Om te weten hoe hersenen werken, is het essentieel om ze goed in kaart te brengen. Dat blijkt mogelijk met een microscopietechniek waarin Leidse natuurkundigen uitblinken. Deze Amerikaans-Nederlandse doorbraak kan de menselijke zoektocht naar het begrip van hersenfuncties aanzienlijk vooruithelpen.

Er is een redelijke kans dat jij via een sociaal medium bij deze leeslijst terecht gekomen bent. Nu is het onze taak om jouw aandacht erbij te houden. We gaan ons best doen. Er is zoveel afleiding; van meldingen op je telefoon, tot een ander scherm dat misschien ook om aandacht schreeuwt. Ieder sociaal…

Sinds de ontdekking dertig jaar geleden was het een mysterie: hoe beweegt lichaamseigen marihuana zich tussen zenuwcellen in de hersenen? Mario van der Stelt ontdekte met zijn onderzoeksgroep hoe het zit. Dat inzicht kan helpen bij de ontwikkeling van nieuwe medicijnen voor pijn en neurologische aan…

Wat gebeurt er in de hersenen van mensen met een psychiatrische ziekte? Met een zwaartekrachtsubsidie van 23.23 miljoen euro gaan wetenschappers uit verschillende vakgebieden de komende tien jaar op zoek naar biologische oorzaken. ‘Door onze krachten te bundelen hopen we de diagnose en behandeling voor…

Een team van Leidse psychologen en pedagogen heeft samen met jongeren animatiefilmpjes gemaakt, gefinancierd door het Pilotfonds Gewaardeerd! van de KNAW. Annelinde Vandenbroucke: 'We hebben dit gedaan door aan kinderen te vragen wat ze wilden weten over het brein en welk type output ze het leukste…

Is het schadelijk als je vlak voor het slapen gaan nog op een scherm kijkt? Worden we dom door het gebruik van een TomTom? En wat is de impact van een kopbal op onze hersenen? Krijg antwoord op deze en andere vragen op het breinfestival ‘Over de Kop’ op 12 juni.

Diepe hersenstimulatie (DBS) is de meest veelbelovende behandeling voor bewegingsstoornissen en neuropsychiatrische aandoeningen, maar gaat gepaard met ongewenste bijwerkingen. Bijzonder hoogleraar Birte Forstmann heeft een ERC Proof of Concept Grant gekregen om een atlas te maken van de menselijke…

Het platform Young NeurolabNL is opgericht door een groep postdocs en universitair docenten om jonge onderzoekers een stem te geven, ze actief te betrekken bij hun onderzoeksveld en hun positie in dit veld te versterken. Deel uitmaken van een nieuwe community?

Bestseller ‘Het puberende brein’ schreef Crone voor ouders die het soms onbegrijpelijke gedrag van hun tieners wilden snappen. Haar nieuwe boek ‘Een dag in ons brein’ is voor iedereen, jong en oud, die zijn eigen brein beter wilt behappen.

Vrouwen krijgen vaker dan mannen de diagnose depressie. Bij mannen wordt veel frequenter ADHD vastgesteld en zo zijn er meer opvallende verschillen. Welke rol spelen onze hersenen in de mentale gezondheid en wat is de invloed van de omgeving? Luister naar de podcast (Un)gendered brains van de psychologen…

De traditionele indeling van hersengebieden volstaat niet. Dat ontdekten promovenda Fatemeh (Simeen) Tabassi Mofrad en professor Niels Schiller in testen met proefpersonen die van taal wisselden. Hun onderzoeksresultaten werden gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift NeuroImage.

Hoe dragen vetten en enzymen in de hersenen bij aan multiple sclerose? In zijn promotieonderzoek combineerde Daan van der Vliet chemie en neurowetenschap om nieuwe inzichten te krijgen in het ontstaan van hersenziekten.

Op wetenschapfestival Over de kop wisselen verrassende breinfeitjes zich af met confronterende verhalen uit de operatiekamer. Onderzoekers vertellen waarom onze hersenen blij worden van bonen, en je nooit meer zonder helm de racefiets op moet stappen.

Congres/symposium

Tijdens een drukbezochte Studium Generale-lezing in Rijksmuseum Boerhaave liet hoogleraar Ellen de Bruijn zien hoe hormonale schommelingen het vrouwenbrein beïnvloeden. ‘Er moet dringend meer aandacht komen voor de mentale gezondheid van meisjes en vrouwen tijdens transitieperiodes.’

