De traditionele scheiding van leeuwen in een Afrikaanse en een Aziatische ondersoort is onterecht, zegt bioloog Laura Bertola. In Afrika leven twee ondersoorten. Promotie 18 maart.

De Science faculteiten van de Universitas Indonesia (UI) en de Universiteit Leiden sloten op dinsdag 12 april een overeenkomst die de samenwerking tussen beide faculteiten versterkt. De overeenkomst werd getekend als afsluiting van een tweedaags bezoek van een delegatie uit Indonesië. De delegatie,…

Ze blinkt niet alleen uit in haar onderzoek, maar ze is ook actief in wetenschapscommunicatie en startte tijdens haar promotie een samenwerking buiten haar eigen vakgebied. Yevheniia Cheipesh heeft van L'Oreal, UNESCO en de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) de eerste prijs…

Sneller, goedkoper en nauwkeuriger DNA-codes ontrafelen. Met een nieuwe methode, met behulp van grafeen, moet dat kunnen volgens Leidse natuur- en scheikundigen.

Hoe kijkt Leids natuurkundige Wolfgang Löffler aan tegen de uitreiking van de Nobelprijs voor de natuurkunde aan Arthur Ashkin, Gérard Mourou en Donna Strickland?

De kleine kwantumwereld en onze belevingswereld hebben andere natuurwetten. Leidse natuurkundigen zoeken naar de grens tussen beide werelden. In een artikel dat binnenkort verschijnt in Physical Review Letters stellen ze nu een bovenlimiet vast.

Moleculen detecteren met temperatuur in plaats van chemische reacties: dat is wat wetenschappers van het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde willen doen. Ze ontwikkelen een sensor die speciale nanodeeltjes gebruikt om moleculen in de gaten te houden. Op deze manier kunnen ze bijvoorbeeld…

Quantum Rules lab van Leiden Universiteit biedt proefjes en experimenten voor middelbare scholieren om te leren over kwantum natuurkunde. Henk Buisman vertelt over het 5 jarige jubileum.

Precies 111 jaar geleden maakte Heike Kamerlingh Onnes helium vloeibaar, een Nobelprijswinnend huzarenstukje, waarvoor een ongekend groot laboratorium nodig was. Inmiddels is ultrakoud helium een basisbehoefte voor natuurkundeonderzoek, in het laboratorium van Wolfgang Löffler op commando beschikbaar…

Een team van Nederlandse (universiteiten van Leiden en Eindhoven) en Zwitserse onderzoekers is erin geslaagd om het oppervlak van een supergeleidende lichtdetector zeer nauwkeurig af te tasten. Deze nieuwe techniek kan het ontwerp van detectoren drastisch verbeteren. De detectoren hebben allerlei toepassingen,…

Eencellige organismen hebben stijver DNA dan meercellige organismen, zoals de mens. Dat blijkt uit natuurkundige computermodellen van Marco Tompitak. Hij promoveert op 11 oktober op zijn proefschrift The Mechanical Genome.

Leidse natuurkundigen Tjerk Oosterkamp en Dirk Bouwmeester ontvangen 1,3 miljoen euro voor het betrappen van een mysterie in de quantummechanica, samen met natuurkundige Jasper van Wezel van de Universiteit van Amsterdam. Het gaat om een ENW-Groot-beurs.

Met de nieuwe Wardjet A0612 kan de Fijnmechanische Dienst (FMD) snijden met een waterstraal van 4000 bar. Hiermee kan de FMD nog nauwkeuriger, sneller en uitgebreider werken.

Hersenziekten zoals de ziekte van Alzheimer gaan gepaard met opeenhopingen van eiwitten in de hersenen. Maar het verband met de ziekte is niet duidelijk. In het tijdschrift PhysChemPhys publiceren Martina Huber, Enrico Zurlo en collega's een nieuwe methode om het klonteren te volgen.

Promovenda Femke Lokke Groeneweg onderzocht hoe onze cellen en ons lichaam omgaan met stress en wat het effect is van ontstekingsremmende medicijnen. Promotie 6 november 2014.

Op donderdag 9 november organiseert de Universiteit Leiden haar jaarlijkse Physics Ladies Day voor vrouwelijke scholieren die op zoek zijn naar een studie na de middelbare school. Ter gelegenheid van deze feestelijke dag laten we nu alvast twee vrouwelijke onderzoekers aan het woord over hun ervaringen…

Geheimzinnige eiwitvezels hopen zich op in de hersencellen van mensen met Alzheimer en andere neurodegeneratieve afwijkingen. De Leidse natuurkundige Louise Jawerth ontvangt een Vidi-onderzoekssubsidie om uit te zoeken hoe deze vezels zich vormen.

