Een bepaald soort oliedruppels verandert van vorm bij afkoelen: van bolvormig naar een twintigpuntige icosaëder naar een platte zeshoek. Twee verschillende theorieën konden dit verschijnsel niet helemaal verklaren, maar een Physical Review Letter door Ireth García-Aguilar en Luca Giomi lost het raadsel…

Afhankelijk van de omstandigheden kunnen korrelige materialen zoals zand verschillende vormen aannemen. Hoe komt deze verandering en het uiteenvallen van deze materialen tot stand? Natuurkundige Corentin Coulais ontwierp een model om de geheimen achter dit fenomeen te ontrafelen. Op 7 november verscheen…

Elektrongolven kunnen elkaar versterken maar ook tegenwerken. Dit heet destructieve interferentie. Uit metingen aan kleine structuren bij lage temperaturen was al bekend dat dit kan leiden tot een lagere geleiding. Een team van wetenschappers van o.a. de Universiteit Leiden en de Rijksuniversiteit Groningen…

Een nieuwe NMR-microscoop geeft natuurkundigen een verbeterd instrument om fundamentele fysische processen te onderzoeken. Het biedt ook nieuwe mogelijkheden voor de medische wetenschap, bijvoorbeeld om eiwitten beter te bestuderen in de hersenen van Alzheimerpatiënten. Publicatie in Physical Review…

Licht kaatst terug in een spiegel, maar waar gebeurt dat reflecteren nu eigenlijk precies? Dat hangt er maar helemaal vanaf, ontdekten Martin van Exter en Corné Koks. Hun precieze berekeningen, gepubliceerd in Optics Express, zijn van belang voor het ontwerp van trilholtes voor licht die bruikbaar zijn…

Hij heeft wel een antwoord op de vraag wat het kleinste deeltje is. Carlo Beenakker, hoogleraar Theoretische natuurkunde aan de Universiteit Leiden: ‘Dat is een puntdeeltje. Zo’n deeltje is altijd nul. Elektronen zijn puntdeeltjes; ze zijn zo klein dat je ze niet kapot kunt slaan.’ Maar: Beenakker geeft…

Een stroom rijdende auto’s kan vastlopen in een file. Net zo kunnen materialen als zand, tandpasta of scheerschuim van vloeiend gedrag overgaan in een vaste, stevige toestand. Prof.dr. Martin van Hecke kan dankzij een Vici-beurs onderzoeken hoe extreem het er in de stof aan toegaat tijdens zo’n over…

Opening van het Quantum Delta NL (QDNL) Talent & Learning Centre (TLC) Leiden-Delft.

De natuurkundigen Carlo Beenakker en Dirk Bouwmeester spraken over kwantumverstrengeling op een mini-symposium van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Zij legden uit dat er een ‘spookachtige’ verstrengeling bestaat tussen elementaire deeltjes, en hoe we daar nuttig gebruik…

Vier wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een Starting Grant van de European Research Council (ERC) ontvangen. Met zo’n beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen onderzoekers met veel potentie vijf jaar lang een onderzoeksteam leiden.

Eiwitten in cellen visualiseren zonder invasieve technieken? Dat kan met behulp van fluorescentie. Michel Orrit, winnaar van de Spinozapremie 2017 én grondlegger van het vakgebied single molecule optics, legde op 18 januari aan de leden van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden en andere geïnteresseerden…

Jianfeng Ge and Milan Allen of Leiden University look for majorana quasiparticles using shot noise measurements

Natuurkundigen, waaronder de Leidse onderzoeker Sanli Faes, hebben een techniek ontwikkeld om snel en precies processen te bestuderen op de allerkleinste schaal. De nieuwe techniek draagt bij aan de ontwikkeling van antivirale medicatie. En er is meer mogelijk. Publicatie in ACS Nano.

Joost Frenken, hoogleraar natuurkunde aan de faculteit wiskunde en natuurwetenschappen, is benoemd tot directeur van het nieuwe Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL). De samenwerkende partijen, ASML, FOM, NWO, UvA en VU tekenen vandaag, 7 november 2013, een principeovereenkomst.

Kunnen we quantumcomputers gebruiken op een manier die ook maatschappelijk relevant is? Met behulp van een NWA-subsidie van 2 miljoen euro gaat de Universiteit Leiden samen met partners zoals Surf, Google en Volkswagen aan de slag om aan te tonen dat quantumcomputers ook buiten het lab van waarde zi…

Maar liefst vier Leidse jonge excellente onderzoekers, dr. Martina Huber, dr. Mario van der Stelt, dr. Roxanne Kieltyka en dr. Dennis Hetterscheid hebben een ECHO subsidie van € 260.000 euro toegekend gekregen. Hiermee kunnen hun onderzoeksprojecten van start gaan.

Koning Willem-Alexander opende op 6 december 2016 de nieuwbouw van de Leidse instrumentmakers School. Studenten van deze vakopleiding maken onder andere instrumenten voor wetenschappelijk onderzoek.

