Eiwitten organiseren zich rond onze lichaamscellen via een kracht die ze zelf veroorzaken. Ze deuken de cel in en rollen zo naar elkaar toe. Deze ontdekking geeft meer inzicht in processen als voedingsopname en hersensignalen, maar ook in malafide processen zoals Alzheimer. Publicatie in Nature’s Scientific…

Eiwitten in cellen visualiseren zonder invasieve technieken? Dat kan met behulp van fluorescentie. Michel Orrit, winnaar van de Spinozapremie 2017 én grondlegger van het vakgebied single molecule optics, legde op 18 januari aan de leden van het Natuurwetenschappelijk Gezelschap Leiden en andere geïnteresseerden…

De Leidse natuurkundigen Carlo Beenakker en Bas Hensen ontvangen 35 miljoen euro in een consortium met onderzoekers van QuTech en de TU Delft. Ze gaan de fundamentele grenzen van de quantumfysica onderzoeken.

Joost Frenken, hoogleraar natuurkunde aan de faculteit wiskunde en natuurwetenschappen, is benoemd tot directeur van het nieuwe Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL). De samenwerkende partijen, ASML, FOM, NWO, UvA en VU tekenen vandaag, 7 november 2013, een principeovereenkomst.

Een wereldberoemd lichtexperiment uit 1801, nu voor het eerst uitgevoerd met geluid. Het onderzoek van Leidse natuurkundigen leverde nieuwe kennis op, die onder andere toegepast kan worden in 5G-apparatuur en het onderzoeksgebied quantum-akoestiek.

Drie Leidse fundamentele onderzoeken binnen de natuurkunde, chemie en medische wetenschap krijgen geld van wetenschapsfinancier NWO. Het gaat om onderzoek naar het magnetisch veld van het heelal, de rol van myeloïde cellen bij kankerimmunotherapie en de evolutie van oereiwitten.

Oosterkamp ontving de penning en bijbehorende geldprijs van € 5000 tijdens zijn 'This Week’s Discoveries'-lezing op de faculteit, op dinsdag 22 maart. De Bachienepenning is een stimuleringsprijs voor jonge veelbelovende onderzoekers. Oosterkamp krijgt deze prijs vanwege zijn expertise op vele gebieden…

Als je een elastiekje uitrekt, wordt het langer. Maar stel je eens voor dat een materiaal juist korter wordt als je eraan trekt. Dat klinkt raar, niet? Toch is dat precies wat natuurkundigen van de Universiteit Leiden, AMOLF en ARCNL voor elkaar hebben gekregen.

Honderden TEDx-talks kijken en analyseren, ook dat kan onderzoek zijn. Zo blijkt uit het werk van promovendus Aletta Meinsma, die mogelijke problemen in populaire communicatie over quantumtechnologieën bestudeert. Ze legt uit hoe ze dit aanpakt en waarom het zo belangrijk is.

De regionale voorronde van de European Union Science Olympiad (EUSO) vond op vrijdag 16 december plaats op de Leidse faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen. Stan Koenis, Marouscha Puister en Lotte Kremer van het Murmellius Gymnasium in Alkmaar wisten de Leidse voorronde te winnen, waardoor ze mogen…

Hij maakt muziek, gaat twee keer per week naar de atletiekbaan en heeft zijn onderzoek volgens zijn begeleider zo goed gedaan dat het niet zou misstaan in een promotieonderzoek. Het bacheloronderzoek van Natuur- en Sterrenkundestudent Hidde Stoffels naar de eigenschappen van donkere materie is van zo’n…

Geheimzinnige eiwitvezels hopen zich op in de hersencellen van mensen met Alzheimer en andere neurodegeneratieve afwijkingen. De Leidse natuurkundige Louise Jawerth ontvangt een Vidi-onderzoekssubsidie om uit te zoeken hoe deze vezels zich vormen.

De bouw van de neutrinodetector KM3NeT op de bodem van de Middellandse Zee is afgelopen weken goed op gang gekomen. Er zijn vijf detectielijnen met elk achttien detectoren afgezonken en geïnstalleerd, en inmiddels komen de eerste meetgegevens binnen, zegt neutrino-fysicus Dorothea Samtleben.

De gangen van de Leidse bètafaculteit zijn kalm wanneer er plotseling een jonge student voorbij flitst. Even later scheert hij langs een meisje dat een houten plank vasthoudt, beplakt met tinnen blikjes, koperen draden en duct tape. Het is een scène die prima zou passen in een science fiction film als…

Natuurkundige Dorothea Samtleben is per 1 april de eerste vrouwelijke programmaleider van Nikhef, het nationaal instituut voor subatomaire fysica. Samtleben gaat hier de Neutrino Physics-groep leiden. ‘Dit is een belangrijke stap voor het Nikhef als het gaat om diversiteit.’

