Een volledig optische transistor, een sensor ter grootte van een molecuul en een nieuw soort enkele-fotonenbron voor quantumcommunicatie. Allemaal gedroomde toepassingen van fundamentele natuurkunde die dankzij Robert Smit een stapje dichterbij komen. Op 12 juni verdedigde hij zijn proefschrift cum…

Natuurkundigen, onder wie de Leidse Dorothea Samtleben, bouwen aan een reusachtige onderwatertelescoop om de oorsprong van neutrinos te ontrafelen en het mysterie rond donkere materie op te helderen. De eerste detector is inmiddels geïnstalleerd. Eenmaal af heeft de telescoop het volume van drie kubieke…

De zon ontbrak, maar dat kon de sfeer niet drukken. Met een coverband, tropische drankjes en een stikstofijskar pakte de Honours Academy groots uit om de zomer in te luiden. Op de borrel blikten studenten, docenten en medewerkers van de Academy terug op het afgelopen jaar.

Een ‘mysterie-eiwit’ identificeren aan de hand van aminozuurvolgorde en functie; DNA van gezonde cellen vergelijken met dat van tumorcellen en racen met behulp van wc-papier; allemaal proeven die bovenbouwleerlingen van havo en vwo uitvoeren in DNA-labs; reizende laboratoria waar leerlingen en DNA-onderzoek…

Hoe gevaarlijk zijn micro- en nanoplastics? Hebben ze invloed op het milieu? Zijn ze schadelijk voor ons lichaam? Deze vragen kunnen we dankzij Fazel Abdolahpur Monikh eindelijk gaan beantwoorden. Samen met zijn collega’s ontwikkelde hij een methode om plasticdeeltjes van nanoformaat te detecteren en…

Sterrenkundigen hebben met de Herschel-ruimtetelescoop voor het eerst koude waterdamp gevonden in een planeetvormende schijf rond een jonge ster. Dit duidt erop dat deze schijf grote hoeveelheden water bevat. In het heelal zijn wellicht veel meer planeten met water. Het onderzoeksteam van de Leidse…

Tijdens de opening van het academisch jaar wordt traditiegetrouw de LUS Onderwijsprijs uitgereikt aan de beste docent op de universiteit. Maak kennis met de genomineerden. Deze week: Jan van Lith.

Hij was jarenlang actief in verschillende managementfuncties bij het LION en ook na zijn pensioen is hij nog zeer betrokken. Hoogleraar Jan Aarts leidt de Leidse hub van het groeifonds Quantum Delta NL en is nu tijdelijk verantwoordelijk voor de landelijke onderwijsactiviteiten. Zo bouwt hij mee aan…

Het Arabisch schiereiland, een gebied dat zich uitstrekt van Syrië tot Jemen, wordt vaak geassocieerd met islam. Vóór de komst van de islam kent de regio een rijke geschiedenis, maar kennis hierover is in gevaar. Laïla Nehmé vertelt tijdens de openbare Leiden-Aramco Lecture op 10 december over deze…

In Israël is bij een opgraving van een synagoge bij Horvat Kur een prachtige ingelegde vloer blootgelegd. In de verweerde steentjes van het gevonden mozaïek staat nog duidelijk de naam ‘El’azar’ the lezen. Leidse onderzoeker Jürgen Zangenberg was samen met een groep studenten betrokken bij de opgraving.…

Minuscule elementaire deeltjes die vanuit de ruimte op aarde botsen, kunnen ons een inkijk geven in de verre objecten waar ze vandaan komen. Maar dan moet je ze wel eerst weten te vangen. Met een Vidi-subsidie van NWO gaat onderzoeker Sjoert van Velzen ‘op jacht’ naar neutrino's die afkomstig zijn van…

'Violence as a Population Health Problem' is een van de 33 interdisciplinaire projecten die van start ging dankzij een Kiem-beurs. Het projectteam gaat in een grote patiëntendatabase op zoek naar verbanden tussen geweld en andere gezondheidsproblemen. ‘Geweld kan ook een uiting zijn van andere factoren’,…

DNA-encapsulated nanoclusters zijn korte stukjes DNA, gewikkeld om een cluster van een handjevol zilveratomen. Ze kunnen dienen als extreem gevoelige sensor voor giftige of vervuilende stoffen, of voor sporen van virussen en bacteriën.