Universitair docent Klinische Psychologie Laura Steenbergen ontvangt een donatie van Stichting Klei & Zand om onderzoek te doen naar de microbiota-darm-brein-as: hoe de werking van de darmflora samenhangt met emotioneel welzijn. Zo’n persoonlijke donatie biedt, in tegenstelling tot aangevraagde subsidies,…

Voor een wensvervulling van Make-A-Wish ontving de Universiteit Leiden onlangs een bijzondere gast. Samen met haar beste vriendin volgde Yuliia op 24 februari een practicum waarbij de hersenen van een kalf onderzocht werden.

Festival, Publieksevenement

'Genoeg sporten en bewegen, nieuwe dingen blijven leren en proberen, dat helpt allemaal om je hersenen in vorm te houden en cognitieve reserves op te bouwen', vertelt neurowetenschapper Marit Ruitenberg bij Radio Weetlust.

In de nieuwe videoreeks ‘De wereld van taalwetenschap’ vertellen alumni en wetenschappers over hun passie voor hun vakgebied. Student Aline-Priscillia is vooral benieuwd hoe taal wordt verwerkt in de hersenen.

Congres/symposium

Neurowetenschapper Simeen Tabassi Mofrad heeft een Rubicon-subsidie gekregen om onderzoek te doen naar corticale en allelische determinanten van leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang aan de Universiteit van Oxford. Ze staat op de eerste plaats van alle Rubicon-aanvragers in NWO-domein Sociale…

Martina Huber, Jacqueline Labra Munoz onderzoeken de ziekte van Alzheimer. Ze bestudeerden ferritine, ofwel de opslag van ijzer in de hersenen. Een inbalans van ijzer kan een rol spelen bij deze vorm van dementie.

Op 29 september presenteerde Lara Wierenga, samen met grafisch ontwerper Dirma Janse, hun nieuwe boek Atlas van ons brein. Onder aanwezigheid van collega wetenschappers en andere geïnteresseerden deelden zij enkele van de schitterende illustraties en verbijsterende feitjes die in het boek zijn terug…

Hoop voor hersenen: van oude inzichten tot nieuwe behandelingen. Tijdens de Publieksdag van het Leidse Instituut voor Brein & Cognitie werd duidelijk hoe snel onderzoek naar hersenziektes zich ontwikkelt.

Prof.dr. Niels Schiller is experimenteel taalwetenschapper. Hij houdt zich bezig met verwerkingsprocessen van taal in de hersenen en werkt nu aan een videobril voor doven en slechthorenden.

'Je ziet vaak dat in creatieve beroepen veel mensen met ADHD werken', zegt neurowetenschapper Lara Wierenga in een interview met NU.nl. Ze zijn echte gezelligheidsdieren, maken gemakkelijk een praatje, zijn enthousiast en doorgaans erg creatief. Lees meer over de meestgestelde vragen over ADHD en de…

Leidse psychologen ontvangen een Outreach Grant van de Young Academy Leiden (YAL) om te vertellen over feiten en fabels in hun tak van onderzoek. Marieke Bos, Lara Wierenga, Marit Ruitenberg en Sanne Willems krijgen tot €1000 om hun project te verwezenlijken.

Van het blootleggen van verouderingsprocessen in de hersenen tot onderzoek naar het gebruik van het woordje ‘dat’. Twee onlangs gepromoveerde Leidse wetenschappers ontvangen een Rubiconbeurs en kunnen hierdoor onderzoek doen aan een buitenlandse onderzoeksinstelling.

In de videoserie ‘Werkplaats’ van Universiteiten van Nederland behandelen wetenschappers actuele onderwerpen aan de hand van fysieke tools. In de nieuwste aflevering bespreekt econoom en neurowetenschapper Kim Fairley het effect van de legalisering van online gokken op ons gedrag.

Zouden ketogene interventies in de toekomst van de behandeling van autismespectrumstoornissen (ASS) kunnen veranderen? Bret Scher en Eline Dekeyster onderzoeken hoe ketose voeding mensen met autisme en andere hersenaandoeningen kan ondersteunen.

Wat doet het opgroeien in een muzikale omgeving of tijdens de coronapandemie met de hersenontwikkeling van tieners? Dat onderzocht psycholoog Lina van Drunen bij honderden tweelingen tijdens haar promotieonderzoek. Ze ontdekte: muziek beoefenen vertraagt de hersenontwikkeling, en dat biedt kansen.

