Negentien Leidse recent gepromoveerde onderzoekers kregen deze herfst een Veni-subsidie van NWO toegekend, zeven daarvan zijn voor onze faculteit. Elke onderzoeker krijgt 250.000 euro voor drie jaar onderzoek. Landelijk werden161 projecten gehonoreerd.

Natuurkundige Scott Waitukaitis ontvangt een NWO Veni-beurs om onderzoek te doen naar het Leidenfrost-effect voor squishy materialen. Dit effect is bekend van dansende waterdruppels op een hete koekenpan.

Natuurkundige Joan van der Waals werd op 2 mei honderd. Reden om hem, op gepaste afstand, te feliciteren.

De KM3NeT neutrinodetector viert de installatie van de eerste reeks detectoren in de Middellandse Zee aan de Franse kust. KM3NeT gaat metingen verrichten aan de spookachtige smaakverandering van neutrino’s. Leids natuurkundige Dorothea Samtleben is nauw betrokken bij het project.

Leids fysicus Sander Otte heeft samen met een onderzoeksteam van IBM in Californië een doorbraak bereikt in het begrijpen van een fascinerend fundamenteel wetenschappelijk fenomeen: het Kondo-effect. De onderzoekers beschrijven de resultaten van hun onderzoek deze maand in het tijdschrift Nature Phy…

Leidse natuurkundigen hebben de systematiek ontdekt achter isolerende materialen waarin collectief kwantumgedrag van elektronen ongestoord kan blijven bestaan. Het gaat om zogenoemde topologische isolatoren. Met het Leidse ‘recept’ wordt het eenvoudiger materialen te zoeken waarmee supersnelle elektronica…

Twee Leidse onderzoekers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen hebben een NWO-XS-subsidie ontvangen voor hun onderzoek. Het gaat om veelbelovende, maar ook risicovolle projecten. Macrofagen die bacteriën vangen en dataopslag gemaakt van 2D-materialen vielen bij de jury in de smaak.

Werkt zwaartekracht hetzelfde als je kijkt naar de grootste schalen in ons universum? Dat gaat de Leidse natuurkundige Alessandra Silvestri onderzoeken met een ERC Consolidator-beurs van 2 miljoen euro. ‘We gaan ervan uit dat het zo is, maar we weten het eigenlijk niet.’

Drs. Richard van Rijn verhelderde met nieuwe technieken een veelgebruikte chemische reactie: het verbranden van koolmonoxide in een autokatalysator. Promotie op 8 mei.

Pakketjes van DNA-strengen met daarin zilver, slechts twee of drie nanometer groot. Leidse natuurkundigen Donny de Bruin en Dirk Bouwmeester maken deze pakketjes, die uit zichzelf levende cellen in gaan. Met licht activeren ze vervolgens het zilver waardoor de cellen kapotgaan. En dat kan weer helpen…

Metamaterialen hebben eigenschappen die afhankelijk zijn van hun vorm en architectuur. Onderzoekers van AMOLF, Universiteit Leiden en de Universiteit van Tel Aviv vonden een nieuwe manier om deze metamaterialen en hun eigenschappen te ontwerpen door expres foutjes in te bouwen. Ze publiceren hun resultaten…

‘Het was nog nooit zo makkelijk om een Studium Generale reeks op te zetten.’ Met deze woorden bedankte organisator Tilman Grünewald spreker Frank den Hollander, die op maandag 20 februari de Studium Generale-reeks over complexe netwerken aftrapte.

De natuurkundigen Carlo Beenakker en Dirk Bouwmeester spraken over kwantumverstrengeling op een mini-symposium van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Zij legden uit dat er een ‘spookachtige’ verstrengeling bestaat tussen elementaire deeltjes, en hoe we daar nuttig gebruik…

Opening van het Quantum Delta NL (QDNL) Talent & Learning Centre (TLC) Leiden-Delft.

Een stroom rijdende auto’s kan vastlopen in een file. Net zo kunnen materialen als zand, tandpasta of scheerschuim van vloeiend gedrag overgaan in een vaste, stevige toestand. Prof.dr. Martin van Hecke kan dankzij een Vici-beurs onderzoeken hoe extreem het er in de stof aan toegaat tijdens zo’n over…

Kunnen we quantumcomputers gebruiken op een manier die ook maatschappelijk relevant is? Met behulp van een NWA-subsidie van 2 miljoen euro gaat de Universiteit Leiden samen met partners zoals Surf, Google en Volkswagen aan de slag om aan te tonen dat quantumcomputers ook buiten het lab van waarde zi…

Maar liefst vier Leidse jonge excellente onderzoekers, dr. Martina Huber, dr. Mario van der Stelt, dr. Roxanne Kieltyka en dr. Dennis Hetterscheid hebben een ECHO subsidie van € 260.000 euro toegekend gekregen. Hiermee kunnen hun onderzoeksprojecten van start gaan.

Koning Willem-Alexander opende op 6 december 2016 de nieuwbouw van de Leidse instrumentmakers School. Studenten van deze vakopleiding maken onder andere instrumenten voor wetenschappelijk onderzoek.

