Lezing, Studium Generale

Lezing, Studium Generale

Jager-verzamelaars vergaren hun voedsel met complexe gender-specifieke verzameltechnieken voor een relatief stabiele en diverse toevoer van energie. Nieuw onderzoek toont aan dat de specialisatie van jongens en meisjes al op zeer jonge leeftijd start. Waarschijnlijk ontwikkelden mensen hierdoor een…

Misselijkheid, zenuwpijn en haaruitval: een greep uit de nare bijwerkingen van chemotherapie. Het kan ook anders, liet biochemicus Liyan Zhang zien. Samen met onder meer Leidse biologen deed ze onderzoek naar een medicijn dat alleen actief is in combinatie met licht. Zhang promoveert op 4 juli.

Steeds vaker verdwalen, familieleden niet meer herkennen of woorden en namen vergeten: het zijn bekende symptomen van de ziekte van Alzheimer. Psychologen hebben nu ontdekt dat de ziekte zich ook op subtielere manier uit: in het ritme van een vingertik.

‘We hebben geen mechanismen in de hersenen gevonden voor overdracht van kindermishandeling tussen de generaties. Wel vonden we dat de effecten van ervaren verwaarlozing en ervaren mishandeling op het brein verschillend waren’, concludeert Lisa van den Berg (Klinische psychologie). Promotie op 30 jun…

Als hoogleraar translationele neuro-oncologie in het LUMC onderzoekt Marike Broekman hoe hersentumoren beter te behandelen.

Weinig onderzoekers zien heil in onderzoek naar glioblastoom, een ongeneselijke hersentumor. Alexander Kros bracht collega’s bij elkaar die de uitdaging aangaan. Europese onderzoeksfinancier ERC stelde onlangs 10,6 miljoen euro ter beschikking, een jaar eerder stelde NWO 3 miljoen euro beschikbaar.…

Welke invloed had de lockdown op jongeren? Leidse wetenschappers startten al in het eerste jaar van de covid-pandemie een onderzoek hiernaar. Ze ontdekten een effect op de ontwikkeling van de hersengebieden die betrokken zijn bij sociaal gedrag. De onderzoekers publiceerden hun ontdekking in Scientific…

Wat kun je doen tegen pesten? Hoe motiveer je jongeren? Op het symposium van NeurolabNL lanceerde een multidisciplinair onderzoeksteam een interactief boek voor docenten en jeugdhulpverleners. Het digitale boek biedt de nieuwste inzichten en veel handige tools en adviezen. Kinderombudsvrouw Margrite…

Een pestverleden, misbruik of heftige scheiding. Veel jongeren ervaren mentale problemen na traumatische ervaringen. Maar hoe komt het dat sommigen daar veel meer last van hebben dan anderen? Daar doet Hannah Dorsman binnen het Thrive-project onderzoek naar.

'We can uncover new, non-pharmacological strategies to help individuals, especially those struggling with weight los.' Psychologist Aleksandrina Skvortsova receives a LUF grant for her research project 'Mind Over Meal: Unraveling placebo effects on hunger, food-related brain activity and food choice…

In het LUMC in Leiden onderzoeken ontwikkelingspsychologen hoe kinderen en jongeren omgaan met emoties. Daarvoor maken ze een mri-scan van de hersenen van de deelnemers (9 - 16 jaar). De 11-jarige Olivier in het Jeugdjournaal: ‘Ik vind het leuk om het onderzoek te helpen.’ Wil je ook de wetenschappers…

Leiden was in 2022 de Europese Stad van de Wetenschap. Omdat wetenschap toegankelijk moet zijn voor iedereen, kunnen burgers sindsdien via Postbus 71 vragen stellen aan wetenschappers. Fenna Poletiek beantwoordde vragen over bewustzijn, de efficiëntie van taal en hoe je het beste een programmeertaal…

Wanneer ben je (seksueel) volwassen? Een KNAW-subsidie stelt universitair docent Rafal Matuszewski van het Instituut voor geschiedenis in staat om een interdisciplinaire workshop over deze vraag te organiseren.

De schedel doorboren met een ijspriem, onverdoofd shocks toedienen of bloedzuigers in de baarmoeder aanbrengen: geen middeleeuwse martelmethoden, maar therapieën uit de geneeskunde. Willem van der Does schreef er een boek over. ‘Artsen voerden zo'n behandeling met de beste bedoelingen uit.’