Leidse natuurkundigen en internationale collega's in Genève en Barcelona hebben het mechanisme bevestigd waardoor magic-angle grafeen supergeleidend wordt. Dit is een flinke stap naar het ophelderen van het mechanisme achter hoge-temperatuur-supergeleiding, een decennia oud mysterie voor natuurkundigen,…

Natuurkundige Martin van Exter werkt met licht op nanoschaal, en bevindt zich aan het front van het onderzoek naar de quantumcomputer. Maar als opleidingsdirecteur heeft hij ook een visie op natuurkunde-onderwijs. Oratie op 18 november.

Promovendus Ludwig Hoffmann gaat dankzij een Rubiconbeurs die hij op 11 april won twee jaar naar Harvard University in de VS. Met behulp van theoretische modellen bestudeert hij biologische materialen, bijvoorbeeld tijdens de morfogenese. Dit is het proces waardoor weefsels of organismen hun vorm ontwikkelen.…

Voor het eerst hebben natuurkundigen het ‘smelten’ in beeld gebracht van elektronen binnen een speciale soort isolator. Het stelt elektronen in staat om vrij te bewegen en verandert de isolator in een metaal of eventueel zelfs een superconductor. Publicatie in Nature Physics.

Ochtendyoga, je cv laten checken op de informatiemarkt, of dansen voor inclusiviteit: een kleine greep uit de activiteiten van de eerste Science PhD Day op donderdag 18 april. Zo’n 120 promovendi van alle acht instituten van onze faculteit namen deel aan de dag. ‘Een groot succes', aldus een van de…

Deeltjesversnellerinstituut CERN gaat de detector SND@LHC bouwen, een neutrinodetector bij de Large Hadron Collider (LHC). Dit is een voorganger voor SHiP, een detector die donkere materie moet gaan detecteren. Leids natuurkundige Alexey Boyarsky is een van de initiatiefnemers van beide projecten.

Vier onderzoekers van Universiteit Leiden krijgen Open Competitie-subsidies van de NWO in het domein Exacte en Natuurwetenschappen. Het gaat onder andere om onderzoek naar afweercellen in tumoren, antibioticaresistentie en magnetische halfgeleiders.

Een belangrijke ontdekking door Leidse natuurkundigen maakt niet te kraken communicatie tussen meerdere personen mogelijk. Die communicatie kan ook nog complexe informatie betreffen.

Fysisch chemicus Rik Mom ontwikkelde een revolutionaire manier om katalysatoren in actie tot in detail te onderzoeken. Voor zijn werk kreeg hij tijdens zijn verdediging op 29 juni de onderscheiding cum laude.

Theoretisch natuurkundige dr. Anton Akhmerov heeft bij de opening van het academisch jaar de eerste Gratama Wetenschapsprijs van het Leids Universiteits Fonds ontvangen; drs. Maartje van den Heuvel, collectiespecialist Fotografie en Fotografica bij de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek,…

De quantumcomputer is onderweg, maar is de maatschappij er klaar voor? quantumcomputers hebben de reputatie moeilijk te begrijpen te zijn vanwege hun complexiteit. Dit beperkt het vermogen van de maatschappij om zich toekomstige toepassingen voor te stellen, waardoor er een kloof ontstaat tussen de…

Hoe beslist een embryonale stamcel of het een hart- of een niercel wordt? Dat is de vraag die rekenkundig biologe Maria Mircea bestudeerde voor haar promotieonderzoek. Ze keek naar de binnenkant van individuele cellen om te analyseren hoe ze veranderen. Dit is wat ze ontdekte.

Zeldzame aardmetalen, Rare-earth materialen, zijn goede kandidaten om kwantuminformatie op te slaan, omdat de ongewenste interactie met hun omgeving minimaal is. Aan de andere kant zorgt dit gebrek aan interactie voor een erg lage respons op licht, waardoor data lezen en wegschrijven moeilijk wordt.…

Na vele jaren voorbereiding heeft CERN een baanbrekend nieuw experiment goedgekeurd: de Search for Hidden Particles (SHiP). Alexey Boyarsky was er vanaf het begin bij betrokken. ‘We weten dat er natuurkunde ontbreekt en die willen we vinden.’

Uit onderzoek van de Keuzegids Master 2012 blijkt dat de masteropleiding Physics in Leiden de beste natuurkunde masteropleiding van Nederland is. Physics in Leiden blinkt uit op de gebieden: programma, toetsing, docenten, onderzoek, vaardigheden, voorbereiding op de loopbaan, studielast, informatie,…

Met sensoren op de zeebodem speuren Leidse natuurkundigen naar Neutrino’s om inzicht te krijgen in de werking van deeltjesversnellers. Dat doen zij binnen twee internationale samenwerkingsverbanden; Antares en KM3NeT. Begin mei zijn de eerste sensoren succesvol geïnstalleerd. Dat blijkt uit het licht…

Complexe moleculen, waaronder de bouwstenen van het leven, ontstaan in laagjes ijs op ultrakoude stofdeeltjes (-260 oC) in de ijle ruimte tussen en rondom sterren. Om deze processen goed te begrijpen gaan Leidse sterrenkundigen een unieke opstelling ‘CRYOPAD’ voorzien van nieuwe en betere meetapparatuur.…

bachelorstudent Serafine Beugelink ontwikkelt kaartspel over elementaire deeltjes en deeltjesfysica. Ze zet succescol haar eigen bedrijf op.