In voormalig concentratiekamp Bergen-Belsen is 12 september een gedenksteen onthuld voor hoogleraar en verzetsheld Ben Telders.

Het bruto binnenlands product (bbp) is het machtigste cijfer ter wereld. En dat terwijl een groot deel van de wetenschap het als een gedateerd cijfer ziet. Waarom kijken we alleen naar economische groei? En waarom tellen welzijn, duurzaamheid en ongelijkheid niet mee? Milieu-econoom Rutger Hoekstra…

Kanker bestrijden door gebruik te maken van de DNA-foutjes die tot het ontstaan van de tumor hebben geleid: dat willen onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en de Universiteit Leiden.

Het boek ‘Geleerde Zorgen: twee eeuwen academische geneeskunde in Leiden’ is op 16 december door auteur Mieke van Baarsel uitgereikt aan Annetje Ottow, voorzitter van het College van Bestuur van de Universiteit Leiden, en Pancras Hogendoorn, decaan en lid van de Raad van Bestuur van het LUMC. 'Mensen…

De Nobelprijs voor Scheikunde 2017 is uitgereikt aan Jacques Dubochet, Richard Henderson en Joachim Frank, voor hun ontwikkeling van de cryo-elektronenmicroscopie. Met deze techniek kunnen biomoleculen in 3D in beeld gebracht worden, legt hoogleraar Ultrastructuurbiologie Ariane Briegel uit.

Het logo van de Universiteit Leiden, met letters zo klein als een bacterie. Wetenschappers van het LUMC en het Instituut Biologie hebben het kleinste logo ooit van onze universiteit gemaakt. Een grapje met een serieuze ondertoon: met de nieuwe microscoop waarmee het logo is gemaakt, kunnen zij nog gedetailleerder…

Op 15 mei heeft de tweede ambitiesessie plaatsgevonden. Deze keer waren de WD’s, OD’s en instituutsmanagers uitgenodigd om samen met de stuurgroep aan de slag te gaan. Eerst werd iedereen bijgepraat over waar we nu staan in het visievormingsproces. Daarna gingen we met elkaar in kleine groepjes in discussie…

Het Nederlands Studentenorkest (NSO) treedt op 11 februari op in de Stadsgehoorzaal in Leiden. Ook verschillende Leidse studenten offeren heel wat vrije uurtjes op voor de repetities. Daags voor het grote optreden legden we hen drie duivelse dillema’s voor.

Meer dan 400 geïnteresseerden zijn afgekomen op de NGL-publiekslezing van Kavli-prijswinnares Ewine van Dishoeck. ‘Wat fijn dat u in zulke grote getalen gekomen bent. Ik ben er bijna sprakeloos van, maar dat is natuurlijk niet handig vanavond!’ Gelukkig neemt van Dishoeck haar publiek een minuut later…

Een overzicht van mediaoptredens van wetenschappers verbonden aan de Faculteit Governance and Global Affairs over terroristische aanslagen in Europa, de gevolgen en meer.

Een manuscript van het oudste bekende handboek voor de westerse medische wetenschap ligt in de kluis van de Koninklijke Bibliotheek. Dat ontdekte Erik Kwakkel, onderzoeker aan het Instituut voor Culturele Disciplines.

