NWO kent de titel Simon Stevin Meester 2017 toe aan Prof. Andrew Webb, hoogleraar MRI-fysica aan het LUMC en docent bij de opleiding natuurkunde in Leiden. Aan de prijs is een bedrag van 500.000 euro verbonden. Webb kan met dit bedrag nieuwe MRI-technieken ontwikkelen, waarmee je ziektes in een veel…

Leidse natuurkundigen stuitten op een verrassende interactie tussen elektronen en een resistlaag. De resistlaag blijkt elektrisch op te laden en te ontladen door invallende elektronen. Publicatie in Physical Review Letters.

De manier waarop genen zijn opgevouwen bepaalt hoe vaak ze tot uiting komen in ons lichaam. Leidse biofysici hebben nu als eerste deze structuur molecuul-voor-molecuul ontrafeld. Publicatie op 1 december in Nature’s Scientific Reports.

Speciale versterkstoffen kunnen MRI-scanners honderden malen gevoeliger maken. Leidse fysici hebben nu een methode gevonden om hun efficiëntie te toetsen. Gevoeligere MRI-scans kunnen bijvoorbeeld taaislijmziekte of Parkinson begrijpelijker maken. Publicatie op 18 januari in PCCP.

Als computers werken op supergeleidende stroom, verbruiken ze geen energie. Leidse natuurkundigen hebben nu controle over een nieuw soort supergeleidende geheugenelementen. Publicatie in Nature Communications.

Er bestaan al decennialang aanwijzingen voor een verband tussen een verhoogd ijzergehalte in de hersenen en de ziekte van Alzheimer. Leidse natuurkundigen vinden dit verband nu ook, waarbij ze onderscheid maken tussen verschillende ijzervormen. Ze identificeren specifieke vormen van ijzer die toenemen…

Volgens het standaardrecept voor een quantumcomputer met Majorana’s als bouwstenen moet je ze omzetten in qubits. Maar een veelbelovende toepassing van quantum computing—quantumchemie—vereist dat deze qubits opnieuw transformeren, in zogenoemde fermionen. Natuurkundigen uit Leiden en Delft stellen voor…

De Universiteit Leiden benoemt John van Noort tot hoogleraar biofysica. Hij onderzoekt de manier waarop DNA in ons lichaam wordt opgevouwen en uitgelezen.

De Nederlandse Onderzoeksschool voor Theoretische Fysica (DRSTP) heeft uitstekende rapportcijfers gekregen van een onafhankelijk internationaal comité. DRSTP is een school voor PhD-training die is ontstaan uit een samenwerking tussen de theoretische natuurkunde-afdelingen op zes Nederlandse universiteiten—waaronder…

Een essentieel eiwit dat onze hartslag reguleert blijkt ook belangrijk te zijn voor kankercellen. De ontdekking zou kunnen leiden tot nieuwe behandelingen tegen uitzaaiing. Publicatie in Science Signaling op 4 april.

Kosmologen hebben vele mogelijke modellen voor het heelal, waarvan er slechts één kan kloppen. Een nieuw stroomdiagram kan er een aantal uitsluiten wanneer twee specifieke eigenschappen van het universum nauwkeurig zijn gemeten. Publicatie in Physical Review D op 7 November.

Experimenten met STM-scanning op slecht geleidende materialen zijn uitdagend, en veroorzaken soms een verstoringseffect. Een nieuw model corrigeert voor dit effect, zodat fysici beter in staat zijn om materialen te bestuderen tijdens hun missie om onconventionele supergeleiding te begrijpen. Publicatie…

Groen is duurzaam, maar waarom is duurzaam niet zwart? Er zijn allerlei smoesjes bedacht om planten te excuseren voor het feit dat zij het beschikbare zonlicht niet maximaal lijken te benutten, maar geen daarvan verklaart waarom ze na twee miljard jaar evolutie nog steeds niet zwart zijn, zoals onze…

Wetenschappers hebben een neutrino ontdekt met de hoogste energie ooit gemeten. Leidse natuurkundigen Maarten de Jong en Dorothea Samtleben werkten mee aan dit project, waarover afgelopen week te lezen was in alle kranten en op alle online media.

