Voor het eerst zien we wat Euclid ziet. De eerste observaties van de telescoop leveren een schat aan nieuwe informatie op over ons universum. Maar volgens kosmologe Alessandra Silvestri is dit pas het begin. Dit onderzoek helpt ons het verleden, het heden en de toekomst van ons universum beter te be…

Planten, algen en bacteriën zetten zonlicht om in chemische energie. In een workshop van het Lorentz Center inventariseren onderzoekers de mogelijkheden om dit proces van fotosynthese te benutten en imiteren, met het oog op een duurzame brandstofvoorziening. De vrijdagmiddagsessie is openbaar.

Kennismaken met de nieuwste communicatietechnologie in China en een business case oplossen bij telecomgigant Huawei. Vier Leidse bètastudenten nemen een kijkje in de keuken van de Silicion Valley van China.

Menselijke maatregelen om leeuwen te beschermen, hebben impact op de genetische gezondheid van de populaties. Dat ontdekten Leidse en Keniaanse wetenschappers door het DNA van 171 Keniaanse leeuwen te analyseren. ‘Door bijvoorbeeld reservaten te omheinen, neemt de kans op inteelt toe.’ Met de kennis…

Bouwen met piepkleine bouwsteentjes, dat klinkt misschien als kinderspel. Vera Meester weet beter. Zij verdedigt 7 juni haar proefschrift over colloïden: microdeeltjes waarmee je grotere structuren kunt vormen. Meester ontwikkelde een methode om onbruikbare structuren toch weer bruikbaar te maken.

De eerste foto’s van de bitatawavaraan werden gemaakt door Merlijn van Weerd van het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML). Van Weerd was ook betrokken bij de soortbeschrijving in het gezaghebbende tijdschrift Biology Letters. De vondst markeert een belangrijke biogeografische grens op het eiland…

Voor de Internationale Dag van Vrouwen en Meisjes in de Wetenschap vertellen vrouwelijke studenten en onderzoekers uit de natuurkunde over wat hen inspireert in hun werk. Van kwantum tot kosmologie en biofysica, hun nieuwsgierigheid naar hoe de natuur werkt is wat deze vrouwen verbindt. Wat willen deze…

Een microscoop die ongelooflijk scherp kijkt en daarbij preparaten intact laat: Guido Stam hielp bij de ontwikkeling ervan. In zijn promotieonderzoek combineerde hij licht met elektronen – en kon hij zelfs levende bacteriën bestuderen. ‘We kunnen meten wat eerder niet kon.’

Speciaal voor vrouwelijke scholieren die zich oriënteren voor hun studiekeuze, wordt op 30 oktober 2015 de jaarlijkse Physics Ladies Day georganiseerd. Dat natuurkunde een vakgebied zou zijn voor mannen is achterhaald, bewijzen deze drie Leidse vrouwelijke natuurkundige onderzoekers. Lees over hun e…

Heike Kamerlingh Onnes ontdekte op 8 april 1911 de supergeleiding: elektrische stroom zonder weerstand. Tegenwoordig zijn supergeleidende magneten onontbeerlijk bij fysisch en medisch toponderzoek. Fysicus Peter Kes is een van de organisatoren van een symposium ter gelegenheid van honderd jaar super…

Met een oproep voor dialoog en samenwerking gaf vice-decaan Bart de Smit op dinsdag 3 september het startschot voor het nieuwe academische jaar voor de faculteit W&N. Theoretisch fysicus Carlo Beenakker schetste de mogelijkheden van quantum als disruptive technology.

Met behulp van statistische mechanica hebben biofysici van de Universiteit Leiden, de Stichting FOM en de Radboud Universiteit Nijmegen een model ontwikkeld waarmee meer informatie uit DNA-codes gehaald kan worden. De resultaten verschenen op 20 augustus in het gezaghebbende blad Proceedings of the…

Hoe ziet de toekomst van quantum eruit? Vedran Dunjko (universitair docent bij LIACS en LION) is medeoprichter van het Leidse interfacultaire initiatiefonderzoek applied quantum algorithms (aQa) dat dit gaat onderzoeken. Zij maken deel uit van het Quantum Delta NL consortium dat onlangs via een zogenaamd…

Theoretisch fysicus Carlo Beenakker krijgt zijn tweede Advanced Grant van de European Research Council (ERC). Met deze beurs van 2 miljoen euro gaat hij proberen de ideale bouwsteen voor een quantumcomputer te realiseren, namelijk 'vervlochten' Majorana-deeltjes. Een gewaagd project, met uitzicht op…

Op 21 november geeft theoretisch natuurkundige Juan Maldacena het Ehrenfest Colloquium. Maldacena is wereldwijd bekend als uitvinder van de AdS/CFT-correspondentie, die een mogelijke sleutel vormt tot een theorie van quantumzwaartekracht. Maldacena is winnaar van de prestigieuze Diracprijs en de Breakthrough…

Alex Colling noemt zijn bachelor-afstudeeronderzoek zelf ‘het hoogtepunt van zijn tijd in Leiden’. En dat resulteerde volgens zijn begeleiders in een uitmuntende thesis, met veel aandacht voor detail. De Wis- en Natuurkunde-student werkte aan een wiskundige beschrijving van monopolen: hypothetische…

