Universiteit Leiden

nl en

Subject guide

Systematic reviews

Bij systematic reviews wordt op systematische, transparante en reproduceerbare wijze gezocht naar studies die antwoord kunnen geven op een onderzoeksvraag.

Er zijn veel soorten reviews die varieren van minder tot meer systematisch. Veel voorkomend zijn de critical review, literature review, scoping review, state-of-the-art review, systematic review. Een aparte categorie vormt de meta-analyse. Dit is een systematic review met analyse van de data uit verschillende studies alsof ze uit één studie afkomstig zijn. 

Bij het zoeken naar literatuur voor een systematic review en meta-analyse worden dezelfde stappen doorlopen als bij gewoon literatuuronderzoek. Het verschil zit in de diepgang en de zorgvuldigheid waarmee elke stap wordt uitgevoerd. Het streven is alles te vinden over het onderwerp; dat maakt zeer sensitief zoeken noodzakelijk. Cochrane Reviews en Campbell Reviews zijn wat methodologie betreft de gouden standaard.

Zoekvraag

Een helder geformuleerde vraag is een voorwaarde voor het opstellen van een goede zoekstrategie en het doelgericht selecteren van artikelen. Een hulpmiddel hierbij is de PICO. De letters van de PICO staan elk voor een eigen stap:
P: Patiënt/population of Problem
I: Intervention
C: Comparison/control
O: Outcome

Een zoekvraag kan ook worden opgesteld met behulp van de meer algemene vragen What? How? Why? Who? Where?

Bibliografische databases

Bij het zoeken voor een review is het noodzakelijk om gebruik te maken van meerdere bibliografische bestanden. Bibliografische bestanden verwijzen naar relevante literatuur van een bepaald type (peer reviewed, dissertaties, grijze literatuur) of van een bepaald vakgebied. Welke bestanden je gebruikt is afhankelijk van je onderwerp, zie de subject guides of Find Databases

Zoektermen en search queries

Het vinden van de juiste en alle relevante zoektermen is een belangrijk onderdeel van het zoekproces. Dit kunnen vrije termen zijn of termen uit een woordsysteem zoals een thesaurus. Beide zijn nodig voor een zo volledig mogelijk resultaat. De zoektermen worden middels Booleaanse operatoren OR, AND en NOT verbonden tot search queries en voor de verschillende bibliografische databases eventueel nog aangepast.

Zoekacties kunnen zeer grote aantallen resultaten opleveren. Vaak wordt de vraag gesteld hoeveel resultaten gebruikelijk is. Dit hangt samen met de reikwijdte van de zoekvraag, aantallen studies over het onderwerp. Ook met beschikbare tijd en menskracht.

Voor screening en selectie worden de zoekresultaten vanuit de verschillende databases geexporteerd naar bibliografische software programma’s zoals EndNote, Zotero of Mendeley. In deze programma’s kan de volledige lijst ontdubbeld worden.

Aan het selecteren van artikelen voor een systematic review worden hoge eisen gesteld. Het is verstandig om hierbij gebruik te maken van een protocol en de inclusie- en exclusiecriteria vast te leggen. Bij een systematic review is vereist dat twee onafhankelijke beoordelaars studies voor inclusie selecteren. Bij verschil van inzicht geeft een derde persoon de doorslag. Voor het screenen van grote sets van referenties is software beschikbaar zoals Rayyan en ASReview.

Rayyan

Rayyan is a free web-tool (Beta) designed to help researchers working on systematic reviews, scoping reviews and other knowledge synthesis projects, by dramatically speeding up the process of screening and selecting studies.

See how Rayyan works

Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.

Bekijk de video op de oorspronkelijke website of

ASReview

ASReview is een gratis tool ontwikkeld door de Universiteit Utrecht waarmee met behulp van Active Learning het screenen van literatuur tijdens een Systematic Review wordt versneld.

Keep Calm - Use ASReview

Vanwege de gekozen cookie-instellingen kunnen we deze video hier niet tonen.

Bekijk de video op de oorspronkelijke website of

Atlas.ti

ATLAS.ti is een softwareprogramma voor het analyseren van kwalitatieve data. Met Atlas.ti kun is het mogelijk op systematische wijze allerlei kwalitatieve gegevens analyseren: observaties, interviewverslagen, documenten, audio- en videomateriaal en foto’s. Dat wordt gedaan met behulp van projecten die in het programma worden aanmaakt. De software kan: 

• te analyseren documenten inladen;
• deze documenten in tekstfragmenten verdelen (quotations genaamd) door ze te markeren;
• deze tekstfragmenten structureren en er codes aan toekennen;
• de codes groeperen in thema’s (groups genaamd);
• relaties tussen codes en thema’s eenvoudig zichtbaar maken;
• deze thema’s en hun relaties structureren in tabellen, diagrammen en andere overzichten.