Het gedrag van deeltjes in hoge-temperatuur supergeleiders is mogelijk beter te verklaren met de snaartheorie dan met de kwantumtheorie. Fysicus Jan Zaanen stelt dit in een artikel in Nature.

Grafeen, het slechts één koolstofatoom dunne wondermateriaal, belooft prachtige toepassingen als slijtvaste, wrijvingsloze coating. Maar dan moet men de productie van grote stukken grafeen nauwkeurig onder controle kunnen houden. Dirk van Baarle onderzocht op atomaire schaal hoe grafeen aangroeit en…

Prof.dr.ir. Hans Hilgenkamp wordt per 1 september hoogleraar Experimentele natuurkunde bij de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen. Het betreft een kleine deeltijdaanstelling; Hilgenkamp is en blijft ook hoogleraar bij de Universiteit Twente.

Zijn Weyldeeltjes de ideale geleiders? Spelen celwandloze cellen een rol in chronische Tuberculose-infecties? Deze vragen willen Carlo Beenakker en Dennis Claessen beantwoorden. Ze ontvingen hiervoor een ENW-KLEIN-subsidie van NWO. Met de beurzen wil NWO vernieuwend, fundamenteel onderzoek stimulere…

‘De laatste 30 jaar gaat het slecht met de Europese paling. Een afname van de populatie van meer dan 90% vond plaats. De precieze oorzaken van de teruggang zijn niet bekend’ vertelt Dr. Christian Tudorache. Hij doet onderzoek naar de fysiologische en ecologische omstandigheden waarmee deze diersoort…

Op een buitenmuur van Museum Boerhaave is vanaf 24 november bij wijze van ‘muurgedicht’ de sleutelformule van Albert Einsteins algemene relativiteitstheorie te zien. Het is de eerste geschilderde formule in een reeks van tien. Natuurkundige Sense Jan van der Molen is een van de initiatiefnemers.

Korrelige materialen als tandpasta, zand, scheerschuim en mayonaise verstijven niet altijd als ze dicht samengepakt worden, hebben onderzoekers onder leiding van de Leidse natuurkundige prof.dr. Martin van Hecke ontdekt. Zelfs als deze materialen zich verzetten tegen samendrukking, bieden zij vaak geen…

De European Research Council (ERC) heeft een Advanced Grant toegekend aan twee Leidse onderzoekers. Joke Meijer gaat onderzoek doen naar de invloed van de biologische klok op onze gezondheid. Carlo Beenakker gaat op zoek naar Majorana-deeltjes in supergeleiders.

Hans Hilgenkamp, hoogleraar Experimentele natuurkunde, legt zondag 22 juli op het Achterhoekse festival Zwarte Cross in Lichtenvoorde uit wat supergeleiding is. In elk geval ook super cool.

Natuurkundestudent Barry van der Meer heeft woensdag de VWN/NWO studentenbeurs in ontvangst genomen. Deze beurs dekt de registratiekosten voor de World Conference of Science Journalists 2009, die van 30 juni t/m 2 juli in Londen gehouden zal worden.

‘Microscopen zijn veruit het minst begrepen, meest inefficiënt gebruikt en het meest mishandeld van alle laboratoriuminstrumenten,’ luidt de quote op de kantoormuur van microscoopondersteuners Joost Willemse en Gerda Lamers. Het omschrijft precies waarom zij de cursus microscopie voor beginnende promovendi…

Met elektronspins hebben natuurkundigen het bindingsproces onderzocht van het eiwit α-synucleïne, dat wordt geassocieerd met de ziekte van Parkinson. Wat blijkt is dat het eiwit op een verrassend efficiënte manier bindt aan een hersenmembraan. Met deze in Leiden ontwikkelde methode hebben de onderzoekers…

Met de nodige maatregelen starten onderzoekers hun werkzaamheden in verschillende laboratoria weer deels op. Het Leidse Cell Observatory is één van de plekken waar wetenschappers sinds 11 mei hun labwerk hervatten.

Martin van Hecke krijgt een ERC-onderzoekssubsidie van 2,5 miljoen euro voor onderzoek van zijn groep naar materialen die informatie verwerken. Een plakje rubber dat tot tien kan tellen is er al.

De Nobelprijs voor Natuurkunde 2016 gaat naar David Thouless, Michael Kosterlitz en Duncan Haldane voor theoretische ontdekkingen in het veld van topologische materialen. Haldane werkte een deel van 2008 in Leiden; hij is de 14e Lorentzhoogleraar met een Nobelprijs.

