Drs. Richard van Rijn verhelderde met nieuwe technieken een veelgebruikte chemische reactie: het verbranden van koolmonoxide in een autokatalysator. Promotie op 8 mei.

Werkt zwaartekracht hetzelfde als je kijkt naar de grootste schalen in ons universum? Dat gaat de Leidse natuurkundige Alessandra Silvestri onderzoeken met een ERC Consolidator-beurs van 2 miljoen euro. ‘We gaan ervan uit dat het zo is, maar we weten het eigenlijk niet.’

Metamaterialen hebben eigenschappen die afhankelijk zijn van hun vorm en architectuur. Onderzoekers van AMOLF, Universiteit Leiden en de Universiteit van Tel Aviv vonden een nieuwe manier om deze metamaterialen en hun eigenschappen te ontwerpen door expres foutjes in te bouwen. Ze publiceren hun resultaten…

Pakketjes van DNA-strengen met daarin zilver, slechts twee of drie nanometer groot. Leidse natuurkundigen Donny de Bruin en Dirk Bouwmeester maken deze pakketjes, die uit zichzelf levende cellen in gaan. Met licht activeren ze vervolgens het zilver waardoor de cellen kapotgaan. En dat kan weer helpen…

‘Het was nog nooit zo makkelijk om een Studium Generale reeks op te zetten.’ Met deze woorden bedankte organisator Tilman Grünewald spreker Frank den Hollander, die op maandag 20 februari de Studium Generale-reeks over complexe netwerken aftrapte.

Maar liefst vier Leidse jonge excellente onderzoekers, dr. Martina Huber, dr. Mario van der Stelt, dr. Roxanne Kieltyka en dr. Dennis Hetterscheid hebben een ECHO subsidie van € 260.000 euro toegekend gekregen. Hiermee kunnen hun onderzoeksprojecten van start gaan.

Kunnen we quantumcomputers gebruiken op een manier die ook maatschappelijk relevant is? Met behulp van een NWA-subsidie van 2 miljoen euro gaat de Universiteit Leiden samen met partners zoals Surf, Google en Volkswagen aan de slag om aan te tonen dat quantumcomputers ook buiten het lab van waarde zi…

Opening van het Quantum Delta NL (QDNL) Talent & Learning Centre (TLC) Leiden-Delft.

De natuurkundigen Carlo Beenakker en Dirk Bouwmeester spraken over kwantumverstrengeling op een mini-symposium van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Zij legden uit dat er een ‘spookachtige’ verstrengeling bestaat tussen elementaire deeltjes, en hoe we daar nuttig gebruik…

Een stroom rijdende auto’s kan vastlopen in een file. Net zo kunnen materialen als zand, tandpasta of scheerschuim van vloeiend gedrag overgaan in een vaste, stevige toestand. Prof.dr. Martin van Hecke kan dankzij een Vici-beurs onderzoeken hoe extreem het er in de stof aan toegaat tijdens zo’n over…

Koning Willem-Alexander opende op 6 december 2016 de nieuwbouw van de Leidse instrumentmakers School. Studenten van deze vakopleiding maken onder andere instrumenten voor wetenschappelijk onderzoek.

Quantumtechnologieën zijn wereldwijd in trek, maar Leidse studenten konden zich er tot op heden niet in specialiseren. Daar gaat de nieuwe master QIST (Quantum Information Science and Technology) verandering in brengen. Onderzoeker en docent Jordi Tura i Brugués: ‘We moeten de volgende generatie quantum-ingenieurs…

Theoretisch natuurkundigen onderzoeken een bijzondere klasse van deeltjes; Weyl-fermionen. Die blijken nu paradoxaal gedrag te vertonen, in tegenspraak met een dertig jaar oude fundamentele theorie over elektromagnetisme. Een mogelijke toepassing hiervan is een nieuw soort elektronica—spintronica. Publicatie…

Grafeen en andere laagjesmaterialen vormen samen compleet nieuwe stoffen. Leidse natuurkundigen leggen de basisregels vast voor het ontwerpen van zulke materialen door te meten hoe de lagen in een stapel met elkaar wisselwerken. Publicatie op 29 november in Nature Communications.

Tot nu toe verliepen processen van het maken van ‘dunne films’ – met toepassingen in bijvoorbeeld smartphones en zonnebrillen - volgens de ‘trial and error’-methode. Vincent Fokkema van het Leids Instituut voor Onderzoek in de Natuurkunde heeft nu een uniek instrument ontwikkeld waarmee de processen…

Natuurkundigen van de Universiteit Leiden en Stichting FOM hebben een manier gevonden om de eigenschappen van 'slimme', door de mens ontworpen materialen beter te begrijpen. Hun methode onthult hoe op elkaar gestapelde laagjes in zo’n materiaal samenwerken om het geheel tot een hoger niveau te tillen.…

Leidse natuurkundigen hebben aanwijzingen gevonden voor de Berry-kracht, een tot nu toe niet aangetoonde kracht die mogelijk nanomotortjes kan aandrijven. Nanomotoren worden onder andere ontwikkeld om medicijnen op de juiste plek in het lichaam af te leveren. Publicatie in Beilstein Journal of Nanot…