De regionale voorronde van de European Union Science Olympiad (EUSO) vond op vrijdag 16 december plaats op de Leidse faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Stan Koenis, Marouscha Puister en Lotte Kremer van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar wisten de Leidse voorronde te winnen, waardoor ze mogen…

De gangen van de Leidse bètafaculteit zijn kalm wanneer er plotseling een jonge student voorbij flitst. Even later scheert hij langs een meisje dat een houten plank vasthoudt, beplakt met tinnen blikjes, koperen draden en duct tape. Het is een scène die prima zou passen in een science fiction film als…

Natuurkundige Dorothea Samtleben is per 1 april de eerste vrouwelijke programmaleider van Nikhef, het nationaal instituut voor subatomaire fysica. Samtleben gaat hier de Neutrino Physics-groep leiden. ‘Dit is een belangrijke stap voor het Nikhef als het gaat om diversiteit.’

Als je een elastiekje uitrekt, wordt het langer. Maar stel je eens voor dat een materiaal juist korter wordt als je eraan trekt. Dat klinkt raar, niet? Toch is dat precies wat natuurkundigen van de Universiteit Leiden, AMOLF en ARCNL voor elkaar hebben gekregen.

Honderden TEDx-talks kijken en analyseren, ook dat kan onderzoek zijn. Zo blijkt uit het werk van promovendus Aletta Meinsma, die mogelijke problemen in populaire communicatie over quantumtechnologieën bestudeert. Ze legt uit hoe ze dit aanpakt en waarom het zo belangrijk is.

Oosterkamp ontving de penning en bijbehorende geldprijs van € 5000 tijdens zijn 'This Week’s Discoveries'-lezing op de faculteit, op dinsdag 22 maart. De Bachienepenning is een stimuleringsprijs voor jonge veelbelovende onderzoekers. Oosterkamp krijgt deze prijs vanwege zijn expertise op vele gebieden…

De bouw van de neutrinodetector KM3NeT op de bodem van de Middellandse Zee is afgelopen weken goed op gang gekomen. Er zijn vijf detectielijnen met elk achttien detectoren afgezonken en geïnstalleerd, en inmiddels komen de eerste meetgegevens binnen, zegt neutrino-fysicus Dorothea Samtleben.

Hij maakt muziek, gaat twee keer per week naar de atletiekbaan en heeft zijn onderzoek volgens zijn begeleider zo goed gedaan dat het niet zou misstaan in een promotieonderzoek. Het bacheloronderzoek van Natuur- en Sterrenkundestudent Hidde Stoffels naar de eigenschappen van donkere materie is van zo’n…

Ochtendyoga, je cv laten checken op de informatiemarkt, of dansen voor inclusiviteit: een kleine greep uit de activiteiten van de eerste Science PhD Day op donderdag 18 april. Zo’n 120 promovendi van alle acht instituten van onze faculteit namen deel aan de dag. ‘Een groot succes', aldus een van de…

Leidse natuurkundigen en internationale collega's in Genève en Barcelona hebben het mechanisme bevestigd waardoor magic-angle grafeen supergeleidend wordt. Dit is een flinke stap naar het ophelderen van het mechanisme achter hoge-temperatuur-supergeleiding, een decennia oud mysterie voor natuurkundigen,…

Voor het eerst hebben natuurkundigen het ‘smelten’ in beeld gebracht van elektronen binnen een speciale soort isolator. Het stelt elektronen in staat om vrij te bewegen en verandert de isolator in een metaal of eventueel zelfs een superconductor. Publicatie in Nature Physics.

Natuurkundige Martin van Exter werkt met licht op nanoschaal, en bevindt zich aan het front van het onderzoek naar de quantumcomputer. Maar als opleidingsdirecteur heeft hij ook een visie op natuurkunde-onderwijs. Oratie op 18 november.

Promovendus Ludwig Hoffmann gaat dankzij een Rubiconbeurs die hij op 11 april won twee jaar naar Harvard University in de VS. Met behulp van theoretische modellen bestudeert hij biologische materialen, bijvoorbeeld tijdens de morfogenese. Dit is het proces waardoor weefsels of organismen hun vorm ontwikkelen.…

Deeltjesversnellerinstituut CERN gaat de detector SND@LHC bouwen, een neutrinodetector bij de Large Hadron Collider (LHC). Dit is een voorganger voor SHiP, een detector die donkere materie moet gaan detecteren. Leids natuurkundige Alexey Boyarsky is een van de initiatiefnemers van beide projecten.

Op 15 September 2015 ontvangt Merlijn van Weerd, coördinator van de Field Course Filippijnen, de prestigeuze Parker/Gentry Award uitgereikt door het Field Museum of Natural History in Chicago. Van Weerd is de eerste Europeaan die deze prijs voor natuuronderzoek en -bescherming ontvangt.

Een stukje geribbeld rubber functioneert als een eenvoudige computer, met geheugen en het vermogen om tot twee te tellen. Leidse natuurkundige onderzoekers publiceren erover in het tijdschrift PNAS. ‘Simpele materialen kunnen informatie verwerken, en wij zijn bezig de principes daarvan te achterhale…

Leidse fysici zijn erin geslaagd om een enkel molecuul genaamd dibenzoterrylene te detecteren in een nieuw kristal, en hebben ontdekt dat het een kandidaatbouwsteen is voor een kwantumnetwerk. Toekomstige kwantumcomputers hebben zo’n netwerk nodig om samen te werken zonder hun uitzonderlijke eigenschappen…

Van de vier NWO-Spinozapremies gingen er dit jaar maar liefst twee naar Leidse onderzoekers. Op 12 september werden de hoogste wetenschappelijke onderscheidingen uitgereikt aan Michel Orrit en Eveline Crone. Zij ontvingen 2,5 miljoen euro.