‘Het werd niet altijd geaccepteerd, maar ik wilde gewoon onderzoeker zijn. Nu ben zo blij als ik maar kan zijn.’ Het is een van de citaten van de Internationale Vrouwendag-presentatie voor biologiestudenten. Zeven vrouwen, elk werkend als onderzoeker of docent bij het CML, IBL en Naturalis, deelden…

James Webb life’s building blocks

Afgelopen week was de opening van Kiek! De nachthemel door een Leidse lens. De tentoonstelling die opgesteld staat in een bibliotheek in de Stevenshof laat zien hoe astrofotografen het heelal in beeld brengen vanuit hun achtertuin. Dat hoeft niet moeilijk te zijn: met alleen een mobieltje kom je al…

Voor het eerst is de massa van een net gevormde exoplaneet bepaald. Sterrenkundigen van de Universiteit Leiden gebruikten hiervoor waarnemingen van Hipparcos, een satelliet die al meer dan 25 jaar buiten werking is, in combinatie met diens huidige hypermoderne opvolger Gaia.

De Els Witte Prijs Jaarprijs Politicologie 2023 gaat naar Charlotte de Roon. Als ‘buitenpromovendus’ aan de Universiteit Leiden schreef zij een proefschrift over politieke jongerenorganisaties in Nederland. Daarmee leverde zij een ‘indrukwekkende bijdrage aan het onderzoeksveld, zowel op analytisch,…

In het Register paspoortsignaleringen staan Nederlanders (in 2021 zo’n 8000) van wie het recht op een paspoort is beperkt: zij kunnen geen paspoort aanvragen, verlengen of moeten hun paspoort inleveren. Op grond van de Paspoortwet kunnen onder andere de Belastingdienst, de DUO en de NCTV iemand in het…

Kortstondige stress lijkt een verrassend positief effect te hebben op onze gezondheid. Onderzoekster Erin Faught kreeg een Veni-financiering om uit te zoeken hoe stress op de korte termijn ons immuunsysteem juist kan versterken. In het laboratorium krijgt ze daardoor de hulp van een opmerkelijk klein…

Voor het eerst is een praalwagen van de Universiteit Leiden te bewonderen in de Grote Optocht tijdens Leidens Ontzet. Op 3 oktober viert heel Leiden feest, en de universiteit viert dit groots mee, vanwege haar 444ste verjaardag.

Wetenschappers van de faculteit Governance and Global Affairs doen onderzoek naar uiteenlopende onderwerpen zoals terrorisme, cybercriminaliteit en migratie. De komende weken laten we enkelen van onze beste wetenschappers aan het woord. Deze keer: jihadisme-onderzoeker Daan Weggemans.

Welke twee Leidse bètawetenschappers presenteren hun onderzoek het aanstekelijkst in drie minuten? Misschien wel degenen met de meeste supporters. Op 14 februari vindt de Leidse voorronde van FameLab plaats. Meld je nu aan als publiek!

Gewoon ergens beginnen. Of het nou gaat om video’s, bordspellen, theatervoorstellingen of festivals. Dat was een van de inzichten die deelnemer Sophie Wintermans opdeed tijdens de Science Communication Summer School. Wat haar betreft is de Summer School een goede stap voor elke wetenschapper met interesse…

Inzicht in het gedrag van kleine druppels in onze cellen kan helpen in de zoektocht naar nieuwe medicijnen,. Een team van Leidse onderzoekers heeft een baanbrekende methode ontwikkeld om te onderzoeken hoe kleine celdruppels veranderen van vloeibaar naar vast. Deze overgang speelt een rol bij verschillende…

Doğukan Yilmaz koos voor een studie die aansloot bij zijn lievelingsvakken, en dat pakte goed uit. Voor zijn bachelorthesis ontwikkelde hij een nieuw model om een belangrijke chemische reactie beter te voorspellen. ‘Op de grens van wat mogelijk is op bachelorniveau,’ schrijven zijn begeleiders. Dankzij…

Het Leiden Institute of Advanced Computer Science (LIACS) is een trots lid van het NExt ApplicationS of Quantum Computing (NEASQC) consortium, dat onlangs een ERC H2020 subsidie heeft ontvangen om de state-of-the-art in industriële quantum computing te stimuleren. LIACS draagt bij aan onderzoek en ontwikkeling…

Vrijdagmiddag 29 juni stroomde de Marekerk vol met ouders, partnerorganisaties en 88 masterstudenten. Tijdens het slotsymposium van het Leiden Leadership Programme, opgeluisterd door persoonlijke verhalen, namen deze trotse studenten hun LLP-diploma in ontvangst.