Doorzichtige moleculen stuk voor stuk bekijken onder een lichtmicroscoop. Dat kan door ze te binden aan een gouden nanostaafje. De Leidse natuurkundigen dr. Peter Zijlstra en prof.dr. Michel Orrit hebben dit experimenteel aangetoond. Hun artikel staat vanaf 15 april op de website van Nature Nanotech…

Katalysatoren, zoals die in de auto, bestaan vaak uit piepkleine metaalbolletjes. Op hun oppervlak verlopen de chemische reacties extra snel. Een katalysator zorgt ervoor dat de chemische reactie tussen twee stoffen sneller of beter verloopt. Katalysatoren zijn onmisbaar in de chemische industrie. De…

De diepzeetelescoop KM3NeT, al een groot succes, krijgt een flinke upgrade. Met een nieuw soort microfoon voor onder water gaat de telescoop proberen het geluid op te vangen dat neutrino’s maken wanneer ze door de zee razen. De verzamelde gegevens zijn ook interessant voor onderzoek naar het leven in…

De groep van Tjerk Oosterkamp doet misschien wel het koudste onderzoek ter wereld. De onderzoekers hebben een sensor afgekoeld tot minder dan 2 millikelvin - bijna zo koud als het absolute nulpunt. Daarmee kunnen ze extreem gevoelige metingen doen. Promovendus Jaimy Plugge hielp bij het bouwen van de…

Eiwitten in de membranen van een cel laten zich notoir moeilijk onderzoeken. Vandaar dat oppervlaktefysicus Tjerk Oosterkamp en collega’s hard werken aan een nieuwe techniek om ze zichtbaar te maken. Vandaag publiceren de fysici in Nature over het ‘eerste licht’ van hun nieuwe microscoop.

Majoranadeeltjes hebben wat minder goede publiciteit achter de rug, nu een publicatie over hun ontdekking in ultrakoude nanodraadjes is teruggetrokken. Maar Leidse natuurkundigen hebben een nieuwe deur geopend naar de detectie van Majorana's in een ander experimenteel systeem: Fu-Kane heterostructuren,…

Natuurkundigen, onder wie de Leidse Dorothea Samtleben, bouwen aan een reusachtige onderwatertelescoop om de oorsprong van neutrinos te ontrafelen en het mysterie rond donkere materie op te helderen. De eerste detector is inmiddels geïnstalleerd. Eenmaal af heeft de telescoop het volume van drie kubieke…

Het Kamerling Onnes Gebouw (KOG), waar Heike Kamerligh Onnes in 1908 in zijn koudelab temperaturen nabij het absolute nulpunt bereikte (-269 Celcius) en waar Hendrik Lorentz en Pieter Zeeman in 1896 ontdekten dat er lichte geladen deeltjes (elektronen) in de materie rondbewegen, is erkend als ‘EPS Historic…

Leidse natuurkundigen helpen Wageningse plantenonderzoekers bij het onderzoeken van onvoorspelbare plantenembryo's. Ze brengen een twee-fotonen-fluorescentiemicroscoop in stelling, met hulp van een onderzoekssubsidie van ZonMW.

Leidse biofysici hebben een nieuwe potentiële manier gevonden om uitzaaiing van kanker te voorkomen. Ze hebben zogenaamde ‘zinkgaten’ op de cellen gelokaliseerd waar receptoreiwitten van het oppervlak verdwijnen. Als een medicijn deze eiwitten richting een zinkgat kan duwen, blijft de kankercel op zijn…

Microscopisch kleine zwemmers zoals bacteriën zwemmen niet altijd alleen. Informatie uitwisselen en samenwerken kan namelijk voordelen hebben. Stefania Ketzetzi en collega's tonen in Nature Communications aan dat ook door mensen gemaakte microzwemmers kunnen samenwerken.

Het Quantum Delta NL-programma, waaraan de Universiteit Leiden deelneemt, krijgt 615 miljoen euro uit het Nationaal Groeifonds om Nederland te ontwikkelen tot een koploper in quantumtechnologie. Dit werd vandaag bekend gemaakt bij de presentatie van de winnende voorstellen in Den Haag.

Econofysica-autoriteit prof.dr. Rosario Mantegna houdt op 1 april een lezing in Leiden. De natuurkunde, sleutel tot het raadsel van ons ontstaan, kan ook helpen bij het oplossen van complexe financiële, sociale en economische vraagstukken. Het nog jonge vakgebied van de econofysica richt zich daarop…

Kleinere computerchips, smallere cameraatjes; ze worden steeds moeilijker om te maken. Maar wat als de bouwstenen zichzelf opbouwen? Natuurkundige Daniela Kraft bedacht een methode om deeltjes aan te sturen in samenklonteren. Publicatie in ACS Nano.

Dit jaar hebben maar liefst twee Leidse natuurkundigen een prestigieuze ERC Starting Grant in de wacht gesleept. Met een budget van 1,5 miljoen euro is dit een van de grootste individuele beurzen voor wetenschappers.

Moleculen zijn uiterst moeilijk om te zien in zichtbaar licht, vooral zonder gebruik van fluorescentie. Leidse natuurkundigen hebben nu hun optische techniek gevoelig genoeg gemaakt om de moleculen van hun interesse in alle maten in beeld te brengen. Publicatie in Nanoletters.

Zonder elektronica die computertaken uitvoert zou ons dagelijks leven er heel anders uitzien. Apparaten zoals liften, verkoopautomaten, draaihekken, wasmachines en zelfs verkeerslichten maken gebruik van een eenvoudige vorm van elektronisch computergebruik om van de ene toestand naar de andere over…