Op een ogenschijnlijk gewone kubus verschijnt onder druk een patroon van hollingen en bollingen. Er is nu een methode ontwikkeld om zulke 3 dimensionale structuren te ontwerpen en maken met eenvoudige bouwstenen. Publicatie in Nature.

Ons financiële systeem heeft complexiteitstheorie nodig om crises zoals die in 2008 te voorspellen. Een internationaal team van wetenschappers, waaronder Leids natuurkundige Diego Garlaschelli, stellen dit in een artikel in Science op 19 februari.

Een koffer beplakt met stickers van verschillende universiteiten, met hierin een quantumlichtbron. Sinds april 2024 bezoekt deze koffer in Europa wetenschappers die onderzoek doen naar losse fotonen: de kleinst mogelijke hoeveelheid van licht. De koffer, ook wel ‘Q-torch’ genoemd, reist van lab naar…

Sterrenkundige Donggang Wang, natuurkundige Anne Meeussen en scheikundigen Nick Gerrits en Elliot Mock: alle vier krijgen ze van NWO een Rubicon-beurs. Met deze beurs voor jong talent gaan ze twee jaar lang onderzoek doen aan een buitenlandse universiteit.

Afhankelijk van de omstandigheden kunnen korrelige materialen zoals zand verschillende vormen aannemen. Hoe komt deze verandering en het uiteenvallen van deze materialen tot stand? Natuurkundige Corentin Coulais ontwierp een model om de geheimen achter dit fenomeen te ontrafelen. Op 7 november verscheen…

Een nieuwe NMR-microscoop geeft natuurkundigen een verbeterd instrument om fundamentele fysische processen te onderzoeken. Het biedt ook nieuwe mogelijkheden voor de medische wetenschap, bijvoorbeeld om eiwitten beter te bestuderen in de hersenen van Alzheimerpatiënten. Publicatie in Physical Review…

Elektrongolven kunnen elkaar versterken maar ook tegenwerken. Dit heet destructieve interferentie. Uit metingen aan kleine structuren bij lage temperaturen was al bekend dat dit kan leiden tot een lagere geleiding. Een team van wetenschappers van o.a. de Universiteit Leiden en de Rijksuniversiteit Groningen…

Een bepaald soort oliedruppels verandert van vorm bij afkoelen: van bolvormig naar een twintigpuntige icosaëder naar een platte zeshoek. Twee verschillende theorieën konden dit verschijnsel niet helemaal verklaren, maar een Physical Review Letter door Ireth García-Aguilar en Luca Giomi lost het raadsel…

Licht kaatst terug in een spiegel, maar waar gebeurt dat reflecteren nu eigenlijk precies? Dat hangt er maar helemaal vanaf, ontdekten Martin van Exter en Corné Koks. Hun precieze berekeningen, gepubliceerd in Optics Express, zijn van belang voor het ontwerp van trilholtes voor licht die bruikbaar zijn…

Jianfeng Ge and Milan Allen of Leiden University look for majorana quasiparticles using shot noise measurements

Hij heeft wel een antwoord op de vraag wat het kleinste deeltje is. Carlo Beenakker, hoogleraar Theoretische natuurkunde aan de Universiteit Leiden: ‘Dat is een puntdeeltje. Zo’n deeltje is altijd nul. Elektronen zijn puntdeeltjes; ze zijn zo klein dat je ze niet kapot kunt slaan.’ Maar: Beenakker geeft…

Natuurkundigen, waaronder de Leidse onderzoeker Sanli Faes, hebben een techniek ontwikkeld om snel en precies processen te bestuderen op de allerkleinste schaal. De nieuwe techniek draagt bij aan de ontwikkeling van antivirale medicatie. En er is meer mogelijk. Publicatie in ACS Nano.

Vier wetenschappers van de Universiteit Leiden hebben een Starting Grant van de European Research Council (ERC) ontvangen. Met zo’n beurs van maximaal twee miljoen euro kunnen onderzoekers met veel potentie vijf jaar lang een onderzoeksteam leiden.

De traditionele scheiding van leeuwen in een Afrikaanse en een Aziatische ondersoort is onterecht, zegt bioloog Laura Bertola. In Afrika leven twee ondersoorten. Promotie 18 maart.

De Science faculteiten van de Universitas Indonesia (UI) en de Universiteit Leiden sloten op dinsdag 12 april een overeenkomst die de samenwerking tussen beide faculteiten versterkt. De overeenkomst werd getekend als afsluiting van een tweedaags bezoek van een delegatie uit Indonesië. De delegatie,…

Onderzoekers van het Leiden Institute of Physics en FOM-instituut AMOLF maakten een rubberen staaf die bij minder druk juist sneller doorbuigt. Een artikel over het onderzoek, in samenwerking met Harvard University, verscheen op 21 juli in Physical Review Letters.

Flitsende leptonen en knallende quarks: wartaal? Welnee. De lezingenreeks Expeditie deeltjesfysica neemt je mee naar de wereld van de allerkleinste deeltjes.