers grote, zelfvoortstuwende bolletjes zwemmen sneller op een ondergrond van waterafstotende siliconen dan op water-aantrekkend glas of polyetheen. 'Bijna niemand had erbij stilgestaan dat de ondergrond ertoe doet', zegt ontdekker Stefania Ketzetzi, die het effect ontdekte, onderzocht en verklaarde.…

In een Advance Online Publication in Nature Structural & Molecular Biology laten biofysicus John van Noort en anderen zien dat DNA gevouwen zit in flexibele spiralen van chromatine. De onderzoeksgroep van Van Noort ontdekte dit in nauwe samenwerking met onderzoekers uit Cambridge. Het artikel met de…

Innovatieve algoritmes ontwerpen, out-of-the-box denken en brainstormen met zijn collega's bij de koffie - dat is waar natuurkundige Stefano Polla het meest van geniet. Het plezier in zijn werk heeft effect: zijn thesis werd genomineerd voor C.J. Kok Juryprijs 2024 voor proefschrift van het jaar.

Het is niet gemakkelijk om een nanodeeltje van 5 nanometer te betrappen. Leidse natuurkundigen lukte het door van een 120 nanometer lang goudstaafje een detector te maken.

Leids nanofysicus Carlo Beenakker participeert in een Delfts-Leids driemanschap dat met 15 miljoen Euro Europees geld een lab mag gaan opzetten om de kwantumcomputer van de grond te krijgen. Het Majoranadeeltje gaat hen daarbij helpen.

Natuurkundigen in Leiden en Delft, TNO en twee technologiebedrijven gaan een nieuwe quantummicroscoop bouwen, die werkt bij extreem lage temperaturen van 10 millikelvin. Zij doen dit met hulp van een onderzoeksfinanciering van 1,4 miljoen euro van de Nationale Wetenschapsagenda. Cruciaal voor de praktische…

Metingen aan een supergeleider laten een scherpe overgang zien tussen een gewoon metaal en een zogeheten 'vreemd' metaal. Maar wat pas echt vreemd is: de overgang verliest die scherpte weer als de temperatuur daalt. Theoretisch natuurkundige Jan Zaanen, een van de auteurs van een Science-artikel: 'We…

Dr. ir. Tjerk Oosterkamp, hoogleraar experimentele natuurkunde, heeft een ambitieus doel: een MRI-scanner die individuele atomen kan onderscheiden in biologische materialen. Hij kreeg er onlangs een VICI-subsidie van 1,5 miljoen euro voor.

De wrijving in atomair dunne laagjes neemt toe naarmate het laagje dunner is. Een internationaal team van onderzoekers van nanotechnologie bestudeerde vier stoffen met behulp van wrijvingskrachtmicroscopie. De Leidse masterstudent Xin Liu maakte deel uit van het team.

Onderzoekers van Universiteit Leiden en de TU Delft hebben twee technieken die gebruikt worden om metingen te doen aan biomoleculen gecombineerd tot een techniek die tien keer zo gevoelig is.

Natuurkundige Ana Achúcarro is programmaleider van onderzoeksproject 'Observing the big bang: the quantum universe and its imprint on the sky’, één van de zes projecten waarin Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) in totaal 12 miljoen euro investeert. De Nederlandse natuurkunde blinkt…

Niet veel wetenschappers kunnen zeggen dat ze geld van NWO krijgen om bellen te blazen en met zand te spelen, Martin van Hecke wel. De hoogleraar in de organisatie van wanordelijke materialen hield vrijdag 4 september zijn oratie, getiteld ‘Bellen, bollen, ballen’.

Met een oproep voor dialoog en samenwerking gaf vice-decaan Bart de Smit op dinsdag 3 september het startschot voor het nieuwe academische jaar voor de faculteit W&N. Theoretisch fysicus Carlo Beenakker schetste de mogelijkheden van quantum als disruptive technology.

Speciaal voor vrouwelijke scholieren die zich oriënteren voor hun studiekeuze, wordt op 30 oktober 2015 de jaarlijkse Physics Ladies Day georganiseerd. Dat natuurkunde een vakgebied zou zijn voor mannen is achterhaald, bewijzen deze drie Leidse vrouwelijke natuurkundige onderzoekers. Lees over hun e…

Een microscoop die ongelooflijk scherp kijkt en daarbij preparaten intact laat: Guido Stam hielp bij de ontwikkeling ervan. In zijn promotieonderzoek combineerde hij licht met elektronen – en kon hij zelfs levende bacteriën bestuderen. ‘We kunnen meten wat eerder niet kon.’

Heike Kamerlingh Onnes ontdekte op 8 april 1911 de supergeleiding: elektrische stroom zonder weerstand. Tegenwoordig zijn supergeleidende magneten onontbeerlijk bij fysisch en medisch toponderzoek. Fysicus Peter Kes is een van de organisatoren van een symposium ter gelegenheid van honderd jaar super…

Hoe ziet de toekomst van quantum eruit? Vedran Dunjko (universitair docent bij LIACS en LION) is medeoprichter van het Leidse interfacultaire initiatiefonderzoek applied quantum algorithms (aQa) dat dit gaat onderzoeken. Zij maken deel uit van het Quantum Delta NL consortium dat onlangs via een zogenaamd…

Met behulp van statistische mechanica hebben biofysici van de Universiteit Leiden, de Stichting FOM en de Radboud Universiteit Nijmegen een model ontwikkeld waarmee meer informatie uit DNA-codes gehaald kan worden. De resultaten verschenen op 20 augustus in het gezaghebbende blad Proceedings of the…

Met zijn ijskoude nanokrachtsensor zoekt Tjerk Oosterkamp naar de grens tussen de quantumwereld en de wereld van alledag. De Leids natuurkundige heeft een NWO-subsidie van 600.000 euro binnengehaald.