Het gedrag van deeltjes in hoge-temperatuur supergeleiders is mogelijk beter te verklaren met de snaartheorie dan met de kwantumtheorie. Fysicus Jan Zaanen stelt dit in een artikel in Nature.

De Leidse natuurkundigen Carlo Beenakker en Bas Hensen ontvangen 35 miljoen euro in een consortium met onderzoekers van QuTech en de TU Delft. Ze gaan de fundamentele grenzen van de quantumfysica onderzoeken.

Drie Leidse fundamentele onderzoeken binnen de natuurkunde, chemie en medische wetenschap krijgen geld van wetenschapsfinancier NWO. Het gaat om onderzoek naar het magnetisch veld van het heelal, de rol van myeloïde cellen bij kankerimmunotherapie en de evolutie van oereiwitten.

Een wereldberoemd lichtexperiment uit 1801, nu voor het eerst uitgevoerd met geluid. Het onderzoek van Leidse natuurkundigen leverde nieuwe kennis op, die onder andere toegepast kan worden in 5G-apparatuur en het onderzoeksgebied quantum-akoestiek.

Na vele jaren voorbereiding heeft CERN een baanbrekend nieuw experiment goedgekeurd: de Search for Hidden Particles (SHiP). Alexey Boyarsky was er vanaf het begin bij betrokken. ‘We weten dat er natuurkunde ontbreekt en die willen we vinden.’

Zeldzame aardmetalen, Rare-earth materialen, zijn goede kandidaten om kwantuminformatie op te slaan, omdat de ongewenste interactie met hun omgeving minimaal is. Aan de andere kant zorgt dit gebrek aan interactie voor een erg lage respons op licht, waardoor data lezen en wegschrijven moeilijk wordt.…

Uit onderzoek van de Keuzegids Master 2012 blijkt dat de masteropleiding Physics in Leiden de beste natuurkunde masteropleiding van Nederland is. Physics in Leiden blinkt uit op de gebieden: programma, toetsing, docenten, onderzoek, vaardigheden, voorbereiding op de loopbaan, studielast, informatie,…

Hij maakt muziek, gaat twee keer per week naar de atletiekbaan en heeft zijn onderzoek volgens zijn begeleider zo goed gedaan dat het niet zou misstaan in een promotieonderzoek. Het bacheloronderzoek van Natuur- en Sterrenkundestudent Hidde Stoffels naar de eigenschappen van donkere materie is van zo’n…

Geheimzinnige eiwitvezels hopen zich op in de hersencellen van mensen met Alzheimer en andere neurodegeneratieve afwijkingen. De Leidse natuurkundige Louise Jawerth ontvangt een Vidi-onderzoekssubsidie om uit te zoeken hoe deze vezels zich vormen.

De gangen van de Leidse bètafaculteit zijn kalm wanneer er plotseling een jonge student voorbij flitst. Even later scheert hij langs een meisje dat een houten plank vasthoudt, beplakt met tinnen blikjes, koperen draden en duct tape. Het is een scène die prima zou passen in een science fiction film als…

Natuurkundige Dorothea Samtleben is per 1 april de eerste vrouwelijke programmaleider van Nikhef, het nationaal instituut voor subatomaire fysica. Samtleben gaat hier de Neutrino Physics-groep leiden. ‘Dit is een belangrijke stap voor het Nikhef als het gaat om diversiteit.’

De regionale voorronde van de European Union Science Olympiad (EUSO) vond op vrijdag 16 december plaats op de Leidse faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Stan Koenis, Marouscha Puister en Lotte Kremer van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar wisten de Leidse voorronde te winnen, waardoor ze mogen…

Ochtendyoga, je cv laten checken op de informatiemarkt, of dansen voor inclusiviteit: een kleine greep uit de activiteiten van de eerste Science PhD Day op donderdag 18 april. Zo’n 120 promovendi van alle acht instituten van onze faculteit namen deel aan de dag. ‘Een groot succes', aldus een van de…

Hoe beslist een embryonale stamcel of het een hart- of een niercel wordt? Dat is de vraag die rekenkundig biologe Maria Mircea bestudeerde voor haar promotieonderzoek. Ze keek naar de binnenkant van individuele cellen om te analyseren hoe ze veranderen. Dit is wat ze ontdekte.

Op een ogenschijnlijk gewone kubus verschijnt onder druk een patroon van hollingen en bollingen. Er is nu een methode ontwikkeld om zulke 3 dimensionale structuren te ontwerpen en maken met eenvoudige bouwstenen. Publicatie in Nature.

Met sensoren op de zeebodem speuren Leidse natuurkundigen naar Neutrino’s om inzicht te krijgen in de werking van deeltjesversnellers. Dat doen zij binnen twee internationale samenwerkingsverbanden; Antares en KM3NeT. Begin mei zijn de eerste sensoren succesvol geïnstalleerd. Dat blijkt uit het licht…

Fysisch chemicus Rik Mom ontwikkelde een revolutionaire manier om katalysatoren in actie tot in detail te onderzoeken. Voor zijn werk kreeg hij tijdens zijn verdediging op 29 juni de onderscheiding cum laude.