Een op de 500 à 600 kinderen wordt geboren met drie geslachtschromosomen in plaats van twee. Deze genetische aandoening wordt geslachtschromosomale trisomie genoemd en ontstaat spontaan door een afwijking in de vroege celdeling. Klinisch neuropsycholoog Kimberly Kuiper onderzocht een grote groep jonge…

Kan het zo zijn dat niet wij moderne mensen, maar een andere mensachtige met veel kleinere hersenen de eerste ter wereld was die aan begrafenissen, het maken van werktuigen en kunst deed? Dr. Gerrit Dusseldorp duidt een nieuwe vondst in het BNR programma Wetenschap Vandaag.

Hanneke Hulst bekleedt sinds 1 september de nieuwe Leidse leerstoel ‘Neuropsychologie in gezondheid en ziekte’. Daarnaast wordt Hulst vanaf 1 januari sectievoorzitter bij Gezondheids-, Medische en Neuropsychologie. ‘GMN is mijn nieuwe honk. Ik ben benieuwd naar de mensen die er werken, wat ze doen en…

Een pilletje op een festival, een biertje in de kroeg, of een sigaret bij de koffie. We wéten dat het slecht voor ons is, maar doen het toch. Hoe komt dat?

Citizen Scientist Frank Kiwy ontdekte 34 dubbelsterren vanuit zijn achtertuin. Hij staat daarmee dan ook als eerste auteur in het vakblad in The Astrophysical Journal. Astronoom Frans Snik omschrijft de ontdekking als ‘Een mooi resultaat’ in de Volkskrant.

Psycholoog Myrthe Jansen deed onderzoek naar de prestatiemonitoring die voortdurend plaatsvindt in ons hoofd. Als mensen met dwangsymptomen een fout maken die anderen benadeelt, vinden ze dat erger dan wanneer ze een fout maken waarmee ze alleen zichzelf benadelen. Jansen promoveert op 16 november.

Het innemen van probiotica kan helpen om negatieve gevoelens te verminderen. Dat blijkt uit onderzoek van Katerina Johnson en Laura Steenbergen dat in het tijdschrift npj Mental Health Research is gepubliceerd. Ook onderzochten ze welke mensen het meeste baat hebben bij deze ‘goede’ bacteriën.

Ook in 2024 waren onze collega's van het Instituut Psychologie op verschillende manieren in de media zichtbaar. Bekijk hun mediaoptredens, van NRC tot de Podcast Psycholoog.

Sommige jongeren hebben tijdens de adolescentie stabiele beste vriendschappen, anderen wisselen juist vaak van beste vriend. Psycholoog Lisa Schreuders onderzocht hun hersenen, en publiceert erover met Berna Güroğlu en collega’s in Nature Communications. ‘Het lijkt erop dat vriendschappen in je jongere…

Psycholoog Ellen de Bruijn onderzoekt de effecten van hormonale schommelingen op gedrag en hersenen tijdens de levensloop van vrouwen. Met een ERC Consolidator grant versterkt zij met drie PhD’s en een postdoc haar EEG-onderzoek naar de fases waarin meisjes en vrouwen te maken krijgen met sterke hor…

Thomas Moerland studeerde geneeskunde en wiskunde in Leiden en heeft een fascinatie voor het ontstaan en de werking van intelligentie. Hij bundelde dat allemaal in een populair-wetenschappelijk boek: Van IQ naar AI.

In Nederland leven meer dan 200.000 kinderen in armoede. Om de schaamte rondom dit onderwerp te doorbreken organiseerde Klokhuis een online Meet Up voor kinderen uit groep 7 en 8 waarbij Presentatrice Tirsa With in gesprek ging met verschillende gasten over het thema Armoede. Gedrags- en neurowetenschapper…

Tijdens ExpeditieNEXT in Middelburg overhandigden NeurolabNL-jongeren, samen met onderzoekers van de Universiteit Leiden en de Erasmus Universiteit, een unieke onderzoeksagenda aan NWO-voorzitter Marcel Levi. In de onderzoeksagenda delen jongeren wat zij het liefst over zichzelf en het brein willen…

Onder de naam BrainTrain trekken onderzoekers van de Universiteit Leiden langs middelbare scholen om adolescenten weerbaarder te maken tegen desinformatie op nieuwsmedia en hun socials. In een bruisende les ontdekken leerlingen hoe makkelijk hun brein is te foppen. ‘Man, ik kreeg een hartaanval.’

Lezing, Studium Generale