Stichting Academisch Erfgoed presenteert handreiking behoud digitaal geboren academisch erfgoed
Op 25 mei heeft Stichting Academisch Erfgoed (SAE) onder de titel ‘Dicht het zwarte gat’ in Rijksmuseum Boerhaave een handreiking gepubliceerd voor selectie, behoud en blijvende toegankelijkheid van digitaal geboren academisch erfgoed. Het rapport is een oproep aan besturen van academische instellingen om serieus aandacht te besteden aan de erfgoedwaarde van de digitale informatie die binnen hun instellingen wordt geproduceerd. De Universitaire Bibliotheken Leiden is lid van de werkgroep die deze handreiking heeft opgesteld.
Digitaal geboren erfgoed is bedreigd erfgoed. Dit signaal wordt al decennia afgegeven in beleidsnotities en rapporten, en toch is er nog steeds geen beleidskader op basis waarvan dit probleem in de praktijk aangepakt kan worden. De klok tikt en het wordt steeds urgenter om actie te ondernemen bij het academische erfgoed dat van oorsprong digitaal is en waarvan dus geen fysieke tegenhanger bestaat. Zonder beleid voor selectie en behoud gaan er ‘zwarte gaten’ in ons collectieve geheugen ontstaan die niet meer te reconstrueren zijn als er geen maatregelen genomen worden.
Het publiceren van deze handreiking is een eerste stap om deze problematiek beter in kaart te brengen en om de urgentie voor het ontwikkelen van beleid te agenderen bij de academische instellingen. De handreiking is gericht op bestuurders, beleidsvormers en managers van academische instellingen en geeft naast een analyse van het probleem oplossingsrichtingen. De daadwerkelijke oplossing zal per instelling bepaald moeten worden, maar bij voorkeur wel in samenwerking met andere instellingen, zoals verwoord in de conclusies en aanbevelingen van deze handreiking.
Academisch erfgoed
Wetenschappelijk erfgoed, universitair erfgoed of academisch erfgoed: er zijn verschillende verzamelnamen in omloop. Grofweg worden hiermee de objecten bedoeld die het bijproduct zijn van het wetenschapsbedrijf door de eeuwen heen. Het gaat hier bijvoorbeeld om voorwerpen gebruikt voor onderzoek en onderwijs, zoals meetapparatuur, wiskundige modellen, onderwijsplaten en botanische collecties, maar ook om de neerslag van ditzelfde onderzoek en onderwijs: van hoogleraararchieven tot collegedictaten, boeken over elk denkbaar onderwerp en digitale middelen die ingezet werden voor onderzoek. Natuurlijk omvat het ook alles dat met de geschiedenis, cultuur en tradities van universiteiten te maken heeft: van hoogleraarportretten tot relieken van het studentenleven.
De Stichting Academisch Erfgoed (SAE) is een samenwerkingsverband van de Universiteit van Amsterdam, de Technische Universiteit Delft, de Technische Universiteit Eindhoven, de Rijksuniversiteit Groningen, de Universiteit Leiden, de Radboud Universiteit Nijmegen, Tilburg University, de VU Amsterdam, de Wageningen UR, Universiteit Utrecht, en Universiteit Twente. Museum Boerhaave is geassocieerd deelnemer van de SAE.