Onderzoekers van de universiteiten van Amsterdam en Leiden hebben samen met het Nederlands Kanker Instituut en Oncode Institute een ERC Synergy Grant van 10,6 miljoen euro ontvangen. Daarmee willen ze een nieuwe aanpak ontwikkelen voor de bestrijding van glioblastoom, een dodelijke primaire hersentumor…

Congres/symposium

Hoe spoor je mensen met een hoog risico op hart- en herseninfarcten op? En hoe kun je slagaderverkalking beter behandelen? Die vragen houden onderzoeker Marie Depuydt bezig. Ze doet onderzoek naar cellen van ons afweersysteem die ervoor zorgen dat slagaderverkalking steeds erger wordt. ‘Het is een uitdagende…

Mensen nemen de wereld waar via verschillende zintuigen: we zien, voelen, horen, proeven en ruiken. De verschillende zintuigen waarmee we waarnemen bestaan uit meerdere informatie kanalen, ook wel multimodaal genoemd. Betekent dit dat wat we waarnemen als multimedia kan worden gezien?

De vibes van jonge wetenschappers vullen de Stadsgehoorzaal tijdens het symposium ‘Development Matters’. Eveline Crone: ‘Elkaar live ontmoeten is voor je wetenschappelijke ontwikkeling zo belangrijk.’ Tijd voor een tussenstand in de 10-jarige zoektocht naar de ontwikkeling van hersenen en gedrag van…

Kunnen mensen aanvoelen waar het noorden is, door middel van zogenoemde magnetoreceptie? Die vraag intrigeert masterstudent Björn Keyser (Media Technology) zo erg dat hij een crowdfundingsactie heeft opgezet om dit samen met het California Institute of Technology te onderzoeken.

Inzicht in het gedrag van kleine druppels in onze cellen kan helpen in de zoektocht naar nieuwe medicijnen,. Een team van Leidse onderzoekers heeft een baanbrekende methode ontwikkeld om te onderzoeken hoe kleine celdruppels veranderen van vloeibaar naar vast. Deze overgang speelt een rol bij verschillende…

Nog een paar weken, dan barst in Leiden een festival los vol verleidelijke kennisactiviteiten. Vanaf januari is de stad 365 dagen lang European City of Science. Veel wetenschappers doen enthousiast mee. ‘Ik zie er een kans in om mensen de vreugde te laten voelen van samen iets nieuws te ontdekken.’

Een team met ontwikkelingspsychologen en pedagogen betrekt jongeren bij de communicatie over hersenontwikkeling. Een tweede team met neurowetenschappers vertelt over onderzoek naar muziek en ruimtelijke vaardigheden en zoekt naar gezondheidstoepassingen. Daarvoor ontvangen beide teams een bijdrage van…

'Psychologen denken dat ik een taalkundige ben, maar taalkundigen denken dat ik een psycholoog ben', zegt cognitief neurowetenschapper Xiaochen Zheng. Met de Veni-subsidie kan ze deze twee onderzoeksgebieden dichter bij elkaar brengen. Lees haar antwoorden op vijf vragen.

Vernieuwing door middel van herhaling. Zo omschrijft universitair docent Jurriaan Witteman zijn onderzoek naar de automatische verwerking van boze stemmen in het brein. Het oorspronkelijke onderzoek is twintig jaar geleden uitgevoerd, maar met een NWO-subsidie op zak gaat Witteman nu kijken of die…

Maaike Kempes vindt dat er meer aandacht moet komen voor niet-aangeboren hersenletsel bij verdachten. Dit kan hun criminele gedrag deels verklaren.

Altijd dezelfde route naar werk nemen, in restaurants voor dat ene gerecht gaan en ’s zomers naar dezelfde vakantiebestemming: herkenbaar voor wie niet van onzekerheid houdt. Onderzoekers ontdekken nu dat die afkeer van onzekerheid beïnvloedt hoe we de wereld begrijpen.

Tijdens Klokhuisvragendag 2025 in NEMO Science Museum gaf Judith Schomaker ter plekke antwoord op de vraag waarom de tijd soms sneller lijkt te gaan als je het leuk hebt met een publieksexperiment voor kinderen.

Voor veel scheikundigen aan de universiteit is het de ultieme droom: een middel ontwikkelen dat écht bij patiënten terechtkomt. Maar de weg daarnaartoe is lang en onzeker. Nu mag het Leidse middel nizubaglustat door naar de derde fase van klinisch onderzoek. Dat is mogelijk dankzij een investering van…

Met een Rubiconbeurs de grens over? Niet in tijden van Covid 19. Toch kon Janna Marie Bas-Hoogendam een groot internationaal onderzoek naar de erfelijke kwetsbaarheid voor sociale angst voortzetten. Met bestaande datasets van kinderen met een terughoudend karakter en een vernieuwende onderzoeksmethode…

Voor schrijver Judith Visser is het bijna de gewoonste zaak van de wereld, voor de Leidse bachelorstudenten Psychologie een nieuwe ervaring; vertellen over autisme aan een groep belangstellenden in de bibliotheek BplusC in Leiden.

De vraagbaak van Leiden2022 gaat wegens succes door en is op zoek naar nog meer prikkelende, interessante of bijzondere vragen.