De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) heeft in totaal 16,1 miljoen euro toegekend aan zes nieuwe onderzoeksprogramma's in de Nederlandse natuurkunde.

Maar liefst tien Leidse studenten kregen een prijs van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (KHMW) op voordracht van hun eigen opleiding.

Leidse natuurkundigen van de Universiteit Leiden ontwikkelen slimme chips die ze met licht kunnen instellen. De chips zijn energiezuiniger dan traditionele chips, omdat ze niet continu stroom nodig hebben. Voor dit onderzoek ontvangen ze de komende jaren financiering vanuit de NWO en het Groeifonds…

De foto van het Leidse microbootje ging de hele wereld over, van de BBC tot Arabische scheepsvaartblogs. Maar de groep van Daniela Kraft heeft nog veel meer verschillende 3D-geprinte microzwemmers op voorraad. Voor onderzoek naar die veelvormige actieve deeltjes ontvangt Kraft een Vidi-subsidie.

Quantum, machine learning, AI en qubits. Quantum Leiden bundelt onderzoek en onderwijs van Universiteit Leiden naar supercomputers of quantumcomputers

Vier jonge Leidse onderzoekers kunnen met een Rubiconsubsidie van NWO naar het buitenland. En net als voorgaande jaren komt tegen de bedoeling van de Rubicon een Nederlandse onderzoeker van een andere universiteit naar Leiden.

Een koffer als boodschapper van quantumwetenschap. Dat is het idee achter QuanTour, een project dat onderzoekers van twaalf Europese universiteiten verbindt. In december streek de koffer neer in Leiden. Een maand later is het tijd om het stokje door te geven aan Kopenhagen. Maar wat gebeurde ermee in…

Een stukje geribbeld rubber functioneert als een eenvoudige computer, met geheugen en het vermogen om tot twee te tellen. Leidse natuurkundige onderzoekers publiceren erover in het tijdschrift PNAS. ‘Simpele materialen kunnen informatie verwerken, en wij zijn bezig de principes daarvan te achterhale…

Wrijving zet nuttige energie om in nutteloze warmte, en vermorst zo minstens 5 procent van alle welvaart in de wereld. Fysicus Joost Frenken wil wrijving tot vrijwel nul reduceren met nanostructuren op basis van grafeen. Dankzij een Advanced ERC Grant van 2,5 miljoen euro , kan hij dit onderzoek nu…

Fotosynthese werkt alleen optimaal als een plant zich kan aanpassen aan verandering in de lichtinval. Natuurkundige Martina Huber ontdekte dat een flexibele staart van een bepaald eiwit het middel kan zijn waarmee de plant die aanpassing op het licht teweeg kan brengen. Haar ontdekking wordt op 5 maart…

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen heeft veertien nieuwe leden gekozen, waaronder vier Leidse en twee daarvan zijn van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen.

Drie Leidse wetenschappers ontvangen een ERC Advanced Grant. Daarmee doen zij de komende vijf jaar onderzoek naar exoplaneten, de vrije wil en deeltjesfysica.

Martin van Hecke en Lennard Kwakernaak ontwikkelen in hun onderzoek met universiteit leiden en amolf een mechanisch metamateriaal dat tot tien kan tellen.

De Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie heeft 9,9 miljoen euro toegekend aan vijf nieuwe onderzoeksprogramma's waar de Nederlandse natuurkunde internationaal in uitblinkt en waarbij het wetenschappelijk en maatschappelijk belang duidelijk aanwezig is. Bij drie van de vijf programma’s zijn…

Het is alsof zijn familie er een abonnement op heeft: natuurkundige Louk Rademaker is de vierde generatie die promotie-onderzoek deed aan de Universiteit Leiden. Van wiskundige raadsels en Indonesische talen tot waterschaarste in Kameroen en de digitalisering van strafrecht.

Een nieuwe natuurkundige techniek maakt de weg vrij om het gedrag te bestuderen van Aβ-peptide. Het is bekend dat dit eiwit een rol speelt bij Alzheimer, maar voor effectieve medicatie is het nodig om te weten wat het precies doet. Publicatie op 16 maart in Journal of Biological Physics.