De snaartheorie ligt de laatste jaren onder vuur. De grote beloftes werden nog niet waargemaakt. Leidse theoretische fysici hebben nu voor het eerst de snaartheorie gebruikt om een natuurkundig fenomeen te beschrijven. Ze deden een vondst waarmee ze deze week in ‘Science’ staan.

De Universiteit Leiden heeft zeven van de 94 Vidi-subsidies gekregen. De vernieuwende wetenschappers waaronder scheikundige Sylvestre Bonnet, wiskundige Ronald van Luijk en natuurkundige Vincenzo Vitelli, krijgen ieder een bedrag van maximaal 800.000 euro om een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen en…

Nederland en China kunnen van elkaar leren slimmer om te gaan met afvalwater uit huishoudens en veeteelt. Leidse, Wageningse en Chinese wetenschappers gaan samen met betrokkenen werken aan haalbare oplossingen die milieu, gezondheid en economie vooruit helpen.

Zijn magnetische velden ouder dan het eerste licht? En hoe hebben ze de ontwikkeling van ons universum direct na de oerknal beïnvloed? Kosmologen uit Leiden, Groningen en Utrecht werken vanaf nu samen om dit te onderzoeken.

Leeuwen in West- en Centraal Afrika verschillen opvallend van leeuwen in het oosten en zuiden van Afrika. Dat blijkt uit genetisch onderzoek door wetenschappers van het Institute of Environmental Sciences en het Instituut Biologie Leiden. Ze werkten samen met onderzoekers van verschillende universiteiten.…

Quantumtechnologie, statistiek en een enquête met memes: over zulk onderzoek hoor je niet elke dag. Julia Cramer (Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde) en Sanne Willems (Instituut Psychologie) onderzoeken hoe mensen tegen quantum aan kijken.

Alle wetenschappers van de faculteit dezelfde kansen geven, daar staat universitair docent Emily Strange voor. Vrouwelijke wetenschappers staan voor andere uitdagingen dan hun mannelijke collega's. Daarom biedt RISE (Researchers in Science for Equality) een netwerk en ondersteuningsgroep aan voor vrouwen…

Luca Giomi heeft de eerste resultaten van zijn ERC-consolidatorbeurs. Hij ontdekte dat epitheelcellen collectief bewegen, maar op verschillende manieren, afhankelijk van de schaal waarnaar je kijkt. Het is hexatisch op kleine schalen en wordt nematisch op grotere schalen: het is een multischaal orde.…

Hoe supergeleiding werkt is voor onderzoekers allang geen geheim meer. De laatste vijf jaar hebben ze vooral aandacht voor het onverklaarbare gedrag van de elektronen die in het binnenste van supergeleiders zitten. Een internationaal onderzoeksteam met onder meer Leidse natuurkundigen zette in juli…

Shell onderzoekt samen met theoretische natuurkundigen en chemici van de Universiteit Leiden hoe quantumcomputeralgoritmen complexe moleculen kunnen simuleren.

In veel van 's werelds beschermde tropische gebieden neemt de biodiversiteit aanzienlijk af. Dit blijkt uit een wereldwijde studie waaraan ook onderzoekers van de Universiteit Leiden deelnamen. Een artikel over het onderzoek verscheen in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen is Daniël Rozen verkozen tot Ontdekker van het jaar 2015. Nienke van der Marel én Koen van der Maaden wonnen beiden de prijs voor beste proefschrift van 2015 en Jeroen van Smeden is benoemd tot de beste docent van 201…

Op de verjaardag van de universiteit gaven hoogleraren traditiegetrouw les aan groep 7 tijdens Meet the professor. De professoren kregen een stortvloed aan vragen om te beantwoorden.

Maar liefst zes Leidse projecten ontvangen een subsidie voor quantumonderzoek van het nationaal groeifrondsprogramma Quantum Delta NL en de NWO. Om quantumtechnologie te stimuleren is namelijk niet alleen het bedrijfsleven hard nodig, maar ook de wetenschap. Onderzoek naar nieuwe sensoren, snellere…

Op vrijdag 28 oktober organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast vier vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

Op 28 september bezocht de beroemde scheikundige Carolyn Bertozzi de Universiteit Leiden om te spreken tijdens de LED3 seminar. Precies één week later werd bekend dat zij de Nobelprijs voor Scheikunde zou ontvangen. De Leidse chemici Sebastian Pomplun en Hermen Overkleeft zijn fan: ‘Het is een hele…

Laagjes gestapeld grafeen kunnen werken als een spiegel voor bundels van elektronen. Dat ontdekten natuurkundigen Daniël Geelen en collega’s, met een nieuw type elektronenmicroscoop. In het vakblad Physical Review Letters beschrijven ze het resultaat, dat zou kunnen leiden tot optische instrumenten…

Voor het eerst zien we wat Euclid ziet. De eerste observaties van de telescoop leveren een schat aan nieuwe informatie op over ons universum. Maar volgens kosmologe Alessandra Silvestri is dit pas het begin. Dit onderzoek helpt ons het verleden, het heden en de toekomst van ons universum beter te be…

Bouwen met piepkleine bouwsteentjes, dat klinkt misschien als kinderspel. Vera Meester weet beter. Zij verdedigt 7 juni haar proefschrift over colloïden: microdeeltjes waarmee je grotere structuren kunt vormen. Meester ontwikkelde een methode om onbruikbare structuren toch weer bruikbaar te maken.