Wetenschappers moeten vaak complexe systemen analyseren zonder de belangrijke parameters te kennen of zelfs zonder toegang tot alle informatie. Een groep netwerktheoretici, waaronder Diego Garlaschelli (IMT Lucca/Leiden), heeft nu een review artikel gepubliceerd in de eerste editie van Nature Reviews…

Mede dankzij de Leidse hoogleraar Michel Orrit is het tegenwoordig mogelijk om losse moleculen te bestuderen. Hij liep de Nobelprijs net mis, maar wordt nu alsnog gelauwerd met een belangrijke wetenschappelijke onderscheiding. Op 16 juni ontvangt hij de Spinozapremie van NWO.

Uit handen van Robbert Dijkgraaf ontving staatssecretaris Mona Keijzer op de vooravond van Prinsjesdag de Nationale Agenda Quantum Technologie. Met deze agenda willen Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven de Nederlandse voortrekkersrol op dit gebied behouden en versterken. Onderzoekers van de…

Professor Tom Lubensky (University of Pennsylvania) verblijft deze zomer in Leiden als de 64e Lorentz-hoogleraar op de afdeling theoretische fysica. Hij is een pionier in het veld van theoretische zachte materie en winnaar van de prestigieuze Buckley Condensed Matter Prize. We spreken hem over zijn…

Natuurkundige Marileen Dogterom is een van de winnaars van de Spinozapremie 2018. Ze is hoogleraar aan de TU Delft, waar ook haar lab staat, en is daarnaast verbonden aan de Universiteit Leiden als Medical Delta Professor. Ze verdient de prijs voor haar onderzoek naar het geraamte van de cel.

Is teleportatie het vervoermiddel van de toekomst? Welke invloed had de 16e-eeuwse geleerde Scaliger op het besef van tijd? Ontdek het in de Nacht van Ontdekkingen op zaterdag 15 september in Leiden! Wetenschappers geven flitscolleges en buigen zich samen met het publiek, kunstenaars en muzikanten over…

De Italiaanse natuurkundige Andrea Morello is een van de pioniers van de kwantumrevolutie. Hij doet onderzoek aan de University of New South Wales in Sydney en koestert zijn promotietijd in Leiden.

Natuurkundige Sense Jan van der Molen onderzoekt materialen die niet in de natuur bestaan. ‘Het is fascinerend om te zien hoe de eigenschappen van een materiaal veranderen als we het superdun weten te maken.’ Op 21 oktober spreekt hij zijn oratie uit.

Op een simpele manier stoffen detecteren die laten zien of iemand gezond of ziek is, of meten hoe gezond de omgeving is, en het resultaat meteen terugkoppelen aan die persoon. Het is in een notendop wat de onderzoekers binnen de NWA-route ‘Meten en detecteren van gezond gedrag’ willen ontwikkelen.

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen is Daniël Rozen verkozen tot Ontdekker van het jaar 2015. Nienke van der Marel én Koen van der Maaden wonnen beiden de prijs voor beste proefschrift van 2015 en Jeroen van Smeden is benoemd tot de beste docent van 201…

Met zijn ijskoude nanokrachtsensor zoekt Tjerk Oosterkamp naar de grens tussen de quantumwereld en de wereld van alledag. De Leids natuurkundige heeft een NWO-subsidie van 600.000 euro binnengehaald.

Leeuwen in West- en Centraal Afrika verschillen opvallend van leeuwen in het oosten en zuiden van Afrika. Dat blijkt uit genetisch onderzoek door wetenschappers van het Institute of Environmental Sciences en het Instituut Biologie Leiden. Ze werkten samen met onderzoekers van verschillende universiteiten.…

Quantumtechnologie, statistiek en een enquête met memes: over zulk onderzoek hoor je niet elke dag. Julia Cramer (Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde) en Sanne Willems (Instituut Psychologie) onderzoeken hoe mensen tegen quantum aan kijken.

Hoe supergeleiding werkt is voor onderzoekers allang geen geheim meer. De laatste vijf jaar hebben ze vooral aandacht voor het onverklaarbare gedrag van de elektronen die in het binnenste van supergeleiders zitten. Een internationaal onderzoeksteam met onder meer Leidse natuurkundigen zette in juli…

Negen talentvolle Leidse onderzoekers hebben een Vidi-subsidie ontvangen van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Vidi-subsidies zijn voor wetenschappers met al enige jaren onderzoekservaring om een eigen onderzoekslijn op te zetten of uit te bouwen.

Shell onderzoekt samen met theoretische natuurkundigen en chemici van de Universiteit Leiden hoe quantumcomputeralgoritmen complexe moleculen kunnen simuleren.

Op de verjaardag van de universiteit gaven hoogleraren traditiegetrouw les aan groep 7 tijdens Meet the professor. De professoren kregen een stortvloed aan vragen om te beantwoorden.

