Terugblik Symposium over Tools Criticism en Publiekslezing
Op donderdag 21 november, organiseerde de Universitaire Bibliotheken Leiden's Centre for Digital Scholarship en het Leiden Centre for Digital Humanities een symposium over Tools Criticism in de Universiteitsbibliotheek Leiden. Visiting Scaliger Professor Ted Underwood, sprak tijdens een publiekslezing over "The Role of the Humanities in an Information Age". Wilt u een van de publiekslezingen tijdens het symposium terugkijken, of heeft u de lezing van Professor Underwood gemist? Alle lezingen en de publiekslezing zijn hieronder beschikbaar.
Openbare Lezing: "The Role of the Humanities in an Information Age"
Visiting Scaliger Professor Ted Underwood, Professor of Information Sciences and of English, University of Illinois at Urbana-Champaign.
In het tijdperk van de gedrukte media was het duidelijk dat geesteswetenschappelijk onderzoek naar romans of naar historische documenten studenten en onderzoekers ook in staat stelde om op een kritische manier na te denken over maatschappelijke ontwikkelingen, zoals deze in kranten worden besproken. Nu lezers in toenemende mate worden beïnvloed door algoritmisch gefilterde social media en door advertenties met microtargeting is het echter niet meer zo evident dat de Geestenwetenschappen ook kunnen helpen bij het tot stand brengen van goed burgerschap. Veel onderzoekers kwalificeren de invloed van algoritmen op het culturele domein dan ook als zeer negatief. In zijn lezing probeert Underwood een meer optimistische visie op de toekomst te schetsen, door aan te tonen dat geesteswetenschappers en data scientists ook op een productieve manier kunnen samenwerken. De schaalvergroting die samenhangt met het gebruik van machine learning kan leiden ot interessante nieuwe mogelijkheden voor geesteswetenschappers, zonder dat de historische tradities die binnen deze discipline zijn ontwikkeld onrecht worden aangedaan.
Gedigitaliseerde en digital born bronnen
De toename van zowel gedigitaliseerde als zogenaamde ‘digital born’ bronnen biedt nieuwe kansen voor Geesteswetenschappelijk onderzoek. Het gebruik van deze digitale bronnen roept ook nieuwe vragen op. Aan welke kwaliteitsnormen moet OCR voldoen om betrouwbaar kwantitatief en kwalitatief onderzoek mogelijk te maken? Op welke manier kunnen en moeten bronnen worden gekoppeld? Er moet kritisch worden nagedacht over de manier waarop bronnen zijn gedigitaliseerd en over de beperkingen bij het gebruik ervan.
Hoewel de kritische omgang met bronnen van oudsher een belangrijk onderdeel vormt van het onderzoek in de Geesteswetenschappen, worden er door de opkomst van digitale onderzoeksmethoden ook voortdurend nieuwe eisen gesteld aan de betrouwbaarheid en de beschikbaarheid van bronnen. Het is om deze reden van groot belang om een kritische houding aan te nemen ten aanzien van de tools die worden gebruikt om data te verzamelen en te analyseren.
Vooroordeel
Het symposium wil de aandacht vestigen op het idee dat digitale onderzoeksinstrumenten vrijwel onvermijdelijk een zekere theoretische, praktische of methodologische tendens reflecteren, die voortvloeit uit het feit dat ze zijn ontwikkeld voor een bepaald wetenschappelijk doel en/of binnen een bepaald methodologisch kader. Onderzoek op het gebied van ‘tools criticism’ or ‘data criticism’ heeft tot doel om de verschillende aannames waarop softwaretools zijn gebaseerd expliciet te maken en om aan te geven welke impact deze methodologische aannames mogelijk hebben op onderzoeksresultaten. Het symposium in Leiden presenteert deels de inzichten die zijn verwoord in de artikelen die zijn geschreven voor een special issue van de Digital Humanities Quarterly, dat zich specifiek richt op “tools criticism”
Het symposium over Tools Criticism bestaat uit twee delen. Een ochtendsessie onderzoekt de doelstellingen en de methodologie van Tools en Data Criticism op een theoretisch niveau. Tijdens de middag benaderen een aantal Digital Humanities onderzoekers het onderwerp Tools Criticism op een meer praktische manier, door in te gaan op de beperkingen of de implicaties van de tools die ze hebben gebruikt of hebben ontwikkeld.
"Introductie op het Tools Criticism Symposium"
Kurt De Belder, Directeur Universitaire Bibliotheken Leiden
"Theoretical introduction and rationale of the theme Tools & Data Criticism"
Julia Noordegraaf, Professor of Digital Heritage, Universiteit van Amsterdam.
"Methodologies in tools criticism"
Peter Verhaar, universitair docent Book & Digital Media Studies and Digital Scholarship Librarian.
"Accountability & Tool Criticism"
Karin van Es, universitair docent Media and Culture Studies, Universiteit Utrecht.
"Tools that encourage criticism: digital humanities infrastructures and research."
Marijn Koolen, Software Engineer, KNAW Humanities Cluster.
"Teaching methodologies and pedagogy for Digital Humanities. A model for Digital Tool Criticism."
Jasmijn van Gorp, universitair docent Television and Digital Heritage, Universiteit Utrecht.
Panelsessie over methoden/best practices bij Tools Criticism.
Moderator: Sjef Barbiers, Professor of Dutch Linguistics, Universiteit Leiden.
Panel: Adriaan van der Weel, Julia Noordegraaf, Ted Underwood.
Tools Criticism Symposium live stream
Klik hier voor de live stream van het gehele Symposium over Tools Criticism.