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen heeft veertien nieuwe leden gekozen, waaronder vier Leidse en twee daarvan zijn van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen.

Eiwitten organiseren zich rond onze lichaamscellen via een kracht die ze zelf veroorzaken. Ze deuken de cel in en rollen zo naar elkaar toe. Deze ontdekking geeft meer inzicht in processen als voedingsopname en hersensignalen, maar ook in malafide processen zoals Alzheimer. Publicatie in Nature’s Scientific…

Wat is donkere materie? Hoe ontstaan superzware zwarte gaten? ‘Oer’-zwarte gaten bevatten wellicht het antwoord op deze langlopende vragen. Leidse en Chinese kosmologen hebben nu een nieuwe manier gevonden waarop deze hypothetische hemellichamen kunnen ontstaan vlak na de oerknal. Publicatie in Physical…

Leidse en Delftse wetenschappers hebben vastgesteld wat elektronentransport via een enkel molecuul zo moeilijk maakt. Ze ontdekten dit dankzij een nieuwe meetmethode. Hun bevinding brengt elektronische chips een stap dichterbij. Ze publiceerden erover in Nature Nanotechnology.

Er is weer nieuws over het eiwit alpha-Synucleine. dat een belangrijke rol wordt toegedicht bij de ziekte van Parkinson. Biofysicus Martina Huber e.a. laten zien op welke manier deze eiwiten samenklonteren als ze met een membraan in contact komen. Hun artikel in de Journal of the American Chemical Society…

Boter-kaas-en-eieren, maar dan met quantumeffecten. Zo leer je de beginselen van quantumtechnologie in een fluitje van een cent. Daar zet onderzoeker Evert van Nieuwenburg op in met zijn nieuwe start-up: QuantumPlayed. ‘Quantum is overal om ons heen en zo kan iedereen erover leren.’

Natuurkundige John van Noort en taalkundige Marian Klamer hebben van NWO een Vici toegekend gekregen. Met deze subsidie van anderhalf miljoen kunnen ze een eigen onderzoeksgroep opzetten en promovendi aanstellen. Scheikundige Huib Ovaa en farmacoloog Jos Jonkers (werkzaam bij het NKI) hebben ook een…

Leids alumnus en schrijver Tomas Lieske heeft een roman uitgebracht die zich afspeelt in het huis van Paul Ehrenfest. Ehrenfest was een beroemde natuurkundige die in het begin van de twintigste eeuw als Leids hoogleraar theoretische fysica elke woensdag discussieavonden organiseerde bij hem thuis. Daar…

Op 28 oktober 2016 maakten vrouwelijke studiekiezers kennis met Natuurkunde tijdens de jaarlijkse Physics Ladies’ Day. Deze dag speciaal voor meiden uit 5 en 6 vwo werd voor de derde keer gehouden. 'Je hoeft niet per se de beste van je klas te zijn.'

Eencellige organismen hebben stijver DNA dan meercellige levensvormen zoals mensen en rijst. Theoretisch natuurkundigen komen tot deze conclusie na simulatie van buiging in volledige genomen. Publicatie in Biophysical Journal op 7 februari.

Wetenschappers hebben losse lichtdeeltjes nodig voor bijvoorbeeld quantumencryptie of quantumcomputers. Leids natuurkundigen hebben nu een nieuwe productiemethode experimenteel bewezen. Publicatie in Physical Review Letters op 23 juli.

Waterdruppels zweven in een hete pan vanwege het zogenoemde Leidenfrost-effect. Nu hebben natuurkundigen een variatie ontdekt: het Elastische Leidenfrost-effect. Het verklaart waarom hydrogel balletjes op een hete plaat rondspringen en hoge piepgeluidjes maken. Publicatie in Nature Physics op 24 jul…

Op 12 september heeft Michel Orrit zijn Spinozaprijs in ontvangst genomen uit handen van OCW staatssecretaris Sander Dekker in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. Met de prijs is een premie gemoeid van 2,5 miljoen euro, die vrij is te besteden aan wetenschappelijk onderzoek naar keuze, en het felbegeerde…

Ionische vloeistoffen zijn belangrijk binnen de wetenschap omdat ze veel lading kunnen aanbrengen over een oppervlak. Leidse fysici hebben nu ontdekt dat het ladingsproces binnen een ionische vloeistof puur afhankelijk is van tegengestelde ladingen die elkaar aantrekken. Chemische reacties zijn soms…

Een speciaal soort spiegel om röntgenstraling te weerkaatsen kun je voor veel meer gebruiken dan alleen voor ruimteonderzoek. Voor gerichte bestralingstherapie bij kanker bijvoorbeeld. Fysicus David Girou bracht naast een fulltime baan de mogelijkheden in kaart en promoveert daarop op 14 juni.