Negentien Leidse recent gepromoveerde onderzoekers kregen deze herfst een Veni-subsidie van NWO toegekend, zeven daarvan zijn voor onze faculteit. Elke onderzoeker krijgt 250.000 euro voor drie jaar onderzoek. Landelijk werden161 projecten gehonoreerd.

Natuurkundige Scott Waitukaitis ontvangt een NWO Veni-beurs om onderzoek te doen naar het Leidenfrost-effect voor squishy materialen. Dit effect is bekend van dansende waterdruppels op een hete koekenpan.

Natuurkundige Joan van der Waals werd op 2 mei honderd. Reden om hem, op gepaste afstand, te feliciteren.

De KM3NeT neutrinodetector viert de installatie van de eerste reeks detectoren in de Middellandse Zee aan de Franse kust. KM3NeT gaat metingen verrichten aan de spookachtige smaakverandering van neutrino’s. Leids natuurkundige Dorothea Samtleben is nauw betrokken bij het project.

Leids fysicus Sander Otte heeft samen met een onderzoeksteam van IBM in Californië een doorbraak bereikt in het begrijpen van een fascinerend fundamenteel wetenschappelijk fenomeen: het Kondo-effect. De onderzoekers beschrijven de resultaten van hun onderzoek deze maand in het tijdschrift Nature Phy…

Leidse natuurkundigen hebben de systematiek ontdekt achter isolerende materialen waarin collectief kwantumgedrag van elektronen ongestoord kan blijven bestaan. Het gaat om zogenoemde topologische isolatoren. Met het Leidse ‘recept’ wordt het eenvoudiger materialen te zoeken waarmee supersnelle elektronica…

Twee Leidse onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen hebben een NWO-XS-subsidie ontvangen voor hun onderzoek. Het gaat om veelbelovende, maar ook risicovolle projecten. Macrofagen die bacteriën vangen en dataopslag gemaakt van 2D-materialen vielen bij de jury in de smaak.

Werkt zwaartekracht hetzelfde als je kijkt naar de grootste schalen in ons universum? Dat gaat de Leidse natuurkundige Alessandra Silvestri onderzoeken met een ERC Consolidator-beurs van 2 miljoen euro. ‘We gaan ervan uit dat het zo is, maar we weten het eigenlijk niet.’

Drs. Richard van Rijn verhelderde met nieuwe technieken een veelgebruikte chemische reactie: het verbranden van koolmonoxide in een autokatalysator. Promotie op 8 mei.

Pakketjes van DNA-strengen met daarin zilver, slechts twee of drie nanometer groot. Leidse natuurkundigen Donny de Bruin en Dirk Bouwmeester maken deze pakketjes, die uit zichzelf levende cellen in gaan. Met licht activeren ze vervolgens het zilver waardoor de cellen kapotgaan. En dat kan weer helpen…

Metamaterialen hebben eigenschappen die afhankelijk zijn van hun vorm en architectuur. Onderzoekers van AMOLF, Universiteit Leiden en de Universiteit van Tel Aviv vonden een nieuwe manier om deze metamaterialen en hun eigenschappen te ontwerpen door expres foutjes in te bouwen. Ze publiceren hun resultaten…

‘Het was nog nooit zo makkelijk om een Studium Generale reeks op te zetten.’ Met deze woorden bedankte organisator Tilman Grünewald spreker Frank den Hollander, die op maandag 20 februari de Studium Generale-reeks over complexe netwerken aftrapte.

De natuurkundigen Carlo Beenakker en Dirk Bouwmeester spraken over kwantumverstrengeling op een mini-symposium van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Zij legden uit dat er een ‘spookachtige’ verstrengeling bestaat tussen elementaire deeltjes, en hoe we daar nuttig gebruik…

Opening van het Quantum Delta NL (QDNL) Talent & Learning Centre (TLC) Leiden-Delft.

Een stroom rijdende auto’s kan vastlopen in een file. Net zo kunnen materialen als zand, tandpasta of scheerschuim van vloeiend gedrag overgaan in een vaste, stevige toestand. Prof.dr. Martin van Hecke kan dankzij een Vici-beurs onderzoeken hoe extreem het er in de stof aan toegaat tijdens zo’n over…