Niet alles wat in de buurt komt van een zwart gat, wordt erin opgeslokt. Zwarte gaten kunnen materiaal ook wegslingeren, en die kans blijkt aanzienlijk groter dan gedacht. Een toevallige ontdekking en wat Martijn Oei daar vervolgens mee deed, leverden hem 12 december een promotie cum laude op, ‘met…

supercomputer ALICE is uitgebreid. Hierdoor kunnen onderzoekers en studenten met zwaardere modellen werken. Van onderzoek naar taal tot scans van hersenactiviteiten, de uitbreiding is goed nieuws voor uiteenlopende onderzoekers.

Hoewel bonobomannetjes groter en sterker zijn, en bonobovrouwtjes tijdens hun tienerjaren hun familie verlaten om zich in een volledig nieuwe groep te vestigen, hebben juist de vrouwtjes de dominante positie binnen de groep. In een interview bij Nieuws en Co op NPO 1 legt Karline Janmaat uit hoe dit…

Kunnen mensen enkele fotonen waarnemen? Wat is onze plek in het heelal? Hoe maken we quantumcomputers stabieler? Vijf wetenschappers van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen hebben financiering ontvangen voor hun onderzoeksproject binnen de Nationale Wetenschapsagenda.

Jongeren met goede vriendschappen ervaren minder angst- en depressieklachten, ontdekte promovenda Iris Koele in haar onderzoek naar de sociale relaties van middelbare scholieren. ‘Als psycholoog neem ik vrienden mee in het behandelplan: wie bel je als het even niet gaat?’

Tientallen jaren hebben taalwetenschappers zich het hoofd gebroken over de vraag hoe de zinsbouw van talen precies verschilt. Promovendus Martin Kroon ontwikkelde een computersysteem dat een antwoord dichterbij brengt. Promotie op 10 november.

Het mag dan verleidelijk zijn om jezelf als student in de aanloop naar een belangrijk tentamen dagenlang op te sluiten in je kamer of in dat ene hoekje in de universiteitsbieb, verstandig is het niet, benadrukt neurowetenschapper Judith Schomaker.

Het onderzoek van orthopedagoog Nienke Bouw laat zien dat de sociale ontwikkeling van jonge kinderen met een extra X- of Y-chromosoom kwetsbaar is. Die kwetsbaarheden worden groter naarmate deze kinderen ouder zijn. Ook blijkt dat een gedeelte van de kinderen met een extra X- of Y-chromosoom de diagnose…

Over de zorg voor transgender jongeren bestaan uiteenlopende meningen. Lieke Vrouenraets onderzocht de ethische dilemma’s.

Vaker een mocktail of frisje in plaats van bier of wijn, elkaar aanspreken als iemand te diep in het glaasje kijkt en wijzen op het totaalverbod op drugs. Het nieuwe convenant alcohol- en middelengebruik voor studieverenigingen van de Universiteit Leiden stimuleert meer alcoholvrije alternatieven aan…

Wonderlijke planten, duizelingwekkende patronen en pulserende klanken: Leidse wetenschappers onderzoeken op het festival Lowlands wat de effecten zijn van een virtuele psychedelische trip op lichaam en geest. Waarom is dat mogelijk interessant voor therapieën?

Hoe je over jezelf denkt is belangrijk voor de keuzes die je maakt. Adolescenten staan voor een toekomstbepalende studiekeuze, terwijl hun zelfbeeld nog steeds sterk in ontwikkeling is. Lastig? Zelfbeeldtraining tijdens een tussenjaar kan uitkomst bieden, blijkt uit onderzoek van psycholoog Laura van…

Herman Spaink kent veel stoffen die misschien wel de ziekte tuberculose kunnen helpen bestrijden. In Leiden is labruimte om ze veilig te onderzoeken heel schaars. Bij de Indonesische Universitas Gadjah Mada lukt het binnenkort wel, in een gloednieuw lab. En dat is hoog tijd, aldus Spaink: ‘de ziekte…

Tegen het einde van het collegejaar kampen veel studenten met studiestress. Wordt de druk jou ook weleens te veel? Studentenpsycholoog Martine Efting Dijkstra geeft tips.

Hoe leef je lang en leuk in Leiden? Ontdek het tijdens het Leids Kennisfestival voor gezondheid en welzijn op 22 juni, waar veel onderzoekers hun onderzoek en onderwijs op dit gebied op een aansprekende manier presenteren.

Psychedelische drugs zoals paddo’s en LSD worden door de één omarmd, en door de ander gezien als levensgevaarlijk. Cognitief psycholoog Michiel van Elk dook in de wereld van de psychedelica en schreef er een opvallend nuchter boek over. ‘Zonder ervaring uit eerste hand vond ik mijn verhaal niet comp…