Theoretisch natuurkundige dr. Anton Akhmerov heeft bij de opening van het academisch jaar de eerste Gratama Wetenschapsprijs van het Leids Universiteits Fonds ontvangen; drs. Maartje van den Heuvel, collectiespecialist Fotografie en Fotografica bij de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek,…

De quantumcomputer is onderweg, maar is de maatschappij er klaar voor? quantumcomputers hebben de reputatie moeilijk te begrijpen te zijn vanwege hun complexiteit. Dit beperkt het vermogen van de maatschappij om zich toekomstige toepassingen voor te stellen, waardoor er een kloof ontstaat tussen de…

Honderden TEDx-talks kijken en analyseren, ook dat kan onderzoek zijn. Zo blijkt uit het werk van promovendus Aletta Meinsma, die mogelijke problemen in populaire communicatie over quantumtechnologieën bestudeert. Ze legt uit hoe ze dit aanpakt en waarom het zo belangrijk is.

Oosterkamp ontving de penning en bijbehorende geldprijs van € 5000 tijdens zijn 'This Week’s Discoveries'-lezing op de faculteit, op dinsdag 22 maart. De Bachienepenning is een stimuleringsprijs voor jonge veelbelovende onderzoekers. Oosterkamp krijgt deze prijs vanwege zijn expertise op vele gebieden…

De bouw van de neutrinodetector KM3NeT op de bodem van de Middellandse Zee is afgelopen weken goed op gang gekomen. Er zijn vijf detectielijnen met elk achttien detectoren afgezonken en geïnstalleerd, en inmiddels komen de eerste meetgegevens binnen, zegt neutrino-fysicus Dorothea Samtleben.

Als je een elastiekje uitrekt, wordt het langer. Maar stel je eens voor dat een materiaal juist korter wordt als je eraan trekt. Dat klinkt raar, niet? Toch is dat precies wat natuurkundigen van de Universiteit Leiden, AMOLF en ARCNL voor elkaar hebben gekregen.

Promovendus Ludwig Hoffmann gaat dankzij een Rubiconbeurs die hij op 11 april won twee jaar naar Harvard University in de VS. Met behulp van theoretische modellen bestudeert hij biologische materialen, bijvoorbeeld tijdens de morfogenese. Dit is het proces waardoor weefsels of organismen hun vorm ontwikkelen.…

Een belangrijke ontdekking door Leidse natuurkundigen maakt niet te kraken communicatie tussen meerdere personen mogelijk. Die communicatie kan ook nog complexe informatie betreffen.

Per 1 juni is Serge Fehr benoemd tot hoogleraar Quantum informatietheorie aan het Leidse Mathematisch Instituut (MI). Fehr is in dienst van het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) en is sinds zijn benoeming één dag per week werkzaam bij het MI. Fehrs onderzoek is gericht op de quantumcryptologie en…

Als meningen zich via internet steeds sneller, verder en efficiënter verspreiden, waarom vinden we dan op den duur niet allemaal hetzelfde? Econofysicus Diego Garlaschelli en collega's publiceerden een verklaring.

Theoretisch natuurkundigen onderzoeken een bijzondere klasse van deeltjes; Weyl-fermionen. Die blijken nu paradoxaal gedrag te vertonen, in tegenspraak met een dertig jaar oude fundamentele theorie over elektromagnetisme. Een mogelijke toepassing hiervan is een nieuw soort elektronica—spintronica. Publicatie…

Quantumtechnologieën zijn wereldwijd in trek, maar Leidse studenten konden zich er tot op heden niet in specialiseren. Daar gaat de nieuwe master QIST (Quantum Information Science and Technology) verandering in brengen. Onderzoeker en docent Jordi Tura i Brugués: ‘We moeten de volgende generatie quantum-ingenieurs…

Tot nu toe verliepen processen van het maken van ‘dunne films’ – met toepassingen in bijvoorbeeld smartphones en zonnebrillen - volgens de ‘trial and error’-methode. Vincent Fokkema van het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde heeft nu een uniek instrument ontwikkeld waarmee de processen…

De zevende Leidse muurformule is af. Muurkunstenaars Ben Walenkamp en Jan Willem Bruins hebben de slingerformule van Christiaan Huygens de afgelopen weken aangebracht op De Brandmeester, een oude brandweertoren in de Plaatsteeg, achter de Breestraat in Leiden.

Grafeen en andere laagjesmaterialen vormen samen compleet nieuwe stoffen. Leidse natuurkundigen leggen de basisregels vast voor het ontwerpen van zulke materialen door te meten hoe de lagen in een stapel met elkaar wisselwerken. Publicatie op 29 november in Nature Communications.

Natuurkundigen van de Universiteit Leiden en Stichting FOM hebben een manier gevonden om de eigenschappen van 'slimme', door de mens ontworpen materialen beter te begrijpen. Hun methode onthult hoe op elkaar gestapelde laagjes in zo’n materiaal samenwerken om het geheel tot een hoger niveau te tillen.…