In veel van 's werelds beschermde tropische gebieden neemt de biodiversiteit aanzienlijk af. Dit blijkt uit een wereldwijde studie waaraan ook onderzoekers van de Universiteit Leiden deelnamen. Een artikel over het onderzoek verscheen in het gezaghebbende wetenschappelijke tijdschrift Nature.

Luca Giomi heeft de eerste resultaten van zijn ERC-consolidatorbeurs. Hij ontdekte dat epitheelcellen collectief bewegen, maar op verschillende manieren, afhankelijk van de schaal waarnaar je kijkt. Het is hexatisch op kleine schalen en wordt nematisch op grotere schalen: het is een multischaal orde.…

Alle wetenschappers van de faculteit dezelfde kansen geven, daar staat universitair docent Emily Strange voor. Vrouwelijke wetenschappers staan voor andere uitdagingen dan hun mannelijke collega's. Daarom biedt RISE (Researchers in Science for Equality) een netwerk en ondersteuningsgroep aan voor vrouwen…

Nederland en China kunnen van elkaar leren slimmer om te gaan met afvalwater uit huishoudens en veeteelt. Leidse, Wageningse en Chinese wetenschappers gaan samen met betrokkenen werken aan haalbare oplossingen die milieu, gezondheid en economie vooruit helpen.

Zijn magnetische velden ouder dan het eerste licht? En hoe hebben ze de ontwikkeling van ons universum direct na de oerknal beïnvloed? Kosmologen uit Leiden, Groningen en Utrecht werken vanaf nu samen om dit te onderzoeken.

De snaartheorie ligt de laatste jaren onder vuur. De grote beloftes werden nog niet waargemaakt. Leidse theoretische fysici hebben nu voor het eerst de snaartheorie gebruikt om een natuurkundig fenomeen te beschrijven. Ze deden een vondst waarmee ze deze week in ‘Science’ staan.

De Universiteit Leiden heeft zeven van de 94 Vidi-subsidies gekregen. De vernieuwende wetenschappers waaronder scheikundige Sylvestre Bonnet, wiskundige Ronald van Luijk en natuurkundige Vincenzo Vitelli, krijgen ieder een bedrag van maximaal 800.000 euro om een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen en…

Leidse wetenschappers zagen hongerige dorpelingen in het noorden van Kameroen vlees stelen van de prooi van leeuwen. De onderzoekers van het Instituut voor Milieuwetenschappen van de Universiteit Leiden (CML) berichtten over dit kleptoparasitisme in de online publicatie van het African Journal of Ecology…

Vijf Leidse wetenschappers ontvangen een Consolidator Grant van de European Research Council (ERC). Met deze beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen zij hun wetenschappelijk onderzoek voortzetten en uitbreiden.

Op 17 maart is onze dierbare collega Jan Schmidt overleden na een vruchtbaar en waardevol leven.

De natuurkundestudenten van Stichting Rino toeren al sinds 2005 langs middelbare scholen met hun natuurkunde-roadshow. Tijd voor een nieuw programma: donderdag 4 maart beleeft hun nieuwste productie ‘Fast Forward Physics’ in Museum Boerhaave haar première. ‘Natuurkunde is meer dan wetten en formules…

Onderzoek naar oppervlaktes van vaste stoffen: het lijkt misschien niet relevant voor energieverbruik, maar toch is het zo. Marcel Rost bestudeert hoe platina-elektroden slijten. Die elektroden zijn een cruciaal onderdeel in brandstofcellen voor auto’s op waterstof. ‘We moeten de overstap maken van…

Witte wolken ijskoud gas die over de vloer stromen. Magisch, maar ook uitkijken dat je vingers er niet afvriezen. We hebben het natuurlijk over vloeibaar stikstof en helium. Misschien heb je de spectaculaire Freezing Physics-wetenschapsshow van de studentenorganisatie Stichting Rino weleens gezien.…

De European Research Council (ERC) heeft een Advanced Grant toegekend aan maar liefst zes Leidse onderzoekers. De ERC kent deze grote onderzoeksbeurzen toe aan gevestigde, vooraanstaande academici voor langdurig, risicovol en mogelijk baanbrekend onderzoek.

Kan je superslimme materialen ontwerpen die een langetermijngeheugen hebben en daarom in staat zijn om te leren? Dat is wat bachelorstudent Natuurkunde en Wiskunde Daan de Bos probeerde te achterhalen tijdens zijn scriptieonderzoek. Bij het toepassen van theorieën uit machine learning op materialen…

Een natuurkundig model voorspelt het bestaan van steriele neutrino’s, wat drie grote vraagstukken uit de fysica zou oplossen. Om ze daadwerkelijk te vinden met een deeltjesversneller moeten onderzoekers weten hoe ze geproduceerd worden en hoe ze vervallen. Promovendus Kyrylo Bondarenko heeft hier voorspellingen…

Hoe kan Ronald Mulder zijn schaatsen met ruim 60 km/u over een ijslaag jagen? Zijn schaatsijzers worden geholpen door een smerend laagje smeltwater. In Leiden vonden natuurkundigen dat daarmee de kous nog niet af is. Theoreticus Hans van Leeuwen en experimenteel fysicus Tjerk Oosterkamp zochten een…