Studentenvereniging SSR bestaat op 29 oktober 115 jaar en viert haar 23ste lustrum met een groot festival op de Garenmarkt in Leiden.

Een nieuw wiskundig model verklaart mogelijk hoe lichaamscellen hun vormen krijgen en waardoor ze in een weefsel bewegen. Dit levert fundamentele kennis op voor onder andere toepassingen in weefsel-engineering. Publicatie in open access tijdschrift iScience.

Planeten in andere zonnestelsels bevatten waardevolle informatie over het ontstaan van planeten en leven. Promovenda Yapeng Zhang heeft hun atmosferen bestudeerd door te kijken naar hun kleinste onderdelen: isotopen. Met haar onderzoek hoopt ze te ontdekken wat ons eigen zonnestelsel uniek maakt.

De één is gevoeliger voor een depressie dan de ander. Maar wat is de verklaring hiervoor? Klinisch psycholoog Niki Antypa onderzocht hoe de kwetsbaarheid voor een depressie door je cognitie wordt bepaald. Ook vond ze de eerste voorzichtige aanwijzingen voor een behandeling met omega-3-vetzuren. Promotie…

Op 16 mei 2017 vond de jaarlijkse alumniavond van de master Jeugdrecht plaats in het Kamerlingh Onnes Gebouw. Hierbij waren alumni van de eerste lichting tot huidige masterstudenten Jeugdrecht vertegenwoordigd. Loopbaancoach Marije Bedaux verzorgde een interessante workshop 'solliciteren en cv' en drie…

Iedere week loopt Uwe Hensch vol bewondering langs de Oude Sterrewacht in Leiden. Tijdens de lockdown besloot hij om een LEGO-ontwerp te maken van het historische gebouw. Zijn ontwerp is inmiddels af en zou zomaar in productie kunnen gaan. Maar daarvoor heeft hij wel jouw hulp nodig!

Een team van internationale onderzoekers, onder leiding van Tomas Stolker (Universiteit Leiden) heeft een jonge gasvormige reuzenexoplaneet in beeld gebracht bij een ster die slechts 12 miljoen jaar oud is. De planeet in kwestie draait op ruime afstand rond een ster waar de planeetvorming klaar is,…

De beroemde schrijver Tolkien was naast auteur van een klassieker als The Hobbit ook hoogleraar Engelste taal- en letterkunde in Oxford. Hoe verwerkte hij zijn onderzoek in zijn fictie? Daarover gaat een internationaal congres op 18 juni in Leiden.

Het Soemerisch is een dode taal die niet verwant is aan enige andere taal. Toch slaagde Bram Jagersma erin er een grammatica van te schrijven. Hij deed dat op basis van inscripties en kleitabletten. Het Soemerische telsysteem is nog steeds terug te vinden in ons in zestig minuten verdeelde uur. Jagersma…

Cláudio de Sá voorspelt voorkeuren van mensen door gebruik te maken van ranglijsten. Dit doet hij door ‘klassieke’ machine learning-technieken aan te passen. Zijn werk kan onder andere gebruikt worden om de uitslagen van verkiezingen te voorspellen. Promotie op 16 december.

Wetenschap en maatschappij ontmoeten elkaar in de Leidse Nacht van Kunst & Kennis op 20 september. Vooraf krijgen onze topsprekers alvast een prikkelende vraag. Gaat het mensen lukken om te leven op Mars?