Eiwitten in cellen visualiseren zonder invasieve technieken? Dat kan met behulp van fluorescentie. Michel Orrit, winnaar van de Spinozapremie 2017 én grondlegger van het vakgebied single molecule optics, legde op 18 januari aan de leden van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden en andere geïnteresseerden…

Een wereldberoemd lichtexperiment uit 1801, nu voor het eerst uitgevoerd met geluid. Het onderzoek van Leidse natuurkundigen leverde nieuwe kennis op, die onder andere toegepast kan worden in 5G-apparatuur en het onderzoeksgebied quantum-akoestiek.

Drie Leidse fundamentele onderzoeken binnen de natuurkunde, chemie en medische wetenschap krijgen geld van wetenschapsfinancier NWO. Het gaat om onderzoek naar het magnetisch veld van het heelal, de rol van myeloïde cellen bij kankerimmunotherapie en de evolutie van oereiwitten.

De Leidse natuurkundigen Carlo Beenakker en Bas Hensen ontvangen 35 miljoen euro in een consortium met onderzoekers van QuTech en de TU Delft. Ze gaan de fundamentele grenzen van de quantumfysica onderzoeken.

Een belangrijke ontdekking door Leidse natuurkundigen maakt niet te kraken communicatie tussen meerdere personen mogelijk. Die communicatie kan ook nog complexe informatie betreffen.

Als meningen zich via internet steeds sneller, verder en efficiënter verspreiden, waarom vinden we dan op den duur niet allemaal hetzelfde? Econofysicus Diego Garlaschelli en collega's publiceerden een verklaring.

De zevende Leidse muurformule is af. Muurkunstenaars Ben Walenkamp en Jan Willem Bruins hebben de slingerformule van Christiaan Huygens de afgelopen weken aangebracht op De Brandmeester, een oude brandweertoren in de Plaatsteeg, achter de Breestraat in Leiden.

Vier wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een Starting Grant van de European Research Council (ERC) ontvangen. Met zo’n beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen onderzoekers met veel potentie vijf jaar lang een onderzoeksteam leiden.

Joost Frenken, hoogleraar natuurkunde aan de faculteit wiskunde en natuurwetenschappen, is benoemd tot directeur van het nieuwe Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL). De samenwerkende partijen, ASML, FOM, NWO, UvA en VU tekenen vandaag, 7 november 2013, een principeovereenkomst.

Natuurkundigen, waaronder de Leidse onderzoeker Sanli Faes, hebben een techniek ontwikkeld om snel en precies processen te bestuderen op de allerkleinste schaal. De nieuwe techniek draagt bij aan de ontwikkeling van antivirale medicatie. En er is meer mogelijk. Publicatie in ACS Nano.

Vier onderzoekers van Universiteit Leiden krijgen Open Competitie-subsidies van de NWO in het domein Exacte en Natuurwetenschappen. Het gaat onder andere om onderzoek naar afweercellen in tumoren, antibioticaresistentie en magnetische halfgeleiders.

Per 1 juni is Serge Fehr benoemd tot hoogleraar Quantum informatietheorie aan het Leidse Mathematisch Instituut (MI). Fehr is in dienst van het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) en is sinds zijn benoeming één dag per week werkzaam bij het MI. Fehrs onderzoek is gericht op de quantumcryptologie en…

Is het mogelijk om subtiele trillingen te meten die worden veroorzaakt door donkere materie die door de aarde beweegt? Een team van Nederlandse en Amerikaanse natuurkundigen heeft een nieuwe manier gevonden om mogelijk voor het eerst donkere materie te meten. Ze lieten een microscopisch kleine magneet…

Promoveren in wat voor deeltjesfysici het Mekka van de moderne wetenschap is: CERN. Voor de bijna afgestudeerde natuurkundige Marco van Woerden wordt deze droom binnenkort werkelijkheid, en mag hij zich in Genève drie jaar lang bezighouden met de fundamenten van de wetenschap.

Het gedrag van deeltjes in hoge-temperatuur supergeleiders is mogelijk beter te verklaren met de snaartheorie dan met de kwantumtheorie. Fysicus Jan Zaanen stelt dit in een artikel in Nature.

Na vele jaren voorbereiding heeft CERN een baanbrekend nieuw experiment goedgekeurd: de Search for Hidden Particles (SHiP). Alexey Boyarsky was er vanaf het begin bij betrokken. ‘We weten dat er natuurkunde ontbreekt en die willen we vinden.’