Voor medewerkers en studenten van de UL zijn licenties voor thuisgebruik van Atlas.ti beschikbaar. Deze licenties zijn één jaar geldig. Neem voor een licentiecode contact op met de Helpdesk

Ook medewerkers van het LUMC kunnen gratis gebruik maken van ATLAS.ti. Meer informatie is te vinden op Albinusnet. 

Het documenteren van het zoekproces dient bijzonder zorgvuldig te gebeuren. In een logboek wordt vastgelegd hoe het zoekproces verloopt. Niet alleen verschillende versies van de search queries voor elke databank worden genoteerd en het aantal referenties dat ermee gevonden wordt op een bepaalde datum, maar ook waarom bepaalde termen wel of niet opgenomen worden. Uit dit logboek kan later geput worden bij het schrijven van de Methods-sectie van het artikel. Ook is een logboek onmisbaar om tijdens het langdurige proces eerdere stappen te kunnen reconstrueren en om een systematic review te kunnen actualiseren. Zie ook Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses (PRISMA).

Bij een systematic review worden de gebruikte search queries vaak opgenomen in een bijlage of in extra materiaal op internet. 

Er is online veel informatie te vinden over het uitvoeren van een systematic review. Zie bijvoorbeeld:

Zoeken naar reviews

 

.... in databases

Reviews zijn te vinden in elke bibliografische database. De meeste databases hebben een filter om de reviews uit het zoekresultaat van een onderwerpszoekactie te selecteren. Enkele voorbeelden met speciale tips:

PubMed 
Met het aanvinken van Filters (links in het resultatenscherm) verlies je de meest recente referenties, die nog geen MeSH-terms hebben!

Gebruik het 'veilige' Review filter voor PubMed van de Walaeus Bibliotheek (dd. 26 juli 2023):
("Review"[Publication Type] OR "Systematic Review" [Publication Type] OR "review"[tiab] OR "reviews"[tiab] OR "reviewed"[tiab] OR "overview"[tiab] OR "metaanalysis"[tiab] OR "metaanalyses"[tiab] OR "meta-analysis"[tiab] OR "meta-analyses"[tiab] OR "Meta-Analysis"[Publication Type] OR systematic[sb]) NOT ("Letter"[Publication Type] OR "Editorial"[Publication Type] OR "Comment"[Publication Type]) 

NB: Dit is een breed filter. Verwijder de termen die te veel ruis opleveren om de opbrengst specifieker te maken. 

Cochrane Library
Deze bevat met name Systematic reviews en meta-analyses van het effect van behandelingen. In opkomst zijn reviews van diagnostische methoden.
Zoeken in de Cochrane database is lastiger dan in PubMed. Alle Cochrane Reviews worden ook opgenomen in PubMed; ze zijn daar als volgt te vinden:

  • Doe een brede onderwerpszoekactie (opbrengst bijvoorbeeld enkele duizenden referenties).
  • Ga vervolgens naar Advanced om naar de PubMed Advanced Search Builder te gaan, selecteer Journal en tik in 'Cochrane' en selecteer The Cochrane Database of Reviews. 
  • Combineer de onderwerpszoekactie en de zoekactie naar referenties uit de Cochrane. Het resultaat zijn de Cochrane Reviews over het gekozen onderwerp (noteer eventueel het CD-nummer).

.... online

  • Emedicine.com: redactie en bibliografie verantwoord, Continuing Medical Education
  • UpToDate: bevat naast reviews, klinische richtlijnen, geneesmiddeleninformatie
  • PROSPERO: is een internationaal register van systematische reviews. De database wordt onderhouden door het CRD.

.... in tijdschriften

Er zijn ca. 300 review-tijdschriften beschikbaar in de collectie, bijvoorbeeld de Annual Reviews-, de Current Opinion-, en de Seminars-tijdschriften. Zoek bijvoorbeeld in de app Browzine naar geschikte titels. 

Medisch informatiespecialisten en vakreferenten bieden ondersteuning bij het zoeken van literatuur voor een systematic review en meta-analyse. U kunt een afspraak maken voor een clinic op maat van ongeveer een uur met de vakreferent of medisch informatiespecialist van uw vakgebied.

De ondersteuning richt zich op:

  • de selectie van databases
  • vertaling van de zoekvraag naar zoektermen
  • opstellen van search queries
  • rapporteren van de query in het artikel

Cochrane handbook for systematic reviews of interventions, 2nd edition / Julian P.T. Higgins, Wiley-Blackwell 2019
Plaatsingscode MEDBIB W 20.5/2019-HIGGINS en online  

Principles and practice of systematic reviews and meta-analysis / Sanjay Patole, Springer 2021

Handbook of meta-analysis / Christopher H. Smith e.a., CRC Press 2021

Systematic synthesis of qualitative research/ Michael Saini e.a., Oxford UP 2012

Deze website maakt gebruik van cookies.