Zeldzame aardmetalen, Rare-earth materialen, zijn goede kandidaten om kwantuminformatie op te slaan, omdat de ongewenste interactie met hun omgeving minimaal is. Aan de andere kant zorgt dit gebrek aan interactie voor een erg lage respons op licht, waardoor data lezen en wegschrijven moeilijk wordt.…

Theoretisch natuurkundige dr. Anton Akhmerov heeft bij de opening van het academisch jaar de eerste Gratama Wetenschapsprijs van het Leids Universiteits Fonds ontvangen; drs. Maartje van den Heuvel, collectiespecialist Fotografie en Fotografica bij de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek,…

De quantumcomputer is onderweg, maar is de maatschappij er klaar voor? quantumcomputers hebben de reputatie moeilijk te begrijpen te zijn vanwege hun complexiteit. Dit beperkt het vermogen van de maatschappij om zich toekomstige toepassingen voor te stellen, waardoor er een kloof ontstaat tussen de…

Hoe beslist een embryonale stamcel of het een hart- of een niercel wordt? Dat is de vraag die rekenkundig biologe Maria Mircea bestudeerde voor haar promotieonderzoek. Ze keek naar de binnenkant van individuele cellen om te analyseren hoe ze veranderen. Dit is wat ze ontdekte.

Uit onderzoek van de Keuzegids Master 2012 blijkt dat de masteropleiding Physics in Leiden de beste natuurkunde masteropleiding van Nederland is. Physics in Leiden blinkt uit op de gebieden: programma, toetsing, docenten, onderzoek, vaardigheden, voorbereiding op de loopbaan, studielast, informatie,…

Fysisch chemicus Rik Mom ontwikkelde een revolutionaire manier om katalysatoren in actie tot in detail te onderzoeken. Voor zijn werk kreeg hij tijdens zijn verdediging op 29 juni de onderscheiding cum laude.

Met sensoren op de zeebodem speuren Leidse natuurkundigen naar Neutrino’s om inzicht te krijgen in de werking van deeltjesversnellers. Dat doen zij binnen twee internationale samenwerkingsverbanden; Antares en KM3NeT. Begin mei zijn de eerste sensoren succesvol geïnstalleerd. Dat blijkt uit het licht…

Ons financiële systeem heeft complexiteitstheorie nodig om crises zoals die in 2008 te voorspellen. Een internationaal team van wetenschappers, waaronder Leids natuurkundige Diego Garlaschelli, stellen dit in een artikel in Science op 19 februari.

Een koffer beplakt met stickers van verschillende universiteiten, met hierin een quantumlichtbron. Sinds april 2024 bezoekt deze koffer in Europa wetenschappers die onderzoek doen naar losse fotonen: de kleinst mogelijke hoeveelheid van licht. De koffer, ook wel ‘Q-torch’ genoemd, reist van lab naar…

Op een ogenschijnlijk gewone kubus verschijnt onder druk een patroon van hollingen en bollingen. Er is nu een methode ontwikkeld om zulke 3 dimensionale structuren te ontwerpen en maken met eenvoudige bouwstenen. Publicatie in Nature.

Complexe moleculen, waaronder de bouwstenen van het leven, ontstaan in laagjes ijs op ultrakoude stofdeeltjes (-260 oC) in de ijle ruimte tussen en rondom sterren. Om deze processen goed te begrijpen gaan Leidse sterrenkundigen een unieke opstelling ‘CRYOPAD’ voorzien van nieuwe en betere meetapparatuur.…

Afhankelijk van de omstandigheden kunnen korrelige materialen zoals zand verschillende vormen aannemen. Hoe komt deze verandering en het uiteenvallen van deze materialen tot stand? Natuurkundige Corentin Coulais ontwierp een model om de geheimen achter dit fenomeen te ontrafelen. Op 7 november verscheen…

Een bepaald soort oliedruppels verandert van vorm bij afkoelen: van bolvormig naar een twintigpuntige icosaëder naar een platte zeshoek. Twee verschillende theorieën konden dit verschijnsel niet helemaal verklaren, maar een Physical Review Letter door Ireth García-Aguilar en Luca Giomi lost het raadsel…

bachelorstudent Serafine Beugelink ontwikkelt kaartspel over elementaire deeltjes en deeltjesfysica. Ze zet succescol haar eigen bedrijf op.

Sterrenkundige Donggang Wang, natuurkundige Anne Meeussen en scheikundigen Nick Gerrits en Elliot Mock: alle vier krijgen ze van NWO een Rubicon-beurs. Met deze beurs voor jong talent gaan ze twee jaar lang onderzoek doen aan een buitenlandse universiteit.

Een nieuwe NMR-microscoop geeft natuurkundigen een verbeterd instrument om fundamentele fysische processen te onderzoeken. Het biedt ook nieuwe mogelijkheden voor de medische wetenschap, bijvoorbeeld om eiwitten beter te bestuderen in de hersenen van Alzheimerpatiënten. Publicatie in Physical Review…

Hij heeft wel een antwoord op de vraag wat het kleinste deeltje is. Carlo Beenakker, hoogleraar Theoretische natuurkunde aan de Universiteit Leiden: ‘Dat is een puntdeeltje. Zo’n deeltje is altijd nul. Elektronen zijn puntdeeltjes; ze zijn zo klein dat je ze niet kapot kunt slaan.’ Maar: Beenakker geeft…